پوریا ناظمی
هفت شب هفت‌آسمان
خورشیدگرفتگی‌ها پدیده‌های نادری نسبت به ماه‌گرفتگی‌ها نیستند اما احتمال اینکه شما در محل زندگی خود شاهد گرفت کامل باشید بسیار پایین‌تر از این است که شاهد ماه‌گرفتگی کامل باشید.
دلیل این مساله هم به قطر مخروط سایه ماه روی زمین بازمی‌گردد.
به همین دلیل بسیاری از مردم تلاشی می‌کنند تا حداقل یک‌بار هم شده خود را در مسیر سایه مخروط ماه بر زمین قرار دهند تا این پدیده شگفت‌انگیز را تماشا کنند.
اما اگر در مونترال زندگی می‌کنید. شانس با شما همراه است و دقیقاً یک سال دیگر روز 8 آوریل 2024 خورشیدگرفتگی کاملی بر فراز شهر مونترال اتفاق می‌افتد.
خورشیدگرفتگی کاملی که می‌توانید در طی آن – به شرطی که هوا یاری کند – شاهد همه مراحل گرفت ازجمله تیرگی قرص خورشید، زبانه‌ها و تاج خورشیدی و ظهور ستاره‌ها در میانه روز باشید.
خورشیدگرفتگی زمانی رخ می‌دهد که خورشید، ماه و زمین تقریباً در یک راستا قرار می‌گیرند و قرص ماه چهره خورشید را می‌پوشاند و به ما اجازه می‌دهد بخش‌هایی از ستاره حیات‌بخش منظومه خود را که در شرایط عادی نمی‌بینیم مشاهده کنیم.
نکته جالب در رخ دادن خورشیدگرفتگی این است که این منظره بی‌نظیر حاصل تصادفی مطلق است.
قطر ماه و قطر خورشید به‌هیچ‌وجه قابل‌مقایسه نیستند اما به دلیل فاصله نزدیک ماه به ما و فاصله دوردست خورشید، در آسمان زمین این دو جرم سماوی تقریباً با قطری یکسان در آسمان دیده می‌شوند و همین حسن تصادف است که باعث می‌شود وقتی ماه در میانه مسیر مستقیم زمین و خورشید قرار می‌گیرد به شکل ظاهری مقابل قرص خورشید را به‌طور کامل بگیرد و منظره باشکوه گرفت را ایجاد کند.
در هنگام خورشیدگرفتگی تنها قرص گرفته خورشید نیست که در آسمان می‌درخشد و از ساعتی قبل مجموعه‌ای از رویدادها آغاز می‌شود.
کم‌کم آسمان تاریک می‌شود، پرندگان با تصور فرارسیدن شب شروع به آواز خواندن و پرواز می‌کنند، با نزدیک‌تر شدن بله زمان گرفت کامل، نسیم خنکی وزیدن می‌گیرد (به دلیل اختلاف دمای ایجادشده به دلیل گرفته شدن بخشی از سطح خورشید) نوارهای تیره و روشنی از سایه از روی زمین عبور می‌کنند و اگر جایی با ارتفاع بالا شاهد گرفت باشید و نگاهی به مسیر گرفت بیندازید شاهد هجوم غریب سایه تاریک به‌سوی خود روی زمین هستید. ثانیه‌هایی پیش از گرفت کامل می‌توانید تسبیح دانه‌های بیلی که در واقع آخرین شعاع‌های نوری هستند که از پشت کوهستان‌ها و دره‌های ماه به ما می‌رسند را ببینید و در آخرین لحظه پیش از گرفت کامل نگین درخشان حلقه الماس در آسمان شکل می‌گیرد.
حالا خروشید به‌طور کامل گرفته است و می‌توانید بدون عینک‌های محافظ به آن نگاه کنید. در اطراف خورشید می‌توانید زبانه‌های سرخ‌رنگ را ببینید و تاج باشکوه خورشید همانند بال هایی در اطراف قرص تیره خورشید ظاهر می‌شود.
ستاره‌های شب در آسمان ظاهرشده و برای چند دقیقه می‌توانید منظره‌ای خیره‌کننده را ببینید که برای همیشه ایام در ذهنتان زنده خواهد بود.
سال آینده و روز هشتم آوریل این فرصت برای ساکنان مکزیک ،ایالات‌متحده و کانادا وجود دارد.
در نقشه زیر مسیر حرکت سایه را می‌بینید. در نواری که مشاهده می‌کنید خورشیدگرفتگی به‌صورت کامل دیده می‌شود و اگر بیرون این نوار باشید خورشیدگرفتگی را به‌صورت جزئی می‌بینید. برای همین سعی کنید خود را به جایی درون این نوار برسانید.
مونترالی‌ها لازم نیست کار زیادی بکنند. چون شهر مونترال درون این نوار قرار دارد و فقط کافی است سر خود را بالا کنید تا از ساعت 15:27 گرفت کامل را تماشا کنید.
مدت این گرفت در مونترال یک دقیقه و 27 ثانیه است اما هرچقدر در این نوار خود را به مرکز برسانید مدت‌زمان دوام گرفت بیشتر می‌شود. برای مثال اگر شما به جایی مانند شربروک سفر کنید مدت گرفت کامل به حدود 3 دقیقه و 26 ثانیه می‌رسد.
برای ساکنان انتاریو شاید شهر کینگزتون با مدت‌زمان گرفت 3 دقیقه و 4 ثانیه گزینه مناسبی باشد اما اگر در نزدیکی تورنتو زندگی می‌کنید آبشار نیاگارا گزینه بی‌نظیری است که می‌توانید مدت 3 دقیقه و 30 ثانیه گرفت را بر فراز آن رصد کنید.
ما در مداد به‌مرور و با نزدیک شدن به ایام گرفت کامل اطلاعات بیشتری در اختیار شما قرار می‌دهیم. اما از الآن تقویم‌های خود را علامت بزنید.
مجله مداد
