مجله مداد
امروز، ۲۷ ژانویه، سالگرد اجرای عملیاتی پیچیده و سری در خاک ایران است که کاناداییها، نقش موثری در آن داشتند.
ماجرا به روزهای اشغال سفارت آمریکا در تهران توسط برخی نیروهای انقلابی برمیگردد. در زمان حمله نیروهای انقلابی، شش دیپلمات آمریکایی موفق به فرار شدند و در منازل دیپلماتهای کانادایی در تهران پناه گرفتند.
با توجه به حساسیت موضوع، سازمان سیا (CIA) وارد عمل میشود و با همکاری دولت وقت کانادا، برنامهای را برای نجات این شش نفر تدوین میکند. در این عملیات، یک برنامه پوششی با عنوان ساخت یک فیلم سینمایی در ایران طراحی شد.
به این ترتیب، قرار شد یک گروه فیلمبرداری کانادایی در ایران به دنبال یافتن لوکیشنی مناسب برای ساخت یک فیلم علمی-تخیلی باشد. اما در واقع، در کنار عوامل کانادایی این گروه، دیپلماتهای آمریکایی نیز حضور داشتند که با همکاری دولت کانادا، پاسپورت و هویت جعلی برایشان تدارک دیده شده بود تا کانادایی به نظر برسند.
در نهایت فرمانده عملیات و این شش دیپلمات پس از پایان برنامه پوششی خود، صبح روز ۲۷ ژانویه تهران را به مقصد سوئیس و سپس ایالات متحده ترک کردند.
در همان روز، دیپلماتهای کانادایی نیز سفارت کانادا در تهران را تعطیل کرده و پس از نابود کردن اسناد و تجهیزات ارتباطی، به سمت کانادا حرکت کردند.
بعدها آنتونیو مندز که رهبری این عملیات در خاک ایران را بر عهده داشت، در کتاب خود به نام «استاد استتار، زندگی مخفیانهام در سیا» به تشریح این ماجرا و ابعاد آن پرداخت.
همچنین بر اساس داستان این عملیات که با عنوان «ماجرای کانادایی» (Canadian Caper) شناخته میشود، فیلم سینمایی «آرگو» ساخته شد که در سال ۲۰۱۲ توانست برنده اسکار شود.
