تحریریه «مداد»
حامد اسماعیلیون
وقتی تیم ملی فوتبال مردان کانادا برای اولین بار بعد از ۳۰ سال به جام جهانی راه یافت، من میان بسیاری از افراد بودم که این دستاورد بزرگ را جشن گرفتند. با این حال، این شادمانی من بعد از دیدن برنامههای بازیها، دیری نپایید. چرا که دیدم ایران برای یک بازی دوستانه به دعوت کانادا، قرار است در روز پنجم ژوئن امسال در ونکوور به میدان برود. این دعوت به مثابه سیلی محکمی به صورت همه کسانی بود که درژانویه ۲۰۲۰ و در حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی، زندگیشان زیر و رو شده بود.
من میتوانم بفهمم که فوتبال کانادا تلاش میکند تا محبوبیت خود را در کشوری که بیشتر افراد طرفدار هاکی هستند، افزایش دهد. به طور ویژه، تیم ملی بانوان کانادا دراین مسیر موفقیت زیادی داشته و جوانان زیادی را علاقمند کرده است.
ریرا، دخترمن، تحت تاثیر تیم فوتبال زنان کانادا به باشگاه جوانان ریچموندهیل پیوسته بود و هر هفته در دفاع چپ این باشگاه، بازی میکرد.
اما همهی اینها، مربوط به پیش از روزی است که ریرا و مادرش، پریسا همسر من، توسط نیروهای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی، یکی از وحشیترین و نابودگرترین سازمانهای نظامی دنیا که به مسافران هواپیمای اوکراینی شلیک مستقیم کردند، کشته شوند.
حادثهای که به جز آنها، ۱۷۴ قربانی دیگر که بیشتر آنها کانادایی بودند هم برجا گذاشت.
در ایران، فوتبال، محبوبیت عجیبی دارد اما ذاتا سیاسی است. خیلی از ایرانیان با وسواس، بازیهای ملی و بینالمللی فوتبال را دنبال میکنند. پوسترهای بازیکنان مشهور مثل رونالدو و مسی را میتوانید روی دیوار بیشتر اتاق خوابهای جوانان ایرانی پیدا کنید.
اما مانند بیشتر فعالیتها در ایران، فوتبال هم توسط سپاه پاسداران کنترل میشود. همانهایی که فوتبالیستهای ایرانی را برای بازی در مقابل کانادا، همراهی میکنند.
با نفوذ سپاه پاسداران در فدراسیون فوتبال، علیرغم استقلال ظاهری که این فدراسیون از دولت دارد، در واقع تابع سپاه است. بسیاری از باشگاهها و تیمهای ورزشی در ایران توسط افراد مرتبط با سپاه پاسداران چه از طریق مشارکت در گذشته و چه درحال حاضر، اداره میشوند. بنابراین، این باشگاهها و تیمهای ورزشی، تبدیل به ابزارهای دیگری برای حکومت ایران برای اعمال بیعدالتیهای سیاسی و اجتماعی شدهاند.
در ایران، زنان از رفتن به باشگاهها و تماشای مسابقات فوتبال منع میشوند و اگر هم تلاشی برای ورود بکنند، باید خوششانس باشند که دستگیر نشوند و اگر نشوند، با اسپری فلفل و خشونت از آن ها استقبال میشود.
رسانههای دولتی در ایران، رویدادهای ورزشی را سانسور میکنند تا این اقدامات خشونتبار و جنجالی در رسانههای خارجی دیده نشوند.
بدیهی است که ورزش بانوان در صداوسیمای ملی ایران هیچ جایگاهی ندارد. ورزش منحصر به مردان است و در خدمت دستگاه سیاسی ایران که با سپاه پاسداران ارتباط محکمی دارد. با توجه به همه اینها، دعوت کانادا از تیم ملی ایران، تکاندهنده است. هیچ کس، اهمیت بازیهای دوستانه و حق ورزشکاران برای تمرین با حریفان مختلف را انکار نمیکند. اما این توهین به کسانی است که عزیزان خود را در سرنگونی هواپیما PS752 توسط سپاه از دست دادند و هنوز پرونده آن بر علیه سپاه باز مانده است.
همین طور توهین به امنیت همه کاناداییهایی، ازجمله خانواده های قربانیان پرواز، که سالها توسط نیروهای امنیت و اطلاعات ایران مورد آزار و اذیت قرار گرفتند.
سی و دو تیم ملی در جام جهانی ۲۰۲۲ قطر حضور دارند. اگر بخواهند سیاست را از ورزش دور نگه دارند، بسیاری حریفان دیگر هم هستند که کانادا میتواند از آنها دعوت کند و اگر کشور ما، کانادا، به اندازه ادعاهایش درباره عدالت و بازخواست کشورها بر علیه جنایت به کاناداییها، پایبند باشد، باید این بازی را متوقف کند.
دعوت از فدراسیون ملی فوتبال ایران، برای بسیاری از کسانی که اعضای خانوادهشان را توسط سپاه ایران از دست دادهاند، از جمله همه ما قربانیان پرواز اوکراینی، رنج آور است. تیم فوتبال کانادا و دولت فدرال باید راهی برای جلوگیری از این بازی پیدا کنند. زمان این رسیده که به کاناداییهایی که از طرف دولت ایران مورد آزار هستند، بهتر توجه شود. زمان عدالت فرارسیده است.
