مجله مداد
اگر در کانادا زمستان را تجربه کرده باشید، احتمالاً می‌دانید (یا دست‌کم ناچارید بپذیرید) که لاستیک زمستانی، از جمله تجهیزات ضروری برای ایمنی در جاده‌ها هستند. ترکیبات خاص لاستیک و طراحی خلاقانه آج‌ها به چسبندگی بیشتر لاستیک‌ها به سطح جاده کمک می‌کنند. در واقع، لاستیک‌های چهارفصل به هیچ وجه نمی‌توانند با این ویژگی لاستیک‌های زمستانی برابری کنند.
نصب چهار لاستیک زمستانی (و بله، ما قویاً توصیه می‌کنیم که آنها را به صورت یک ست چهارتایی نصب کنید تا کشش قابل پیش‌بینی ایجاد شود) باید بخشی از بودجه‌ای باشد که هر مالک خودرو برای حفظ سلامت خودرو و ایمنی سرنشینان کنار می‌گذارد.
چرا لاستیک زمستانی با لاستیک چهارفصل متفاوت است؟
قابلیت‌های خاص لاستیک زمستانی که آن را به همراهی ایده‌آل برای شرایط سخت آب و هوایی تبدیل می‌کند، در دو دسته مولکولی و مکانیکی قرار می‌گیرند. اولی به ترکیب مواد لاستیک مربوط می‌شود و دومی به الگوی شکل آج. یکی را می‌توان به راحتی دید، دیگری را نه. اما هر دو به یک اندازه مهم هستند.
بخش مولکولی، یا همان ترکیب لاستیک، فرمول محرمانه‌ای از موادی است که شرکت‌های لاستیک‌سازی زمان و هزینه‌ی زیادی را صرف بهبود آن می‌کنند و با استفاده از فناوری‌های جدید تولید و پیشرفت‌های علمی، به دنبال کمال هستند.
لاستیک‌های زمستانی از ترکیب لاستیکی نرم‌تر نسبت به لاستیک‌های چهارفصل یا تابستانی استفاده می‌کنند و انعطاف‌پذیری خود را حتی در دماهای بسیار پایین حفظ می‌کنند. این ویژگی به چسبندگی بهتر کمک می‌کند و دقیقا به همین دلیل است که لاستیک‌های غیرزمستانی در هوای سرد سُر می‌خورند، در حالی که لاستیک‌های زمستانی امکان کنترل بهتر خودرو توسط راننده را فراهم می‌کنند.
از سوی دیگر، بخش مکانیکی (همان الگوی آج) از ترکیبی از بلوک‌ها، شیارهای ریز و فضاهای خالی تشکیل شده است. این شکل‌ها در مجموع بهترین سطح ممکن را برای مقابله با بدترین شرایط زمستان و چسبندگی بهتر به سطح جاده ایجاد می‌کنند.
چه چیزی موجب چسبندگی لاستیک زمستانی در هوای سرد می‌شود؟
با بررسی دقیق الگوی آج یک لاستیک زمستانی، صدها خط زیگزاگی کوچک در بلوک‌های آج مشاهده می‌شود. به این شیارها سایپ (Sipe) می‌گویند که نقشی مهم در افزایش چسبندگی هستند.
وقتی لاستیک روی سطح فشرده می‌شود، این شیارها کمی باز می‌شوند و سطوح گیرنده اضافی برای چسبندگی بیشتر در شرایط لغزنده یا سرد ایجاد می‌کنند. شکل بلوک‌های آج و فضاهای خالی بین آنها نیز نقش مشابهی دارند. ترکیبات لاستیک اغلب شامل موادی مانند سیلیکا هستند که خواص کششی را افزایش می‌دهند.
برخی رانندگان به کارایی بالای لاستیک‌های میخ‌دار در جاده‌های زمستانی باور دارند و برخی دیگر، هیچ علاقه‌ای به رانندگی با چنین لاستیک‌هایی ندارند. میخ‌های موجود بر روی این لاستیک‌ها برای نفوذ در سطوح یخی و برف فشرده طراحی شده‌اند. این میخ‌ها کارکردی مشابه کرامپون (نوعی گیره فلزی که کوهنوردان به کفش خود می‌بندند) دارند.
لاستیک‌های میخ‌دار مدرن که در کارخانه تولید می‌شوند، به لطف مهندسانی که راهی برای انعطاف‌پذیری جزئی میخ‌ها به داخل لاستیک هنگام حرکت روی سطوح سخت مانند آسفالت خشک پیدا کرده‌اند، بسیار کم‌صداتر از نمونه‌های قدیمی هستند.
نشان کوه سه‌قله برفی (3PMSF) چه معنایی دارد؟
لاستیک‌ها برای دریافت این نشان، باید آزمون‌های خاصی را با شاخص کشش حداقل ۱۱۰ در مقایسه با لاستیک مرجع (که ۱۰۰ است) روی برف فشرده پشت سر بگذارند. این استاندارد کمک می‌کند خریداران به راحتی لاستیک‌هایی را شناسایی کنند که چسبندگی بالاتری در شرایط بد زمستانی دارند.
نکته جالب اینکه این آزمون‌ها فقط کشش در حال شتاب‌گیری روی برف نیمه‌فشرده را ارزیابی می‌کنند. ترمز و پیچیدن روی برف، و همچنین چسبندگی روی یخ، بخشی از این آزمون نیستند. در واقع، پیشرفت‌های فناوری به این معناست که لاستیک‌های بیشتری می‌توانند این نشان را دریافت کنند؛ این به معنای ساده‌تر شدن معیارها برای دریافت این نشان نیست، بلکه شرکت‌های لاستیک‌سازی به فناوری‌های بهتری برای تولید لاستیک‌های مناسب دست یافته‌اند.
نشان چنگش یخ (ice grip) جدید روی لاستیک‌های زمستانی چیست؟
شرکت‌های لاستیک‌سازی، مانند شرکت فنلاندی نوکیان (Nokian)، همواره به دنبال بهبود محصولات خود هستند و برخی از این پیشرفت‌ها آنقدر چشمگیر هستند که نیاز به استاندارد جدیدی دارند.
خریداران لاستیک زمستانی امسال احتمالاً با نشان چنگش یخ روبرو خواهند شد که معیار جدیدی برای سنجش کشش و حفظ ایمنی خودرو در شرایط نامساعد است.
نشان چنگش یخ را می‌توان گامی فراتر از نشان کوه سه‌قله برفی دانست که در سال ۱۹۹۹ معرفی شد. برای دریافت این نشان، لاستیک باید از لاستیک مرجع بهتر عمل کند، اما این بار باید روی یخ و با اختلاف ۱۸ درصد (به جای ۱۰ درصد) این برتری را نشان دهد.
آیا لاستیک‌های زمستانی گران‌تر از انواع دیگر هستند؟
معمولاً بله. دلیلش هزینه بیشتر شرکت‌ها برای دستیابی به فناوری‌های افزایش چسبندگی در شرایط مختلف آب و هوایی و همچنین، بهره‌گیری از مواد مرغوب‌تر نسبت به لاستیک‌های چهارفصل معمولی است. با احتساب ماشین‌آلات تخصصی تولید، قیمت بالاتر لاستیک‌های زمستانی قابل توجیه است.
آیا باید لاستیک‌های زمستانی را در تابستان تعویض کنم؟ چطور از آنها به خوبی نگهداری کنم؟
بله. استفاده از لاستیک‌های زمستانی در هوای گرم موجب فرسایش سریع آنها می‌شود. اما چرا؟
در واقع، همان ترکیب نرم لاستیک که موجب چسبندگی عالی در دمای زمستان می‌شود، در گرمای تابستان به سرعت ساییده خواهد شد. درست همان طور که پوتین زمستانی را در ساحل نمی‌پوشیم، نباید از لاستیک زمستانی هم در تابستان استفاده کنیم.
برخی تعمیرگاه‌ها یا نمایندگی‌ها خدمات نگهداری با هزینه مشخص ارائه می‌دهند، اگرچه چیدن لاستیک‌ها در گوشه خشک زیرزمین هم گزینه خوبی است، البته اگر فضای کافی داشته باشید.
چرا به به لاستیک‌های زمستانی، لاستیک «برفی» نمی‌گویید؟
زیرا لاستیک‌های زمستانی مدرن حتی در دمای زیر ۷ درجه سانتی‌گراد، بدون وجود برف هم مزیت‌های کششی قابل توجهی نسبت به لاستیک‌های چهارفصل دارند. برای بهره‌مندی از مزایای کششی لاستیک زمستانی، نیازی به وجود برف نیست؛ ترکیبات لاستیک آن روی آسفالت سرد و خشک هم کارایی دارد، زیرا انعطاف‌پذیری خود را حفظ می‌کند.
آیا باید همان سایز لاستیک‌های معمولی را انتخاب کنم؟
بله، بهتر است همین کار را انجام دهید. نصب سایزی متفاوت با سایز اصلی خودرو می‌تواند دردسرساز باشد، ممکن است لاستیک خیلی عریض یا خیلی بلند باشد که هر دو می‌توانند مشکلات فاصله ایجاد کنند و منجر به خرابی ناگهانی شوند.
اگر در یافتن لاستیک زمستانی هم‌سایز با لاستیک اصلی خودرو مشکل دارید، با یک متخصص لاستیک مشورت کنید. برای مثال، نصب لاستیک‌های ۱۸ اینچی زمستانی روی خودرویی با لاستیک‌های چهارفصل ۲۰ اینچی امکان‌پذیر است، اما نیاز به محاسبات دقیق برای یافتن سایزی با ارتفاع و عرض کلی معادل دارد. و البته، به رینگ جدید هم نیاز خواهید داشت.
همچنین بخوانید: لاستیک زمستانی را آماده کنید
برگرفته از مجله Driving
