شکلگیری ایتالیای کوچک
در اوایل قرن بیستم، کارگران ایتالیایی به تعداد زیاد برای کار در پروژههای ساختوساز بزرگ کانادا به مونترال آمدند. این مهاجرت که در ابتدا موقتی بود، به تدریج به اقامت دائم تبدیل شد و زنان و کودکان نیز به آنها پیوستند. در سال ۱۹۱۱، جمعیت ایتالیاییهای مونترال به بیش از ۷ هزار نفر رسیده بود. ایتالیاییها ابتدا در محلههای نزدیک رودخانه سن لوران ساکن شدند، اما به تدریج به سمت شمال شهر، فراتر از محله یهودینشین و خط آهن کانادین پسیفیک، حرکت کردند. این منطقه در آن زمان بیشتر حالت روستایی داشت و مزارع در کنار صنایع و خانههای کارگری قرار داشتند.
نخستین مهاجران ایتالیایی که به این محله آمدند، عمدتاً کارگران ماهر و نیمهماهر بودند. بسیاری از آنها در صنایع ساخت و ساز، راهآهن و معادن مشغول به کار شدند. آنها به دنبال فرصتهای اقتصادی بهتر و فرار از فقر و بیثباتی سیاسی در وطن خود بودند. این مهاجران اولیه با چالشهای زیادی از جمله تبعیض، مشکلات زبانی و شرایط کاری سخت روبرو بودند.
چندین عامل سبب شد ایتالیاییها به این منطقه جذب شوند. وجود خط تراموا که حملونقل را آسان میکرد، زمین و مسکن ارزانقیمت، فرصتهای شغلی ناشی از وجود راهآهن و صنایع، فضای باز برای کشت محصولات و جمعآوری میوهها و گیاهان وحشی، و امکان داشتن باغچه شخصی برای کشت محصولات ایتالیایی که در مونترال به سختی یافت میشدند، همگی از دلایل جذابیت این منطقه برای مهاجران ایتالیایی بودند.
با افزایش جمعیت ایتالیایی، در سال ۱۹۱۰ کلیسای نوتردام-دو-لا-دفانس تأسیس شد. این کلیسا نه تنها به عنوان یک مرکز مذهبی، بلکه به عنوان قلب اجتماعی و فرهنگی جامعه ایتالیایی عمل میکرد.
کلیسای مادونا دلا دیفسا، که به معنای «بانوی دفاع» است، توسط معمار ایتالیایی-کانادایی، گویدو نینکری، طراحی شد. این کلیسا با الهام از کلیسای سانتا ماریا دلا سالوته در ونیز ساخته شده و نمونهای برجسته از معماری نئورنسانس است. گنبد مشخص آن، که از فاصله دور قابل مشاهده است، به نماد ایتالیای کوچک تبدیل شده است.
علاوه بر نقش مذهبی، کلیسای مادونا دلا دیفسا نقش مهمی در حفظ هویت فرهنگی ایتالیایی-کانادایی ایفا کرده است. این کلیسا هنوز میزبان بسیاری از رویدادهای فرهنگی و اجتماعی جامعه ایتالیایی است، از جمله جشنهای مذهبی، مراسم ازدواج و تعمید، و حتی کلاسهای زبان ایتالیایی.
به دنبال تاسیس این کلیسا، مدارس و کسبوکارهای ایتالیایی نیز در منطقه شکل گرفتند. با این حال، در دهه ۱۹۳۰، فرانسویزبانهای کانادایی همچنان اکثریت جمعیت منطقه (۶۸ درصد) را تشکیل میدادند و مالک بیشتر کسبوکارها و ساختمانها بودند.
حتی با وجود بحران اقتصادی دهه ۱۹۳۰، منطقه توسعه قابل توجهی را تجربه کرد. شهرداری پروژههای عمرانی مهمی را آغاز کرد، از جمله ساخت بازار شمالی (بازار کنونی ژان-تالون) در سال ۱۹۳۳ و کازا د’ایتالیا در سال ۱۹۳۶. پس از جنگ جهانی دوم، بین سالهای ۱۹۴۸ تا ۱۹۷۲، موج دوم مهاجرت ایتالیاییها رخ داد و بیش از ۱۲۰ هزار ایتالیایی وارد کبک شدند که اکثر آنها در مونترال ساکن شدند. این روند سبب شد زبان ایتالیایی در آن زمان، به سومین زبان رایج در شهر تبدیل شود.
با ورود این موج جدید مهاجران، کسبوکارهای ایتالیایی در منطقه رونق گرفتند. کافهها، رستورانها، قصابیها و خواربارفروشیهای متعددی افتتاح شدند که از جمله آنها میتوان به فروشگاه میلانو اشاره کرد که در سال ۱۹۵۴ تأسیس شد. با گذشت زمان، جامعه ایتالیایی به تدریج به سایر مناطق مونترال مانند سن-میشل، شمال مونترال، سن-لئونارد و ریویه-د-پرری گسترش یافت. به این ترتیب، جمعیت ایتالیایی در منطقه اصلی کاهش یافت و گروههای جدیدی مانند هائیتیتبارها و لاتینتبارها در آنجا ساکن شدند.
از دهه ۱۹۸۰، شهرداری مونترال طرحهایی برای احیای بخش سن-زوتیک–ژان-تالون اجرا کرد. طاقهای تزئینی به منظره شهری اضافه شدند و کسبه تشویق شدند تا ویژگیهای ایتالیایی کسبوکارشان را برجسته کنند. این اقدامات باعث شد ایتالیای کوچک جنبه تجاری و توریستی پیدا کند.
امروزه، اگرچه جمعیت ایتالیاییتبار در این منطقه کاهش یافته، اما ایتالیای کوچک همچنان نماد حضور بیش از یک قرنی ایتالیاییها در مونترال است. بوی قهوه، پیتزا، پاستا، سوسیس و بستنیهای ایتالیایی همچنان فضای منطقه را پر کرده و هنوز در پارکهای این محله، کسانی هستند که به بوچه (نوعی بازی اصیل ایتالیایی) مشغولند.
ایتالیاییها نه تنها در ایتالیای کوچک، بلکه در سایر مناطق مونترال نیز تأثیر خود را بر جای گذاشتهاند. خانههای چند واحدی با آجرهای سفید و تزئینات خاص، که توسط پیمانکاران ایتالیایی ساخته شدهاند، در بسیاری از محلههای شهر قابل مشاهده هستند. همچنین، کسبوکارهایی با تابلوهای سبز، سفید و قرمز (رنگهای پرچم ایتالیا) در نقاط مختلف شهر، نشاندهنده حضور و نفوذ فرهنگی ایتالیاییها در مونترال هستند.
فرهنگ ایتالیایی غنی از سنتها و جشنهاست، و ایتالیای کوچک مونترال این میراث را به خوبی حفظ کرده است. یکی از مهمترین رویدادهای سالانه، جشنواره هفته ایتالیایی مونترال است که هر تابستان برگزار میشود. این جشنواره که بیش از ۲۵ سال قدمت دارد، شامل نمایشهای فرهنگی، کنسرتها، نمایشگاههای هنری و البته، غذاهای خوشمزه ایتالیایی است.
علاوه بر این، جشنهای مذهبی مانند عید پاک و کریسمس با شور و حرارت خاصی در این محله برگزار میشوند. مراسمهای سنتی مانند روز سنت ژوزف (۱۹ مارس) نیز با پختن زپوله، شیرینی سنتی ایتالیایی، جشن گرفته میشود.
روز سنت ژوزف در ایتالیای کوچک مونترال، فراتر از یک جشن مذهبی است و به رویدادی فرهنگی و اجتماعی تبدیل شده است. در این روز، خانوادهها و دوستان دور هم جمع میشوند تا این مناسبت را جشن بگیرند. رستورانها و نانواییهای محلی منوهای ویژهای برای این روز تهیه میکنند که شامل غذاهای سنتی ایتالیایی و البته زپولههای معروف است. همچنین، برخی از کلیساهای محلی مراسم ویژهای برگزار میکنند و داستانهایی از زندگی سنت ژوزف را برای جمع بازگو میکنند. این جشن، فرصتی برای نسلهای مختلف است تا گرد هم آیند و میراث فرهنگی خود را زنده نگه دارند.
میدان دانته، قلب تپنده ایتالیای کوچک مونترال است. این میدان که به افتخار شاعر معروف ایتالیایی، دانته آلیگیری، نامگذاری شده، مرکز بسیاری از رویدادهای فرهنگی و اجتماعی محله است. در مرکز میدان، مجسمهای از دانته قرار دارد که توسط مجسمهساز ایتالیایی، کارلو بالبونی، ساخته شده است.
بازار ژان-تالون، یکی از بزرگترین بازارهای روباز در آمریکای شمالی، در مرز ایتالیای کوچک قرار دارد. این بازار که از سال ۱۹۳۳ فعالیت میکند، محل عرضه انواع محصولات تازه، از جمله میوهها و سبزیجات، گوشت، پنیر و نان است. بسیاری از غرفهداران بازار، ایتالیایی-کانادایی هستند و محصولات سنتی ایتالیایی را عرضه میکنند.
پارک دانته، فضای سبز اصلی ایتالیای کوچک، محل محبوبی برای پیکنیکهای خانوادگی، بازی بوچی و رویدادهای اجتماعی است. این پارک همچنین میزبان برخی از رویدادهای جشنواره هفته ایتالیایی مونترال است.
ایتالیای کوچک مونترال دارای تعداد زیادی فروشگاه مواد غذایی ایتالیایی، سالومریا (مغازههای گوشت و پنیر) و نانوایی است. این مغازهها محصولات وارداتی از ایتالیا و همچنین محصولات تولید شده محلی را عرضه میکنند.
فروشگاه Milano Fruiterie یکی از مشهورترین این مکانهاست که به خاطر عرضه انواع محصولات اصیل و وارداتی از ایتالیا شهرت دارد. (ویدئوی زیر را ببینید!)
همچنین قنادی ایتالیایی نیز که کانولیهای بسیار خوشمزهای تهیه میکند، از جمله پرطرفدارترین فروشگاههای محله ایتالیای کوچک به شمار میرود. (ویدئوی زیر را ببینید!)
قهوه نیز بخش مهمی از فرهنگ ایتالیایی است و این موضوع در ایتالیای کوچک مونترال کاملاً مشهود است. کافههای متعددی در سراسر محله وجود دارند که اسپرسو، کاپوچینو و سایر نوشیدنیهای قهوه ایتالیایی را سرو میکنند. این کافهها نه تنها محلی برای نوشیدن قهوه، بلکه مکانی برای گردهمایی اجتماعی و گفتگو هستند.
ایتالیای کوچک مونترال نمونهای از تأثیر مهاجرت و تنوع فرهنگی بر شکلگیری هویت یک شهر است. این محله که زمانی مرکز اصلی جامعه ایتالیایی بود، امروزه به یک جاذبه توریستی و نماد میراث ایتالیایی در مونترال تبدیل شده است. با وجود تغییرات جمعیتی، فرهنگ و سنتهای ایتالیایی همچنان در این منطقه زنده و پویا هستند و به غنای فرهنگی مونترال میافزایند. ایتالیای کوچک، داستان مهاجرت، سازگاری و حفظ هویت فرهنگی را در بستر یک شهر چندفرهنگی روایت میکند.