تحریریه «مداد»
دلیلی دارد که پولهای کثیف از سراسر دنیا، به کانادا سرازیر میشود.
مشاوران مالی در کشورهای مختلف، کانادا را مکانی ایدهآل برای ثبت شرکتهای صوری و پوششی (shell companies) معرفی میکنند، زیرا دولت فدرال کانادا نمیتواند ماهیت واقعی و پشتپرده این شرکتها را بشناسد.
گزارش جدید موسسه شفافیت بینالمللی کانادا (Transparency International Canada) که یک سازمان غیردولتی مبارزه با فساد است، عنوان جالبی دارد «شستشو با برف: چگونه کانادا به عنوان کشوری برای پنهانکاری به دنیا معرفی میشود.»
این گزارش به بررسی این موضوع پرداخته که چگونه مقامات فاسد دولتی ، افرادی که به پولشویی و فرار مالیاتی میپردازند و تبهکاران دیگر از سراسر دنیا، از طریق ثبت شرکتهای صوری در کانادا به سوءاستفاده میپردازند.
حمله روسیه به اوکراین نگرانیها را درباره نقلوانتقال غیرقانونی پول در سراسر جهان دامن زد. در این گزارش به این موضوع پرداخته شده که کانادا از این نظر، با آسیبپذیری بالایی روبروست. برای مثال، الیگارشهای روس که تحت تحریمهای مختلف کشورهای غربی قرار گرفتهاند میتوانند به راحتی، با استفاده از واسطههای مختلف (مثل مشاوران امور مالیاتی و شرکتهای ارائهکننده خدمات حقوقی به شرکتها) و بدون نگرانی از پیامدهای قانونی، ثروت خود را به کانادا منتقل کرده و حفظ میکنند.
در بخشی از این گزارش میخوانیم: «طی چند سال اخیر، شاهد شکلگیری شبکهای گسترده و البته نامتمرکز از مشاوران مالی بودهایم که که بسیاری از آنها ظاهرا هیچ ارتباطی با کانادا ندارند. این مشاوران (به دارندگان پولهای کثیف) توصیه میکنند شرکتهایی صوری در خاک کانادا تاسیس کنند تا به پشتوانه این شرکتها بتوانند، به راحتی به فعالیتهای خود ادامه دهند.»
در این گزارش همچنین آمده: «به نظر میرسد دارندگان پولهای کثیف، از اعتبار کانادا در نظام مالی بینالملل استفاده گرفته و به بهانه «بهرهگیری از مزایای مالیاتی»، ماهیت اصلی خود را پشت سر نام این شرکتها پنهان میکنند.»
در کانادا میتوان با دلایلی منطقی و قابلقبول (مثل تامین مالی) اقدام به تاسیس یک شرکت صوری کرد. اما این امکان هم وجود دارد که از این شرکتها در راستای اهدافی دیگر بهره گرفت.
در این گزارش آمده شرکتهای صوری در کانادا معمولا توسط افرادی از کشورهای دیگر، تاسیس شده و مدیریت میشوند. متاسفانه هیچ قانونی برای نظارت و یا افشای عمومی اطلاعات مربوط به مالکیت این شرکتها وجود ندارد. به همین دلیل، تبهکاران از سراسر جهان به راحتی میتوانند از این شرکتهای پوششی برای فعالیتهای خود استفاده کنند.
شرکتهای موسوم به شراکت محدود (Limited partnerships) از جمله جذابترین شکل شرکتهای پوششی در کانادا به شمار میروند، زیرا با استفاده از این شرکتها میتوان حساب بانکی باز کرد، الزامات کمتری برای گزارشدهی به سازمانهای دولتی وجود دارد و حتی ممکن است لازم نباشد به دولت کانادا، مالیات پرداخت شود.
با وجود اینکه موارد بالا نشاندهنده خلاءهای قانونی در کانادا هستند، مشاوران مالی در سراسر جهان، این خلاءها را نوعی امتیاز و فرصتی برای پولشویی میدانند.
در این گزارش آمده است: «تقریبا همه مشاورانی که افراد را به تاسیس شرکتهای صوری در کانادا تشویق میکنند، در خارج از خاک کانادا فعالیت دارند و ظاهرا هیچ ارتباطی نیز به کانادا ندارد.»
«این مشاوران در کشورهای گوناگونی حضور دارند. با این وجود، حرف همه آنها یکی است: کانادا یک کشور معتبر با نرخ مالیاتی بالاست و ثبت شرکت صوری در آن میتواند پوششی خوب برای شرکتهای بیرون از خاک کانادا باشد که شاید نخواهند زیر ذرهبین قرار گیرند.»
توصیفی که توسط برخی مشاوران مالی در کشورهای مختلف برای توصیف سیستم نظارتی کانادا بیان میشود، واقعا عجیب و تاسفبار است.
برای مثال، مجموعهای به نام ICD Fiduciaries در وبسایت خود، «عدم نیاز به افشای مشخصات مالکان و ذینفعان شرکت به دولت» را از مزایای ثبت شرکت در کانادا اعلام میکند. این مجموعه هیچ پاسخی به درخواست گفتگو با گلوب اند میل نداد.
نسخه روسی یک وبسایت بینالمللی هم میگوید شرکتها از نوع شراکت محدود «فرصت بینظیری برای فعالیت اقتصادی» برای افرادی که مقیم کانادا نیستند و قصد سرمایهگذاری در جایی، به جز کشورهایی که نظارت سفتوسختی برای عملکرد شرکتها را دارند، به شمار میرود.
در بخشی از متن روسی این وبسایت آمده: «ممکن است قبلا سابقه فعالیت در قالب شرکتهای از نوع شراکت محدود در بریتانیا را داشته باشید. ساختار حقوقی این شرکتها به شکلی بود که نیازی به افشای جزئیات و اطلاعات دقیقی نداشت. اما با توجه به تغییرات مختلفی که در نظام ثبت شرکتها در بریتانیا شکل گرفته، اکنون، شرکتهای با مدل شراکت محدود در کانادا بهترین گزینه پیش رو هستند.»
این مجموعه هم هیچ پاسخی به پرسشهای گلوب اند میل نداد.
اما بیپرواترین تبلیغ، به یک وبلاگ انگلیسیزبان تعلق داشت. وبلاگ تکس فری تدی (Tax Free Today blog) در جایی با فوت درشت نوشته: «کانادا، به عنوان کشوری که نرخ مالیات بالایی دارد، اصلا جای بدی برای ظاهرسازی نیست. در واقع پوشش خوبی برای تقریبا همه انواع شرکتهای غیرکانادایی فراهم میکند.»
کریستف هورمن (مالک این وبلاگ) به گلوب اند میل گفت که شرکت او هیچ توصیهای به ایجاد شرکت پوششی در کانادا نکرده است و فقط به معرفی فرصتهای موجود میپردازد. او در پاسخ خود، جذابیت کانادا برای ثبت شرکت توسط خارجیها را زیر سئوال میبرد که البته این اظهارات، با مندرجات این وبلاگ، تفاوت اساسی دارد!
آقای هورمن در ایمیلی که برای گلوب اند میل فرستاد گفت: «کانادا به یک رژیم نئو-فاشیست، کموبیش مشابه ونزوئلا و کره جنوبی تبدیل شده است. هیچ امنیت حقوقی برایتان در این کشور وجود ندارد. مشتریان ما از حضور در ایالات متحده و بریتانیان، رضایت بیشتری دارند.»
او در ادامه گفت: «خیلی خوشحالیم که به کاهش میلیونها دلار از مالیات مشتریان کمک کردهایم و در آینده نیز به این کارمان ادامه خواهیم داد. مشتریان ما معمولا صاحبان کسبوکارهای کوچک و یا افراد دراای خوداشتغالی هستند و درآمدشان کمتر از یک میلیون دلار در سال است. ما یک شرکت آنلاین هستیم که عملکرد شفاف و قابل نظارت داریم. شفافیت عملکرد ما خیلی بیشتر از بسیاری از چهرههای سیاسی است!
با وجود اینکه کانادا وعده داده تغییراتی در مقررات عملکرد شرکتها پدید میآورد تا شرکتها ملزم به ارائه اطلاعات سهامداران شوند، کار اجرایی برای پیادهسازی این اصلاحات (به منظور الزام به اعلام مشخصات مالکان و ذینفعان واقعی شرکتها) تا سال ۲۰۲۵ زمان میبرد.
البته شاید بتوان اجرای این اصلاحات را تسریع کرد. اما اتاوا هنوز هیچ جزئیاتی درباره برنامه اجرایی خود در این زمینه نداده است. نکته بعدی اینکه این پروژه بر همکاری میان دولتهای استانی و منطقهای هم تاکید دارد که میتواند به پیچیدهتر شدن اجرای آن بیانجامد.
اما یک نگرانی بزرگ دیگر هم وجود دارد و آن هم موضوع دسترسی به این دادههاست. بهترین حالت این است که هر کسی بتواند به صورت رایگان و بدون محدودیت، به مشاهده این دادهها بپردازد. اما آیا کانادا قرار است چنین سامانهای را پیاده کند؟
این سطح دسترسی به پایگاه داده اطلاعات شرکتها، یکی دیگر از دغدغههایی است که در گزارش موسسه شفافیت بینالمللی کانادا بدان پرداخته شده است. در این گزارش میخوانیم: «دسترسی عمومی به دادهها به روزنامهنگاران، فعالان اجتماعی و نیز ذینفعان امکان میدهد بتوانند سوءاستفادهها و موارد تخلف را شناسایی کنند. این نکته از اهمیت بالایی برای کانادا برخوردار است، زیرا سازمانهای قانونگزار و مسئول اجرای قانون از ظرفیت محدودی برای شناسایی جرایم در داخل کشور برخوردارند، چه برسد به فعالیتهای غیرقانونی خارج از کشور.»
به هر حال، مدتهاست که کانادا با عنوان بهشت جرایم مالی شناخته میشود. همان طور که این مطلب دیدیم، «شفافیت» تنها راه علاج این مشکل خواهد بود.
منبع: گلوب اند میل
