تحریریه «مداد»
متن مصاحبه
مجری: ابتدا می‌خواهم نظر شما را درباره مرگ ابراهیم رئیسی، رئیس‌گجمهور ایران و وزیر امور خارجه در سقوط بالگرد در هفته گذشته بپرسم. فکر می‌کنید این اتفاق چه تاثیری بر سیاست‌های داخلی و خارجی ایران خواهد داشت؟ آیا اصلا تاثیری خواهد داشت؟
رضا پهلوی: اساساً تمام جنبه‌های سیاست در ایران توسط رهبر کنترل می‌شود، به ویژه در مورد سیاست خارجی. بنابراین فکر نمی‌کنم با جایگزین شدن فرد دیگری به جای آقای رئیسی، تغییر چندانی ایجاد شود. احتمالاً وضعیت مشابه قبل خواهد بود. آقای خامنه‌ای در طول سه دهه گذشته، مواضع یکسانی داشته و فکر نمی‌کنم بتوان انتظار تغییر خاصی در سیاست‌ها داشت.
مجری: طبق آنچه شنیده‌اید، درگذشت این افراد در داخل ایران چگونه دیده شد؟
رضا پهلوی: بر اساس آنچه در شبکه‌های اجتماعی ایران دیده‌ایم، در سراسر کشور جشن و شادی بسیار بسیار زیاد با آتش بازی و پخش کردن شیرینی بین مردم وجود داشت. مردم خوشحال بودند که یکی از شخصیت‌های شرور این رژیم که مستقیماً مسئول مرگ هزاران ایرانی بود، به سزای اعمالش رسید. ما فقط آرزو داشتیم که او زنده می‌ماند تا سقوط رژیم را ببیند و پاسخگوی جنایاتش باشد. اما گذشته، گذشته است. نبرد ایرانیان برای آزادی ادامه دارد و ما تا روز رهایی از این رژیم به مبارزه ادامه خواهیم داد.
مجری: می‌خواهم بیشتر درباره نظر شما پیرامون آینده صحبت کنیم، اما ابتدا اجازه دهید کمی درباره خاورمیانه صحبت کنیم. رهبر عالی ایران برای مراسم تشییع جنازه با رهبر حماس در تهران دیدار کرد. واضح است که دولت ایران از حماس حمایت می‌کند. نظر شما درباره نقش کنونی ایران در این جنگ و همچنین جنگ‌های نیابتی که در اطرافش در جریان است، چیست؟
رضا پهلوی: روشن است که رویکرد آنها که آن را نه جنگ و نه صلح می‌نامند، در واقع توجیهی برای جنگ‌های نیابتی است که حداقل از ۳۰ سال پیش بعد از پایان جنگ ایران و عراق ادامه داشته است. رژیم ایران از نیروهای نیابتی خود حمایت کرده، آنها را آموزش داده، تجهیز کرده و به آنها سلاح داده است. نتیجه این شده که از طریق مداخله در منطقه و تلاش برای برقراری هژمونی خود تحت یک خلافت شیعی، که از زمان انقلاب مأموریت این رژیم بوده، عمل می‌کند. آنها از نیروهای نیابتی خود برای ایجاد بی‌ثباتی و فشار بیشتر در منطقه استفاده می‌کنند، چه از طریق حماس باشد، چه حزب الله، جهاد اسلامی یا حتی حوثی‌ها. این بخشی از شبکه گسترده نیروهای نیابتی رژیم در منطقه ما و حتی فراتر از آن با سپاه پاسداران است که تا نیمکره غربی در ونزوئلا و جاهای دیگر گسترش یافته است.
مجری: به نظر شما مردم ایران درباره تشدید تنش‌ها بین اسرائیل و ایران در حال حاضر چه فکر می‌کنند؟
رضا پهلوی: فکر می‌کنم مردم ایران همیشه سعی کرده‌اند به جهان این پیام را برسانند که یک ایران آزاد و دموکراتیک، فقط به دنبال صلح و روابط خوب با همسایگانش خواهد بود، چه با عرب‌ها و چه با اسرائیلی‌ها. این کاملاً متفاوت و مخالف آن چیزی است که رژیم کنونی از آن دفاع می‌کند. به عبارت دیگر، تنها راه از بین بردن مشکلات، از جمله تشدید درگیری‌ها، این است که این رژیم دیگر در قدرت نباشد. راه مطمئن دستیابی به فرصتی برای رهایی کل جهان از مشکلات مرتبط با این رژیم، چه تهدید هسته‌ای باشد، چه تروریسم یا افراط گرایی، پایان دادن به آن ]رژیم جمهوری اسلامی[ است. رژیم دلیل اصلی بروز درگیری ها و تشدید احتمالی آنها در آینده بوده است، مگر اینکه ما به دنبال راه حل بهتری باشیم. این به معنای سرمایه گذاری روی مردم ایران به عنوان جایگزین است. به همین دلیل فکر می کنم سیاست خارجی بسیاری از دولت ها، از جمله دولت کانادا، باید حمایت مستقیم از مردم ایران باشد. هر چقدر تحریم های اقتصادی برای فشار بر رژیم وجود دارد، باید به موازات آن، سیاستی برای حداکثر حمایت از مردم وجود داشته باشد تا بتوانند در برابر یک رژیم به شدت سرکوبگر مبارزه کنند.
مجری: شما اخیراً در کانادا بودید و فکر می کنم با برخی مقامات دولتی دیدار کردید. پیامی که به آنها منتقل کردید چه بود و حمایت مستقیم کانادا از ایرانیان، بدون اینکه درگیر حمایت از رژیم شود، به چه شکلی باید باشد؟
رضا پهلوی: اول از همه می‌خواهم قدردانی‌ام را از بیانیه نخست وزیر ترودو ابراز کنم که به جای ابراز تسلیت (بابت کشته شدن ابراهیم رئیسی)، پیام حمایت از مردم ایران را صادر کرد که این همان چیزی است که ما از رهبران دموکراتیک انتظار داریم. اما فکر می‌کنم کانادا می‌تواند حتی بیشتر از این‌ها هم انجام دهد. یکی از موضوعات کلیدی، قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست سازمان های تروریستی است. این بسیار مهم است، زیرا سپاه مکانیسم اصلی عملیاتی رژیم بوده است، چه در سرکوب داخلی و چه در مداخلات خارجی. این فشار اضافی بر رژیم است و همچنین پیامی قوی به مردم ایران می‌دهد که ما در حال اتخاذ تدابیری هستیم. فراتر از آن، بسته به اینکه کدام حزب سیاسی بیشتر تمایل به انجام این کار دارد، یکی از موضوعات کلیدی، مخصوصاً در کانادا، عملیات پول‌شویی توسط رژیم است. این‌ها مسائلی هستند که باید با ابزار سیاسی با آنها برخورد شود. رویکرد من به دولت‌های خارجی و احزاب سیاسی، انتظار حمایت چند‌حزبی بوده است. وقتی صحبت از حقوق بشر و آزادی می‌شود، نباید ]این حمایت[ منحصر به یک حزب باشد، هر چند برخی احزاب بیشتر از بقیه پاسخگو هستند. اما به طور کلی فکر می کنم کانادا تا کنون حداقل رویکرد درستی داشته است، اما امیدواریم که بتواند حتی بیشتر از این‌ها هم انجام دهد. فکر می‌کنم همانطور که رئیس جمهور گفت، در نشست جی۷ هم بسیار مهم خواهد بود که سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار گیرد. این موضوع از نظر قانونی مورد بحث بوده اما دولت‌ها باید تصمیم نهایی را بگیرند.
مجری: بله، در پارلمان کانادا رأی‌گیری در این مورد انجام شد، هر چند برای دولت الزام‌آور نیست. مطمئناً می‌دانید یکی از دلایلی که دولت برای انجام ندادن این کار مطرح کرده، پیچیدگی در تعیین افرادی است که باید با آنها برخورد شود، با توجه به اینکه شرکت در خدمت سربازی در ایران اجباری است. آیا این استدلال را درک می‌کنید یا فکر می‌کنید آن را پیچیده‌تر از آنچه هست جلوه می‌دهند؟
رضا پهلوی: برای حل این مشکل یک راه‌حل احتمالی وجود دارد. می‌توان گفت از این به بعد، هر کس در سپاه پاسداران بماند، مشمول این قانون خواهد شد. اما کسانی که قبل از آن در سپاه بودند و اکنون در کانادا زندگی می‌کنند، لزوماً نباید این قانون به صورت عطف‌به‌ماسبق (شامل موارد گذشته) شامل حال‌شان شود. این یک راه برای رفع نگرانی دولت‌هایی است که به خاطر این موضوع از انجام این کار مردد هستند، اما در عین حال، این واقعیت را از بین نمی‌برد که باید سپاه پاسداران را پاسخگو کنیم. این شاید راهی برای دور زدن این مسأله باشد. نمی‌دانم آیا می‌توان چنین کاری را عملی کرد یا خیر.
مجری: برای اطمینان از اینکه جنگی که در اسرائیل و غزه شاهد آن هستیم به یک جنگ منطقه‌ای گسترده تبدیل نشود و ایران وارد آن نشود یا تصمیم به دخالت نگیرد، چه کارهایی باید از سوی جامعه بین‌المللی انجام شود؟
رضا پهلوی: فراتر از وضع موجود، گزینه‌های شما محدود به دیپلماسی که شکست خورده و مداخله نظامی که مطلوب نیست، نیست. در نتیجه تنها یک امکان باقی می‌ماند و آن حمایت مستقیم از مردم ایران به عنوان عامل تغییر است که از داخل کشور شروع می‌شود. اگر این استراتژی را انتخاب کنید، نیازی به هیچ مداخله خارجی یا عملیات نظامی نخواهد بود. از طرف دیگر، اگر از مردم ایران حمایت مناسب نشود، گزینه‌های دیگری که کمتر مطلوب هستند، همچنان وجود خواهند داشت. همه ما می‌خواهیم از درگیری اجتناب کنیم، زیرا قطعاً برای همه طرف‌ها زیان‌بار خواهد بود. من واقعاً معتقدم تنها راه حلی که برد-برد برای جهان و مردم ایران است، خلاص شدن از شر این رژیم است. بنابراین در نهایت باید در مورد تغییر رژیم تصمیم‌گیری شود. چرا این را می‌گویم؟ زیرا دنیای آزاد تا به حال انتظارش مبتنی بر این فرض اشتباه بود که رژیم رفتارش را تغییر خواهد داد. در حالی که رفتار این رژیم نمی تواند تغییر کند زیرا این رفتار در دی‌ان‌ای آن است. آنها قرار نیست چهره عوض کنند. نمی‌توان یک گرگ را به گوسفند تبدیل کرد. نمی‌توان این رژیم را از نو طراحی کرد و ساختار ژنتیکی‌اش را تغییر داد. آنها هیچ وقت نمی‌خواهند این اتفاق بیفتد. بنابراین به جای اینکه منتظر تغییر نگرش یا رفتار باشیم، راه حل این است که خود رژیم باید از بین برود. پس تغییر رژیم باید راه حل نهایی باشد. این همان چیزی است که مردم ایران برای آن فریاد می‌زنند. هشتاد درصد جامعه ایران از این رژیم خسته شده‌اند و می‌خواهند از آن عبور کنند. امیدوارم جهان بپذیرد که این در نهایت، خواسته ایرانیان آزادی‌خواه است و از آن حمایت کند تا در سمت درست تاریخ قرار گیرند.
