هفت شب، هفت آسمان

در این شب‌ها و در حالی که صورت‌های فلکی زمستانی از جمله صورت فلکی شکارچی، هنگام غروب خورشید بر فراز افق غربی قرار دارند و جای خود را در آسمان شب به صورت‌های فلکی بهاری می‌دهند و کم‌کم شب را برای ضهور پرفروغ نوار راه کهکشان آماده می‌کنند ،بار دیگر یکی از ستاره های صورت فلکی شکارچی توجه ناظران را در سراسر جهان به خود جلب کرده است.

ستاره ابط الجوزا که بر خلاف ظاهر اسمش متعلق به صورت فلکی جبار است، بزرگ‌ترین ستاره ای در آسمان است که می‌توان آن را با چشم غیر مسلح مشاهده کرد.

این ستاره یکی از ستاره هایی است که به نام ابر غول سرخ نامیده می‌شود و در فاصله حدود 550 سال نوری از زمین روزهای آخر عمر خود را سپری می کند.

این ستاره پرجرم، وارد مرحله ناپایداری از زندگی خود شده است و هر لحظه ممکن است وارد آتشبازی بی نظیر پایانی زندگی خود شود.

این ستاره به دلیل جرم عظیمی که دارد در آخرین نمایش دوران حیاتش به یک ابرنواختر تبدیل خواهد شد و برای روزهایی درخشش چنان افزایش خواهد یافت که شاید درخشان تر از ماه زمین در شب 14 در آسمان دیده شود.

ما دقیقا نمی‌دانیم چه زمانی این اتفاق خواهد افتاد آیا همین امشب نور این انفجاز به ما خواهد رسید یا چند هزار سال دیگر باید صبر کنیم. اما در مقیاس نجومی این اتفاقی قطعی است که هر لحظه رخ خواهد داد.

انفجارهای ابرنواختری رویدادهای آشوبناک و فوق‌العاده مهمی در نجوم هستند. اگر این چنین انفجارهایی در میان نسل اول ستاره ها رخ نمی‌دادند امروز من و شما نیز وجود نداشتیم. تما م عناصر سنگین موجود در عالم از جمله کربن که اساس حیات ما را تشکیل می‌دهد از دل چنین انفجارهایی به وجود آمده اند و در عالم پراکنده‌شده‌اند.

حالا چند روزی است ناظران این ستاره شاهد افزایش درخشندگی ظاهری این ستاره هستند. این شبها این ستاره با درخشششی معادل یک و نیم برابر درخشش همیشگی‌اش در آسمان می‌درخشد.

البته این الزاما به معنی خاصی نیست. ستاره ها در این مرحله از عمر خود به شدت دچار تحولات نوری می‌شوند و گاهی شاهد کم‌وزیاد شدن آن هستیم. اما موقعیت این ستراه و قریب‌الوقوع بودن انفجارش باعث می‌شود تا همیشه چشمانی خیره در آسمان رد نور آن را دنبال کنند.

البته این توجه بی‌دلیل هم نیست. در سال 2019 این ستاره یک باره شروع به کاهش چشمگیر نور خود کرد و ستاره شناسان شروع به بررسی آن کردند.

درباره این کاهش نوری بی سابقه می‌توانید نوشته «شانه مجروح شکارچی» را مطالعه کنید.

در نهایت حدس زده شد که این کاهش نور باید به دلیل اختلال‌های میدان مغناطیسی و بروز لکه های خورشیدی عظیم روی سطح آن به وجود آمده باشد.

به‌هرحال این شب‌ها به شکارچی آسمان نگاه کنید. شانه درخشان آن جایگاه ستاره ای عظیم و زخمی است که به‌زودی ممکن است به درخشان ترین جرم آسمان تبدیل‌شده و سپس از دیدگان محو شود.