پوریا ناظمی
این روزهای گرم تابستانی و با آغاز به کار جشنواره «فقط برای خنده»، می توان مونترال را بهشت خنده و شادی دنیا نامید، آنهم در روزهایی که خبرهای بد از همه جا به سوی ما هجوم آورده‌اند. طنز و به‌خصوص طنزهای سیاسی و اجتماعی، در قالب‌ها و شکل‌های مختلف یکی از مهم‌ترین ابزارهای نگاه کردن متفاوت به موضوعات جدی بوده‌اند. کمدی در اساس و بنیان خود مگر چیزی جز روایت دوباره و تحمل‌پذیر داستان‌هایی است که واقعیت آن‌ها هراسناک و آزاردهنده است؟
مانند سال‌های قبل، ماز جبرانی کمدین ایرانی‌الاصل نیز گروهی از کمدین‌های اقلیت‌های مختلفی را گرد هم آورده است و شو ویژه خود را به صحنه خواهد برد.
به همین دلیل هم هست که در این سال‌ها و روزهای دشوار شاهد شکوفایی طنز هستیم. کمی به آمار طنزنامه‌های شبانه ایالات‌متحده نگاه کنید که چگونه پس از بر سرکار آمدن دولت تازه این کشور رونق گرفته‌اند. یا کمی عقب‌تر به سابقه تاریخی کشور خود برگردیم و به یاد بیاوریم که چطور در مواجهه با مردم افکن‌ترین دشواری‌ها، ما به ساخت و توسعه و اشاعه طنز پرداختیم.
برای ساکنان مونترال هفته آینده فرصت سالانه مغتنمی است تا به واسطه جشنواره «فقط برای خنده»، خود را با بزرگان جهان طنز رودررو قرار دهند.
جشنواره‌ای برای خنده
جشنواره فقط برای خنده (Just for Laughs) در سال ۱۹۸۳ توسط گیلبرت روزون (Gilbert Rozon) و در قالب جشنواره‌ای دوروزه و کمدی تأسیس شد. از سال ۱۹۸۵ این جشنواره با دعوت از کمدین‌های انگلیسی‌زبان به رویدادی دوزبانه بدل شد و در طول سال‌های بعدازآن به‌تدریج آن‌چنان رشد کرد و قدرت گرفت که امروز به بزرگ‌ترین فستیوال کمدی جهان بدل شده است.
هرسال جمع بزرگی از ستارگان طنز جهان در مونترال و یا در مسیر مونترال گردهم می‌آیند و آخرین برنامه‌های طنز خود را در قالب‌های مختلف اجرا می‌کنند. فضا و فرهنگ مونترال به این طنزپردازان اجازه می‌دهد تا برخی از تندرو‌ترین و ساختارشکن‌ترین طنزها را در این شهر محک بزنند.
فضا و فرهنگ مونترال به این طنزپردازان اجازه می‌دهد تا برخی از تندرو‌ترین و ساختارشکن‌ترین طنزها را در این شهر محک بزنند.
موفقیت و محبوبیت این جشنواره حالا از مرزهای مونترال فراتر رفته است و شهرهای مختلفی چون تورنتو، شیکاگو و لندن انگلستان با امتیاز و نام این جشنواره، فستیوال‌های طنز سالانه خود را برگزار می‌کنند.
بازگشت پس از رسوایی
امسال اما برای جشنواره «فقط برای خنده» سال مهمی در تاریخ آن به شمار می‌رود. سال گذشته و پس از اوج‌گیری جنبش Me-Too# اتهام‌های آزار جنسی علیه گیلبرت روزون مطرح شد. او در پی مطرح‌شدن این اتهام‌ها نه‌تنها از سمت خود استعفا داد که به‌طور کامل از هر نوع سازوکار مرتبط به جشنواره کنار رفت.
گروهی از کمدین های کبکی در واکنش به این رسوایی اعلام کردند جشنواره مستقلی به نام Le Grand Montréal Comédie Fest را تأسیس خواهند کرد که البته بخشی از ایده آن به‌واسطه تأکید بر کمدی فرانسه زبان بود.
دامنه این رسوایی و تأثیر آن بر جشنواره آن‌قدر جدی بود که گیلبرت و شرکت او که مالک جشنواره به شمار می‌روند ناچار به فروش جشنواره شدند. در آغاز سال ۲۰۱۸ یک شرکت استعدادیابی آمریکایی به نام ICM Partners و هویی مندل کمدین کانادایی این جشنواره را خریدند اما متعهد شدند که مقر این جشنواره را در شهر مونترال حفظ کنند؛ اما این اطمینانی موقت و شکننده بود و برای اطمینان از باقی ماندن این جشنواره معروف جهانی در مونترال، رایزنی‌های مکرری صورت گرفت تا اینکه درنهایت یک کنسرسیوم کانادایی که مهم‌ترین شریک آن شرکت Bell بود ۵۱ درصد سهام این جشنواره را خرید تا اکثریت مالکیت جشنواره در اختیار کانادا باقی بماند.
ستاره‌های امسال
امسال هم گروه بزرگی از کمدین‌ها به جشنواره «فقط برای خنده» مونترال می‌آیند.
شاید یکی از برجسته‌ترین چهره‌های امسال تراور نوآ، باشد. تراور نوآ مجری برنامه دیلی شو است. برنامه طنز شبانه معروفی که با اجرا و مدیریت جان استوارت به یکی از مهم‌ترین برنامه‌های سیاسی سال‌های اخیر بدل شد و پس از بازنشستگی جان استوارت، تراور نوآ اجرای آن را بر عهده گرفت. در کانادا برنامه او را می‌توانید در روزهای دوشنبه تا پنج‌شنبه در نیمه‌شب از شبکه CTV مشاهده کنید.
تراور اهل آفریقای جنوبی است و از پدری سفیدپوست و مادری سیاه‌پوست به دنیا آمده است و یکی از برجسته‌ترین چهره‌های طنز سیاسی معاصر به شمار می‌رود.
جیم کری، کمدین و بازیگر سرشناس هالیوودی یکی دیگر از ستاره‌های امسال جشنواره خنده مونترال است.
مانند سال‌های قبل، ماز جبرانی کمدین ایرانی‌الاصل نیز گروهی از کمدین‌های اقلیت‌های مختلفی را گرد هم آورده است و شو ویژه خود را به صحنه خواهد برد. تیفانی هدیش، جو کوی، ایلیزا، روی وود، ملیسا ویلاسنور و بسیاری دیگر نیز در تابستان امسال در مونترال بر روی صحنه خواهد رفت.
برای مشاهده فهرست کامل میهمانان این برنامه و تهیه بلیت آن می‌توانید به وب‌سایت این جشنواره مراجعه کنید
شاید این روزهای گرم و داغ تابستانی که از همه سوی جهان ا ز دو سوی اقیانوس سیل خبرهای ناخوش آیند بر سر آوار می‌شود این جشنواره فرصت مناسبی باشد تا کمی به ذهن خود استراحت دهیم و از دورتر به داستان‌ها نگاه کنیم و کمی انرژی خود را بازیابم تا با این دنیای عجیب دست‌وپنجه نرم کنیم.
همچنین بخوانید:
- جشنواره آتش‌بازی مونترال
- قلب موسیقی جاز دنیا در مونترال می‌تپد
- ما و جشنواره‌‌های مونترال
- جشنواره سینمای کبک
- مونترال، شهر جشنواره‌ها
