پوریا ناظمی
بارش شهابی جوزایی پنج شنبه شب و بامداد جمعه این هفته به اوج می رسد و اگر هوا صاف و از آلودگی نوری دور باشید شاید بیش از صد شهاب در ساعت را بتوانید در این شب زمستانی رصد کنید.
در هر شبانه‌روز چندین تُن غبار و ذرات ریزی که در فراسوی جو زمین و در فضای میان‌سیاره‌ای وجود دارند، با جو زمین برخورد می‌کنند. برخی از مواقع که اندازه و جرم آنها در حد منتسبی باشد هنگامی‌که با سرعت بالای خود به جو برمی‌خورند در آن می‌سوزند و ما ردی از سوختن آنها را در جو در قالب شهاب‌ها مشاهده می‌کنیم و اگر اندکی بزرگ‌تر یا چگال تر باشند، ممکن است بخشی از آن به زمین برسد.
به‌طورمعمول و در هر شب به شرطی که هوا صاف باشد و ماه کامل آسمان را روشن نکرده باشد و از آلودگی نوری دور باشید می‌توانید در آسمان در هر ساعت چندتایی شهاب سرگردان را ببینید که حاصل برخورد این ذرات و غبارهای کوچک میان‌سیاره‌ای با زمین هستند.
اما در روزهای مشخصی از سال یک‌باره تعداد شهاب‌هایی که در آسمان دیده می‌شوند به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد و ممکن است در هر ساعت چند ده شهاب را در آسمان ببینیم. علاوه بر تعداد بالا در این شب‌ها، شهاب‌ها ویژگی دیگری هم دارند و آن این است که اگر مسیر آنها را در آسمان به‌طور معکوس ادامه دهید به نظر می‌رسد همه آنها از نقطه مشخص و واحدی در آسمان به‌سوی زمین حرکت کرده‌اند.
این‌چنین رویدادهایی را بارش‌های شهابی می‌نامند و هرسال چندین و چند مورد بارش شهابی اتفاق می‌افتد. در اکثر موارد در این رویدادها می‌تواند در هر ساعت ده تا ۲۰ شهاب را در آسمان مشاهده و رصد کرد اما گاهی توفانی از شهاب‌ها رخ می‌دهد و در مواردی ممکن است تعداد شهاب‌هایی که در یک ساعت از یک توفان شهابی دیده می‌شود به بیش از هزار شهاب نیز برسد.
اگرچه وقوع چنین توفان‌هایی نادر است اما در هرسال یکی دو تا بارش شهابی عالی وجود دارند و یکی از بهترین آن هفته آینده به اوج خود می‌رسد و ممکن است شما شاهد آتش‌بازی بی‌نظیری در آسمان باشید.
بارش شهابی جوزایی
بارش شهابی جوزایی به این دلیل که کانون بارش در صورت فلکی دوپیکر یا جوزا قرار دارد به این نام خوانده می‌شود.
کانون بارش همان نقطه‌ای است که اگر مسیر همه شهاب‌های این بارش را در خلاف جهت ادامه دهید به آن خواهید رسید. دلیل وجود این نقطه به خطای پرسپکتیو در دید ما باز می‌گردد. همان طور که ما خطوط موازی مانند سیم‌های برق یا ریل قطار را آن طور می‌بینیم که در دوردست به هم می‌رسند، شهاب‌هایی که به طور موازی وارد جو زمین می‌شوند نیز به نظر می‌رسد که همگی از یک نقطه به ما رسیده‌اند.
اما منشا این شهاب‌ها در یک بازه زمانی نسبتا کوتاه در جو زمین می‌سوزند و آتش‌بازی سالیانه خود را به وجود می‌آورند، گذر زمین از میان ذرات و توده غبار به جای مانده از عبور دنباله‌دارهای قدیمی است. آن گیسو و دنباله درخشان در واقع بازتاب نور خورشید از ذرات غبار جدا شده از هسته دنباله‌دار است و پس از گذر هسته‌ی دنباله‌دار، همچون دودی که در پشت هواپیماها در آسمان دیده می شود پراکنده می شوند و اگرچه رقیق تر از آن هستند که نور خورشید را بازتاب دهند اما در فضا وجود دارند و زمانی که زمین در مدار خود به این منطقه از فضا می‌رسد این ذرات با زمین برخورد کرده و آتش‌بازی آسمانی را ایجاد می‌کنند.
بارش شهابی جوزایی اما نه به واسطه عبور یک دنباله‌دار که به دلیل فعالیت کم نظیر یک سیارک ایجاد شده است و شاید به همین دلیل هم شهاب‌های این بارش زمستانی درخشش بیشتری را هنگام سوختن در جو زمین ایجاد می‌کنند.
شهاب‌هایی درخشان که درخشش آنها گاه از درخشش ماه کامل بیشتر می‌شود و به آذرگوی معروف هستند.
برای تماشای این بارش به هیچ ابزاری غیر از آسمانی تاریک و به‌دوراز نور شهر و چشمان خود نیاز ندارید.
بارش جوزایی پنج شنبه و جمعه این هفته به اوج می رسد و اگر آسمان یاری کند شاید شاهد آتش‌بازی زیبایی پیش از ایام سال نو میلادی باشید و بیش از صد شهاب را در ساعت (به شرط تاریکی محل رصد و صاف بودن هوا) رصد کنید.
