چهار سال پیش، حزب ائتلاف برای آینده کبک (CAQ) قول داده بود با پیروزی در انتخابات، هر کبکی یک پزشک خانواده داشته باشد اما نتوانست آن را محقق سازد. این حزب در مبارزات انتخاباتی اخیر، مجبور شد اعتراف کند که رسیدن به این هدف امکانپذیر نیست. این مسئله باعث ایجاد احساس سرخوردگی در مردم کبک شد.
شخصی به نام ژنویو شارت (Gevevieve Charrette) بیش از یک سال است که در لیست انتظار برای یک پزشک خانواده است. او از زمانی که متوجه شد پزشکش در حال گرفتن تخصص است و وی را به عنوان بیمار، رها کرده است، به دنبال یک پزشک خانوادهی جایگزین میگردد. این شخص با ارائه شرایط سنیاش که در دوران پیش از یائسگی قرار دارد، داشتن یک پزشک خانواده را برای خود ضروری میداند تا بتواند با سلامت این دوره را بگذراند اما در حال حاضر خود را تنها و سردرگم میبیند.
به گفته وزارت بهداشت کبک، شارت یکی از ۸۶۴ هزار و ۶۲ کبکی است که در لیست انتظار برای داشتن پزشک خانواده است، لیستی که از سال ۲۰۱۸ بیش از دو برابر شده است.
طبق گفته دکتر مارک روپر (Mark Roper)، رئیس بخش مراقبتهای اولیه در مرکز بهداشت دانشگاه مکگیل (MUHC)، یک پزشک خانواده تمام وقت سالانه بیش از دو هزار تشخیص را اعم از کلسترول بالا، فشارخون، دیابت و غیره را انجام میدهد. پزشکان خانواده با تشخیص زودهنگام شرایط و بیماریها میتوانند از عوارض تهدیدکننده زندگی مانند سکتهمغزی و حملهقلبی پیشگیری کنند.
دکتر روپر تاکید میکند: « به ازای هر ۱۰۰ هزار نفری که پزشک خانواده ندارند، شاهد افزایش ۶۰ نفر مرگ و میر در سال هستیم.»
به اعتقاد دکتر روپر، یکی از مسائل مهم در این رابطه، توزیع نابرابر پزشکان خانواده در سراسر کبک است. استان از طریق یک سیستم ارائه مجوز معروف به طرحهای کادر پزشکی منطقهای (PREM) تعیین میکند که پزشکان بر اساس نیاز، کجا کار کنند.
به گفته روپر پزشک خانواده به اندازه کافی در برخی از نقاط شهر وجود ندارد و در سالهای اخیر، دولت فرانسوآ لوگو تعداد پزشکانی را که میتوانند در مونترال کار کنند، کاهش داده است. دادهها نشان میدهد ۶۸ درصد مونترالیها از پزشک خانواده برخوردار هستند.
دکتر روپر در توضیحاتش اظهار داشت: «دولت استانی داده ها را در نظر نگرفته و فقط جمعیت افراد ساکن در یک محله را مورد توجه قرار میدهد. در این صورت، آنچه که اتفاق میافتد این است که افراد زیادی در مونترال کار یا تحصیل کرده اما در منطقه ۴۵۰، حومه شهر زندگی میکنند و با این حال یک پزشک خانواده در مونترال دارند.»
بر اساس برآورد دکتر روپر، حدود ۳۸۸ هزار غیرمونترالی در مونترال درخواست پزشک خانواده داده و برای دسترسی به آن ثبتنام کردهاند.
شرایط پزشک خانواده در سطح استانی:
دکتر آلن پاپینو (Alain Papineau)، رئیس کالج پزشکان خانواده کبک اعلام کرد پزشکان خانواده کبک با سرعتی بسیار سریعتر از جایگزین شدنشان بازنشسته میشوند. به گفته وی به سختی میتوان پزشکانی را جایگزین آنها کرد. دکتر پاپینو تاکید کرد پزشکانی که میخواهند در مونترال مشغول کار شوند اما موقعیت شغلی در آنجا مهیا نیست پیشنهادهایی نسبت به موقعیت شغلی در شهر یا منطقه دیگر دریافت میکنند که معمولاً خواهان آن نیستند.
دکتر پاپینو همچنین بر این باور است که برخی از دانشجویان این رشته به دلیل عدم انعطافپذیری در سیستم بهداشت و دیدن تلاش مضاعف دیگر پزشکان برای دستیابی به تعادل بین کار و زندگی، دلسرد شدهاند. روابط بین پزشکان و دولتهای استانی در طول سالها اغلب پرتنش بوده است، بهطوریکه پزشکان برای پذیرش بیماران بیشتر تحت فشار قرارگرفتهاند بااینحال برخی از سیاستمداران معتقدند آنها به اندازه کافی سخت کار نمیکنند.
دکتر پاپینو تاکید میکند: « پزشکان خسته هستند. آنها حداکثر تلاش خود را برای مقابله با کووید به کار گرفته اند و در حال حاضر دچار فرسودگی شغلی شدهاند.»
وضعیت دسترسی کودکان به خدمات پزشکی در کبک:
بسیاری از والدین در کبک برای دسترسی به خدمات بهداشتی فرزندان خود با مشکل مواجه هستند، به خصوص در مواردی که ممکن است نیازی به مراجعه به بخش اورژانس نباشد. در سراسر استان ۴۲۷ هزار و ۷۶۳ کودک بدون پزشک خانواده هستند. درعینحال کودکانی هستند که از پزشک خانواده برخوردار بوده اما کمتر پیش میآید که خدماتی از آنها دریافت کنند چراکه وقت ویزیت آنها همیشه رزرو شده و امکان دسترسی به آن پزشک وجود ندارد.
برای نمونه فرزندان فیلیپا بل، پنج و نه ساله، با اینکه پزشک خانواده دارند اما زمانی که بیمار میشوند باید ساعات زیادی را صرف رزرو یک ویزیت پزشک عمومی دیگری کنند. از نظر وی این مسئله بسیار نگرانکننده و استرسزا است. بل معتقد است پزشک خانواده کمک میکند تا شما مطمئن شوید شرایط فرزندانتان نیاز به اورژانس یا خدمات پزشکی فوری دارد یا خیر. این کار بدون کمک پزشک خانواده بسیار دشوار است.
دکتر پاپینو تأیید میکند همه کودکان نیازی به پیگیری یک پزشک خانواده یا متخصص اطفال ندارند، اگرچه این امر برای والدین آرامشبخش خواهد بود. از نظر وی، کودکان مبتلا به بیماریهای مزمن مانند آسم باید توسط یک پزشک عمومی یا پزشک خانواده مورد پیگیری مداوم قرار بگیرند.
دکتر لوری پلوتنیک (Laurie Plotnick) که ریاست بخش اورژانس و بیمارستان کودکان مونترال را بر عهده دارد، با این نظر موافق بوده اما معتقد است این وظیفه میتواند بر عهده تیمی از پزشکان در یک گروه پزشکی خانواده یا پرستاران قرار گیرد. وی تاکید کرد یک پزشک عمومی میتواند آنها را ارزیابی کرده و مورد پیگیری و درمان قرار دهد.
گسترش این نوع کلینیکها در منطقه مونترال دشوار است زیرا کادر درمانی کافی وجود ندارد. پزشکان عمومی در حال حاضر ویزیت و درمان تعداد زیادی از بیماران را برعهده دارند و در این میان کمبود پرستار و سایر کارکنان کادر درمان در سراسر استان کاملاً مشهور است.
دکتر پلوتنیک با توجه به افزایش گردش ویروسهای تنفسی و شیوع بیماریهای مرتبط با آن و تاثیرش بر اورژانس بیمارستانها، توصیه کرد والدین مونترالی برای اطلاع از نکاتی در مورد اینکه آیا فرزندشان نیاز به مراجعه به اورژانس دارد، یا خیر به وبسایت بیمارستان کودکان مونترال مراجعه کنند.
وی همچنین انجام توصیههای پیشگیرانه را برای والدین مونترالی پررنگتر کرده و تاکید کرد کودکان به صورت مکرر به شستن دستها بپردازند، نسبت به دریافت واکسن آنفولانزا اقدام کنند، از ماسک استفاده کرده و در صورت ابتلا یا داشتن علائم از رفتن به مدرسه خودداری کنند.
از نظر دکتر روپر، معرفی گروههای پزشکی خانواده و سوپر کلینیکها به شبکه مراقبتهای بهداشتی، تغییر مثبتی در بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی بوده است. وی افزود لازم نیست همه در هر ویزیت توسط یک پزشک یا همان پزشک قبلی ویزیت شوند. این کلینیکها پزشکان، پرستاران و سایر متخصصان را به صورت ترکیبی در دسترس قرار میدهند.
استان کبک همچنین خط تلفن ۸۱۱ را برای سایت Info-Sante قرار داده تا یک نقطه دسترسی مراقبتهای اولیه، معروف به GAP، برای کمک به هدایت مردم به خدمات بهداشتی مناسب، جهت کاهش فشار بر اورژانسها باشد.
خط ۸۱۱ دارای ویژگی «یک تماس، یک ویزیت» برای کودکان است که جهت کمک به والدین در طول گسترش موج اومیکرون راهاندازی شد که در حال حاضر مجدداً به کار گرفته شده است. اگر مشخص شود که کودک به مشاوره نیاز دارد، این خط به والدین کمک میکند تا با منبع مناسب، پزشک، پرستار یا داروساز، قرار ملاقات رزرو کنند.
کبک همچنین یک کلینیک پرستاران را در مونترال افتتاح کرده و در حال افتتاح دو کلینیک پرستار دیگر است که باهدف کاهش فشار روی اورژانس بیمارستانها راهاندازی شده است.
از نظر دکتر پاپینو برای بهبود دسترسی به پزشک خانواده و مراقبهای بهداشتی نیاز به بررسی کامل سیستم بهداشت استان و انجام تغییراتی در این حیطه است.