فرمهر امیردوست
درست است که امروزه فقط نامی و آوازی از آن باقی مانده، اما دوره‌ی جشن‌های کریسمس در گذشته دوازده روز بود: دوازده روز کریسمس یا Twelvetide از روز کریسمس، ۲۵ دسامبر، آغاز می‌شد و تا شب دوازدهم یا شب عید تجلی، ادامه داشت.
حتما می‌دانید که برخی از شاخه‌های مسیحیت، به‌خصوص ارمنی‌ها و پیروان کلیسای ارتودوکس شرق، به جای ۲۵ دسامبر، ۶ ژانویه را به عنوان زمان تجلی خدا بر انسان (میلاد مسیح) می‌شناسند. اما، فارغ از تفاوت‌های فرقه‌ای، همین روز است که پایان جشن‌های کریسمس را بر آن نهاده‌اند.
درست مثل نوروز که جشنی دوازده‌روزه است و در پایان به سیزده‌به‌در ختم می‌شود، در سنت مسیحی نیز رسم بود که تزئینات و دید‌وبازدیدها و خوراکی‌های کریسمس تا دوازده روز برپا باشد. پایبندی به عدد دوازده تا حدی اهمیت داشت که برخی عقیده داشتند ماندن تزئینات کریسمس پس از شب دوازدهم بدیمنی می‌آورد.
سکه‌ی دوازده روز کریسمس به‌مرور در زندگی روزمره از رونق افتاد و به جوامع مذهبی‌تر محدود شد. اما سابقه‌ی تقریبا تمام رسوم کریسمس امروزی به همان ایده‌ی دوازده روز باز می‌گردد. علاوه بر این، اشاره‌ای از آن در یک آواز بسیار محبوب کریسمس نیز باقی مانده است.
«دوازده روز کریسمس» یک نمونه از آوازهای مردمی و فولکلور است که شعر آن با حداقل دو بیت آغاز شده و در ادامه و در هر تکرار، یک عنصر جدید به بیت دوم افزوده می‌شود. شعر این آواز اینگونه است:
در اولین روز کریسمس، یارم برایم
یک کبک روی درخت گلابی آورد
در دومین روز کریسمس، یارم برایم
دو کبوتر و
یک کبک روی درخت گلابی آورد
در سومین روز کریسمس، یارم برایم
سه مرغ و
دو کبوتر و
یک کبک روی درخت گلابی آورد
آواز به همین ترتیب تا روز دوازدهم ادامه پیدا می‌کند. این آواز را می‌توانید به صورت کامل در این ویدئو در یوتیوب بشنوید.
همچنین، بد نیست بدانید که یک برداشت طنزآلود از همین آواز با ته‌مایه‌ی کانادایی از نسخه‌های محبوب این آواز در دهه‌ی ۱۹۸۰ بوده است که در خاطره‌ی کانادایی‌ها به شکل یک نوستالژی ثبت و ضبط شده است.
نسخه‌ی کانادایی این آواز را اینجا بشنوید.
تحریریهی «مداد»
