شب‌های قمر در عقرب

هفت شب هفت‌آسمان

این شب‌ها و در آستانه بامداد کم‌کم سیاره‌های منظومه شمسی در آسمان به خط می‌شوند تا منظره‌ای دیدنی از همه سیاره‌های منظومه ما را در آسمان رقم بزنند.

قبل از اینکه به شب‌های اوج این هم خطی جذاب برسیم، بد نیست در بعد از غروب خورشید به افق جنوب شرق نگاه کنید.

صورت فلکی عقرب با تمام شکوهش بر فراز افق قرار دارد. ستاره‌هایی که چنگال‌های عقرب آسمانی را به تصویر می‌کشند بر فراز افق قرار دارند و قلب درخشان عقرب در حال بیرون آمدن از افق است. کمی که زمان بگذرد نیش قلاب مانند عقرب نیز از افق بیرون می‌آید.

عقرب یکی از معدود صورت‌های فلکی آسمان است که تشابهی نسبی بانامی که به آن داده‌شده دارد. به‌خصوص در بخش دم و نیش انتهای بدنش به‌راحتی می‌توانید آن را در آسمان پیدا کنید.

همین شباهت ظاهری با عقرب باعث شده است تا در فرهنگ‌های مختلف این صورت فلکی را با نام مشترک عقرب بشناسند.

در بابل این صورت فلکی را مول گیر تب (MUL.GIR.TAB)  می‌نامند که معنی جانوری با نیش گزنده است. البته در بابل باستان صورت فلکی میزان را بخشی از صورت فلکی عقرب می‌دانستند و آن را به چنگال‌های عقرب نسبت می‌دادند و آن را zibānītu   می‌خواندند که هم‌ریشه با زبانه در زبان عربی است.

در اساطیر یونان داستان‌های متعددی درباره این صورت فلکی وجود دارد. یکی از معروف‌ترین آن‌ها به ارتباط این صورت فلکی با شکارچی آسمان یا صورت فلکی جبار اشاره دارد. بر اساس این اسطوره، اوریون یا جبار که شکارچی برجسته اسطوره‌ای بود در برابر آرتمیس که ایزدبانوی موکل بر طبیعت، شکار و ماه بود لاف زد که از او توانایی بیشتری دارد و اگر بخواهد می‌تواند همه موجودات زمین را شکار کند. آرتمیس و مادرش که از غرور شکارچی آزرده شده بودند، عقرب کوچکی را به سراغ او فرستادند و این شکارچی افسانه‌ای وارد نبردی طولانی با این عقرب شد. زئوس خدای خدایان المپ  هر دو آن‌ها را در آسمان جاودانه کرد تا یادآوری برای همه فانیان باشد که غرور خود را مهار کنند.
برای اینکه این دو در آسمان همدیگر را از بین نبرند، زئوس آن‌ها را در دو سوی آسمان قرار داد. به همین دلیل وقتی صورت فلکی عقرب طلوع می‌کند، در سوی دیگر آسمان شکارچی رو به غروب می‌رود.

این صورت فلکی درعین‌حال یکی از جذاب‌ترین ستاره‌ها را در قلب خود دارد. قلب‌العقرب یا Antares  این ستاره که با درخششی نارنجی‌رنگ در قلب این صورت فلکی می‌درخشد، در فاصله 550 سال نوری از زمین قرار دارد و در رده ستاره‌های ابر غول سرخ قرار دارد.

این ستاره حدود 12 برابر خورشید ما جرم دارد و اگر قرار بود در منظومه شمسی ما و به‌جای خورشید قرار بگیرد، شعاع آن تا جایی در میان مدار مریخ و مشتری ادامه می‌یافت.

این شب‌ها البته شب‌های قمر در عقرب است.

امشب ماه در میان چنگال‌های عقرب جای دارد و شما با تماشای ماه می‌توانید محدوده این صورت فلکی و در زیر ماه قلب سرخ‌رنگ آن را پیدا کنید. فردا شب ماه کمی پایین‌تر از قلب‌العقرب جای دارد. فردا شب البته ماه هم کامل است.

در باورهای قدیمی اختربینی معمولاً حضور ماه در صورت فلکی عقرب نشانه نگران‌کننده‌ای به شمار می‌رفت اما امروز می‌دانیم که دلیلی برای این نگرانی وجود ندارد ولی می‌توانیم از تماشای حضور ماه در این صورت فلکی زیبای آسمان لذت ببریم.