نیروانا احسانی
نتایج مطالعات اخیر پژوهشگران سرطانشناس دانشگاه آلبرتا در سراسر کانادا نشان میدهد افرادی که در مناطق کمجمعیت، روستایی یا دورافتاده زندگی میکنند، دسترسی کمتری به آزمایشهای بالینی سرطان دارند.
این مطالعه باهدف ارزیابی نابرابریهای جغرافیایی در دسترسی به آزمایشهای بالینی سرطان در سراسر کشور انجام شد و به این دلیل دارای اهمیت است که بیشترین احتمال درمان سرطان در گرو انجام به موقع آزمایشهای بالینی است.
در این مطالعه، محققان به بررسی دادههای کارآزمایی بالینی سرطان کانادا که بین سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۳ در مرکز Clinictrials.gov ثبت شده بود، پرداخته و آنها را بر اساس استان، مراکز اصلی شهری و انواع سرطان تفکیک کردند.
دادهها نشان میدهد تعداد کارآزماییهای بالینی سرطان به ازای هر ۱۰ هزار نفر در هر استان یا منطقه بین ۶/۷۹ برای نیوبرانزویک و هیچ آزمایش در سه منطقه متفاوت است و نتایج گواه این حقیقت تلخ است که در زمینهی آزمایشهای بالینی سرطان به وضوح اختلاف زیادی در مناطق مختلف کشور وجود دارد.
متأسفانه بسیاری از بیماران بومی مناطقی زندگی میکنند که کمترین دسترسی به انجام آزمایشهای بالینی سرطان وجود داشته و این نابرابری جغرافیایی ممکن است نوعی نابرابری قومیتی را در دسترسی به آزمایشهای بالینی سرطان را در خود داشته باشد.
نکته قابل تأمل این است که حتی در بین ۱۰ مرکز شهری برتر کانادا نیز از این منظر نابرابری وجود دارد. برای نمونه ونکووریها با ۱۴/۶۶ کارآزمایی در هر ۱۰ هزار نفر بهترین شانس را در این رابطه داشته و مردم ادمونتون با بیش از ۱۰ کارآزمایی بالینی به ازای هر ۱۰ هزار نفر در ردهی چهارم قرارگرفته و اهالی کلگری به کمتر از شش کارآزمایی در هر ۱۰ هزار نفر دسترسی دارند تا در رتبهی هفتم کشور جای گیرند.
این مطالعه همچنین نشان داد کارآزماییهای بالینی لنفوم با تقریباً ۳۳ مورد از هر هزار مورد سرطان پیشبینیشده، شایعترین کارآزماییها بوده درحالیکه تنها هفت کارآزمایی بالینی سرطان مثانه در هر هزار مورد وجود داشته است. این اختلاف احتمالاً نشاندهندهی تفاوت در تلاشهای حمایتی و بودجهبندی به انواع مختلف سرطان است.
به اعتقاد پژوهشگران، دولت باید تضمین کند همهی بیماران سرطانی صرفنظر از نوع تومور باید از شانس عادلانهای برای دسترسی به آزمایشهای بالینی برخوردار باشند.
متأسفانه در حال حاضر با توجه به تفاوتهای جغرافیایی دسترسی به آزمایشهای بالینی، بهویژه در میان بیمارانی که در مناطق دورافتاده و روستایی زندگی میکنند، شاهد عدم وجود عدالت در این زمینه هستیم و دولت باید راهکارهای جدیدی برای انجام آزمایشهای بالینی در مناطق دورافتاده کانادا انجام دهد.
شرح کامل این پژوهش در آخرین شمارهی مجلهی تخصصی آمریکایی انکولوژی بالینی منتشر شده است.
منبع: medicalxpress
خوانندگان «مداد»
تحریریهی «مداد»
