بانک مرکزی کانادا نرخ بهره را در سال ۲۰۲۳ با ۴/۲۵ درصد آغاز کرده و آن را با نرخ پنج درصد به پایان رساند. این افزایش ۰/۷۵ درصدی پس از افزایش چهار درصدی در سال ۲۰۲۲ از نظر اقتصادی دارای اهمیت بوده است. پیشبینی میشود نرخ بهره بیش از این افزایش پیدا نکند و کاهش آن از امسال آغاز شود و تا پایان سال ۲۰۲۴ به سه درصد برسد.
این کاهش نرخ بهره تا دو درصد ادامه پیدا خواهد کرد که قطعاً بر سایر فعالیتهای شهروندان از جمله نحوهی بازپرداخت وامهای مسکن تأثیر خواهد داشت.
البته باید توجه داشت کلیهی پیشبینیها مبتنی بر ترکیبی از عوامل از جمله شرایط اقتصادی کانادا، وابستگی متقابل کانادا با سایر بانکهای مرکزی بهویژه ایالاتمتحده و اتحادیهی اروپا و اینکه چگونه بانک مرکزی کانادا در طول تاریخ نرخها را تغییر داده، ارائهشده و قطعاً دارای درصدی از خطا خواهد بود.
تجربیات پیشین نشان میدهد بهطورکلی تغییر سیاستهای کلان اقتصادی و به ویژه نرخ بهره تابع روندی کند بوده و اغلب تغییرات آن دیرتر از آنچه که باید، رخ میدهد. با این اوصاف پیشبینی میشود ما به شرایط نرخ بهره فوقالعاده پایین که در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ شاهد آن بودیم، برنمیگردیم.
لازم به یادآوری است نرخهای یک شبه تنها بخشی از معادله نرخ بهره هستند. در واقع بازده اوراق قرضهی پنج سالهی کانادا مسیر بسیار متفاوتی نسبت به نرخهای یک شبه در سال ۲۰۲۳ داشته است. به خاطر داشته باشید که این نرخها با ضرباهنگ بازار حرکت میکنند و برای نمونه بازده اوراق قرضهی پنج ساله کانادا سال گذشته را با ۳/۴۲ درصد آغاز کرد و تا اواسط دسامبر ۳/۲۷ درصد بود. البته در این مسیر تحرکات زیادی رخ داده و برای نمونه در ماه مارس به کمترین میزان ۲/۶۵ درصد و در اوایل اکتبر به ۴/۴۵ درصد رسید. از منظر اقتصادی، این تغییرات قابلتوجه هستند اما انتظار میرود نوسانات بسیار کمتری در سال ۲۰۲۴ رخ دهد.
تغییرات نرخ بهره برای وام مسکن چه معنایی خواهد داشت؟
وامهای مسکن بهطورکلی به سه دسته نرخ متغیر، نرخ ثابت سه ساله (که در حال حاضر بسیار محبوب است) و نرخ ثابت پنج ساله تقسیم میشود.
بسیاری از کارشناسان برای بررسی این موضوع از نرخهای استاندارد بازار برای وامهای مسکن بدون بیمه استفاده میکنند. اما به خاطر داشته باشید که معمولاً نرخهای بهتری از طریق معاملات ویژه و وامدهندگان کوچکتر در دسترس هستند.
امروز، خط اعتباری سهام خانه در بهترین حالت ۷/۲ درصد بود. خط اعتباری سهام خانه، که به عنوان HELOC نیز شناخته میشود، خط اعتباری است که توسط خانهی شما تضمین میشود و به شما یک اعتبار چرخشی میدهد تا از آن برای هزینههای کلان یا تجمیع بدهیهای با نرخ بهرهی بالاتر در سایر وامها مانند کارتهای اعتباری استفاده کنید. اگر نرخها دو درصد کاهش یابد، این نرخ در پایان سال ۲۰۲۴ به ۵/۲ درصد خواهد رسید که هنوز هم بالاتر از نرخهای فوقالعاده پایین سال ۲۰۲۱ است.
در این شرایط به راحتی میتوان تأثیر وام مسکن با نرخ متغیر را که دارای دو اهرم است، بر وضعیت وامگیرندگان مشاهده کرد. اولین مورد مستقیماً به نرخهای بانکی یک شبه مرتبط بوده و با کاهش این نرخها کاهش مییابد. اگر امروز یک وام مسکن پنج ساله با نرخ متغیر در یک بانک بزرگ منفی ۰/۲ درصد باشد، نرخ آن هفت درصد است. بنابراین، کاهش دو درصدی نرخ یک شبه آن را به پنج درصد کاهش میدهد.
علاوه بر این انتظار می رود با کاهش نرخهای بانکی، بخش منفی نرخ وام مسکن نیز بهبود یابد. اگر این نرخ از سوی بانکهای بزرگ به منفی ۰/۵ درصد برسد، نرخ در یک سال چیزی نزدیکتر به ۴/۷ درصد خواهد بود.
وام مسکن سه ساله با نرخ ثابت در حال حاضر حدود ۶/۳۵ درصد و بازده اوراق قرضهی سه ساله کانادا ۳/۷۴ درصد است که در نتیجهی فاصله بین این اعداد ۲/۶۱ درصد است. این فاصله از نظر تاریخی بسیار زیاد است زیرا در سال گذشته، بازده اوراق سه ساله از پایینترین سطح ۳/۰۳ درصد تا ۴/۸۲ درصد متغیر بوده و ۳/۷۴ درصد فاصله زیادی با ۴/۸۲ درصد دارد.
در مورد نرخهای ثابت پنج ساله نیز باید توجه داشت که این نرخ اکنون حدود ۶/۲درصد و بازده اوراق قرضهی پنج ساله کانادا ۳/۲۳ درصد است. اختلاف بین این اعداد ۲/۹۷ درصد است که باز هم زیاد محسوب میشود. در سال گذشته، بازده اوراق قرضه پنج ساله از ۲/۶۵ درصد تا ۴/۴۵ درصد متغیر بوده است بنابراین ۳/۲۳ درصد فاصله زیادی با ۴/۴۵ درصد دارد.
از سوی دیگر ممکن است بازده اوراق قرضهی پنج ساله تا پایان سال ۲۰۲۴ اصلاً کاهش پیدا نکند و اگر منحنی بازدهی به حالت عادی بازگردد، این امر منطقی خواهد بود، یعنی بازدهی کمتر برای نرخهای یک شبه و افزایش بازدهی با طولانی شدن مدتزمان رخ داده و در نتیجه نرخ وام مسکن پنج ساله همچنان باید کاهش یابد.
به این ترتیب شاید تا پایان سال ۲۰۲۴ شاهد نرخهای وام مسکن پنج ساله نزدیک به پنج درصد باشیم، به خصوص که این نرخها در رقابتیترین دورهی خود هستند و بار دیگر پس از یک دورهی دو یا سه ساله محبوب تر خواهند شد.
در خاتمه گفتنی است در بازار اوراق قرضه انتظار بازده کلی بهتری برای سال جدید یعنی ۲۰۲۳ وجود دارد، البته همچنان تاکید میشود که نباید انتظار سودهای بسیار بزرگی در این حوزه داشت. بر اساس شرایط فعلی پیشبینی میشود اوراق قرضه شرکتی میان رده بهترین بازده ریسک/پاداش را در سال ۲۰۲۴ داشته باشند.
منبع: Financial Post