پنج گام برای واکنش در برابر کلاهبرداری

ژورنال دو مونترال به تازگی در مقاله‌ای یک سری راهکار برای واکنش به کلاهبرداری یا حتی ظن کلاهبرداری پیشنهاد کرده است. ترجمه فارسی این مطلب را می‌خوانیم:

در سفری در آفریقای جنوبی بودم که ناگهان کارت اعتباری‌ام مسدود شد. با شماره ۸۰۰ تماس گرفتم. به من گفتند که با کارتم از ژاپن گل سفارش داده‌اند و در کالیفرنیا تعدادی مبلمان خریداری کرده‌اند.

البته من تنها قربانی چنین کلاهبرداری‌هایی نیستم. طبق آمار موسسه اکویفکس (Equifax)، یک سوم کانادایی‌ها به نوعی درگیر و قربانی کلاهبرداری بانکی بوده‌اند.

در آن ماجرا، شرکت ویزا بر اساس مقررات، ۱۰۰ درصد ضررهایم ناشی از برداشت غیرمجاز کلاهبرداران از کارت اعتباری‌ام را پوشش داد که در بدترین حالت، مسئولیت صاحب کارت را به ۵۰ دلار محدود می‌کند.

اما اگر این کلاهبرداری از حساب بانکی‌ام انجام می‌شد، دیگر چنین شانسی نداشتم و خسارتم جبران می‌شد. قانون در این زمینه سکوت کرده است. بنابراین فقط می‌توانید امیدوار باشید که بانک یا موسسه مالی‌تان بخشی از این خسارت را جبران کند!

دوستی دارم که به دلیل انتشار اطلاعاتش در دارک وب، حسابش خالی شد و خط اعتباری‌اش هم محدود شد. در مجموع بیش از ۳۰ هزار دلار از او کلاهبرداری شد. اگر جای او بودم چگونه باید عکس‌العمل نشان می‌دادم؟

در چنین مواردی، پنج گام زیر را دنبال کنید:

۱. خونسردی‌تان را حفظ کنید

هنوز زمان زیادی از برداشت غیرمجاز از حساب‌تان نگذشته است. قبل از اینکه وحشت‌زده شوید، نفسی عمیق بکشید و آرام بمانید. سپس، اطلاعات را جمع‌آوری کنید: کپی ایمیل‌ها، پیامک‌ها، اسناد، رسیدها. یادداشت بردارید: کجا، چه زمانی، چگونه کلاهبرداری انجام شد، هویت کلاهبرداری که مظنون هستید، ابزار مورد استفاده. هر آنچه اتفاق افتاده را بنویسید.

آخرین تراکنش‌ها را در تمام حساب‌های بانکی و کارت‌های اعتباری‌تان بررسی کنید. اگر تراکنش مشکوکی را شناسایی کردید، با مؤسسه مالی یا صادرکننده کارت‌تان تماس بگیرید تا اقدامات لازم مثل تغییر کارت یا افزایش تدابیر امنیتی حساب‌تان را انجام دهند.

۲. تماس بگیرید و جزئیات مهم را بنویسید

وقتی با یک بانک، مؤسسه مالی یا صادرکننده کارت اعتباری ارتباط برقرار می‌کنید، تاریخ، زمان و نام شخصی که با او صحبت کرده‌اید و همچنین خلاصه‌ای از گفتگو را یادداشت کنید. وضعیت تک‌تک حساب‌های بانکی یا کارت‌های اعتباری‌تان را جویا شوید. بپرسید آیا بانک یا مؤسسه مالی یا صادرکننده کارت اعتباری، مسئولیتی در قبال برداشت غیرمجاز دارد یا اینکه همه خسارت به پای شما خواهد بود.

کلاهبرداری را به این سازمان‌ها نیز گزارش دهید:

پلیس محلی

Equifax (1-800-465-7166)

TransUnion (1-877-713-3393)

(1-888-495-8501) Canadian Anti-Fraud Center

اگر کلاهبرداری از طریق یک وب‌سایت انجام شده، حادثه را به آن سایت گزارش دهید، حتی اگر فیسبوک یا کی‌جی‌جی باشد.

اگر کلاهبرداری صورت گرفته توسط نماینده یک شرکت مالی (مثل بیمه‌گر یا شرکت کارگزاری وام مسکن)، مشاور یا برنامه‌ریز مالی است، با سازمان بازارهای مالی (AMF) تماس بگیرید. ممکن است واجد شرایط دریافت خسارت از صندوق جبران خسارت خدمات مالی باشید.

اگر فکر می‌کنید فرد کلاهبردار را می‌شناسید و نمی‌توانید پول خود را پس بگیرید، با یک وکیل تماس بگیرید.

> همچنین بخوانید: کلاهبرداری‌های رایج از تازه‌واردان به کانادا

۳. همه رمزهای عبورتان را تغییر دهید

رمز عبور و پین (شامل حساب‌های بانکی، کارت‌های اعتباری) و همچنین کدهای دسترسی برای تمام دستگاه‌های الکترونیکی (تلفن، تبلت، رایانه) را تغییر دهید. همچنین رمز ورود به حساب‌هایتان در شبکه‌های اجتماعی را هم تغییر دهید.

از تعیین رمزهای عبوری که به راحتی قابل تکرار هستند مثل ۱۲۳۴۵ یا admin خودداری کنید.

۴. راه‌های دیگر

با بیمه‌گر منزل‌تان تماس بگیرید. بیشتر آنها خدمات کمک به قربانیان کلاهبرداری یا جلوگیری از کلاهبرداری نیز ارائه می‌دهند. به این ترتیب، از مشاوره برای محافظت از خود و بازیابی هویت‌تان و همچنین پشتیبانی روانشناختی بهره‌مند خواهید شد. برخی از بیمه‌گرها حتی مشاوره حقوقی نیز ارائه می‌دهند.

یک کپی رایگان از گزارش اعتباری‌تان را از دو موسسه اعتبارسنجی اکویفکس (Equifax) و ترنس‌یونیون (TransUnion) که از طریق پست ارسال می‌شود، درخواست کنید. همچنین می‌توانید درخواست کنید که پرونده اعتباری‌تان مسدود شود.

۵. زندگی دیجیتال‌تان را از نو بسازید

برای جلوگیری از تکرار این کابوس، به محض دریافت هر تراکنش در صورتحساب‌های بانکی و کارت‌های اعتباری، جزئیاتش را بررسی کنید. از ارسال پین و رمزهای عبور از طریق مسنجر، پیامک، ایمیل خودداری کنید. تاریخ تولدتان را از فیسبوک حذف کنید (یا اینکه فید خود را به خانواده و دوستان واقعی‌تان محدود کنید).

اگر بانک یا مؤسسه مالی‌تان، سرویس جلوگیری از کلاهبرداری و نظارتی به صورت رایگان ارائه نمی‌دهد، در سرویس نظارت بر اعتبار (Equifax یا TransUnion) با هزینه حدود ۲۵ دلار در ماه مشترک شوید.

تمام هزینه‌های اشتراک‌ و پرداخت‌های منظم‌تان را فقط با یک کارت اعتباری انجام دهید و مخارج جاری‌تان را با کارت دیگری انجام دهید.

همچنین می‌توانید بیمه سرقت هویت خریداری کنید. البته اکثر آنها زیان‌های مالی مربوط به تراکنش‌های کلاهبردارانه را پوشش نمی‌دهند. این بیمه‌ها فقط هزینه‌های صرف شده برای بازیابی هویت، لغو تراکنش‌های کلاهبردارانه انجام شده به نام شما و اصلاح گزارش اعتباری‌تان را پوشش می‌دهند.

نشانه‌های کلاهبرداری چیست؟

کلاهبرداران از شیوه‌های بسیار خلاقانه‌ای برای سرقت استفاده می‌کنند. برخی از نشانه‌های کلاهبرداری احتمالی عبارتند از:

طرف مقابل (مثلا در تماس تلفنی یا چت آنلاین) همیشه عجله دارد
از شما می‌خواهد مبلغی را فوری پرداخت کنید.
از شما می‌خواهد با ارز دیجیتال پرداخت کنید.
از شما می‌خواهد از خودپرداز برداشت کنید و نقداً پرداخت کنید (معمولا یک «نماینده» برای دریافت پول می‌فرستد.)
باید روی لینکی با نشانی اینترنتی غیرعادی و عجیب کلیک کنید
از شما اطلاعات شخصی یا مالی خواسته می‌شود
از شما سپرده خواسته می‌شود

منابع کلاهبرداری

۱. تلفن

اگر تماسی از شماره ناشناس یا از کشور یا شهری که کسی را در آن نمی‌شناسید، دریافت کردید، پاسخ ندهید.

تماسی از یک «نماینده» یا «بازرس» از بانک، آژانس درآمد کانادا یا آژانس درآمد کبک دریافت می‌کنید. فردی که آن سوی خط است، از شما می‌خواهد اطلاعات شخصی مانند شماره بیمه اجتماعی (SIN) خود را ارائه دهید. با این بهانه که الان دست‌تان بند است، تماس را قطع کنید و با تلفن با سرشماره ۸۰۰ مشخص شده در وب‌سایت سازمان مربوطه تماس بگیرید.

۲. ایمیل‌ و پیامک‌

چنین پیام‌هایی به شما خبر از حواله مبلغی پول برای شما، بسته‌ای جامانده که متعلق به شماست، اجاره پرداخت نشده یا صورتحساب پرداخت‌نشده می‌دهند. کلاهبرداران با چنین بهانه‌هایی، قربانی را به سمت کلیک کردن روی لینک یا تماس با شماره تلفن مورد نظر پیش می‌برند. این الگوی کلاهبرداری را اصطلاحا فیشینگ (Phishing) می‌نامند. چنین پیام‌هایی را هر چه سریع‌تر پاک کنید.

۳. تراکنش‌های آنلاین

اگر در کی‌جی‌جی یا مارکت‌پلیسی فروشنده هستید، برای واریز خودکار (Interac e-Transfer) ثبت‌نام کنید و از خریدار‌تان نیز بخواهید که این کار را انجام دهد.

همیشه در مکان عمومی معامله کنید. اگر قصد اجاره مکانی را دارید، همیشه قبل از واریز مبلغی برای صاحبخانه، از ملک بازدید کنید.

۴. فناوری

سیستم دستگاه‌های الکترونیکی (موبایل، تبلت‌، کامپیوتر و روتر) را به طور منظم به‌روز کنید. از یک برنامه مدیریت رمز عبور مانند OnePassword استفاده کنید. از سیستم ذخیره رمز عبور مرورگر استفاده نکنید. از یک رمز عبور پیچیده استفاده کنید (شامل ۲ حرف بزرگ، ۲ حرف کوچک، ۲ عدد، ۲ کاراکتر ویژه)؛ هرگز از نام اعضای خانواده یا حیوانات خانگی‌تان به عنوان رمز عبور استفاده نکنید.