در طی دو سال گذشته دلایل زیادی برای نگرانی وجود داشته است. اما این به این معنی نیست که هر خبری را باید قطعی و نگران کننده دانست. داستان تزاه سویه B.1.640.2 یکی از این موارد است که الان و در این مقطع زمانی لازم نیست نگرانش باشید.
در طی بیش از دو سالی که از آغاز همهگیری SARS-CoV-2 میگذرد ما دلایل زیادی برای نگرانی داشته و هنوز هم با این مسایل دست و پنجه نرم می کنیم. از مراقبت خود در برابر ویروس عامل بیماری کووید-19 گرفته تا سویههای تازه و همچنین اثرات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی آن بر زندگی روزمره ما مواردی است که ذهن ما را به خود مشغول کرده است.
اگرچه مساله همهگیر یو دنبال کردن خبرهای مربوط به آن الان یکی از بخشهای ضروری زندگی ما به شمار میرود اما باید مراقب باشیم حجم نگرانی ممکن و موجود خود را به مواردی اختصاص بدهیم که واقعا نگران کننده است.
متاسفانه در طول همهگیری رشد اخبار غیر دقیق و ناقص افزایش چشم گیری داشته است که بسیاری از آنها باعث نگرانی بی دلیل – حداقل در آن بازه زمانی – شده است.
یکی از آخرین این موارد که طی چند روز گذشته در نشریات غیر تخصصی و به خصوص شبکههای اجتماعی بازنشر شده است داستان سویهای به نام B.1.640.2 است که بر اساس ادعاهای موجود چندین بار از سویه اومیکرون قوی تر و قابل انتقال تر است و در فرانسه مشاهده شده و ممکن است به سرعت جای سویه اومیکرون را بگیرد.
این خبرها اگر در بافتار و چهارچوب دقیق خود قرار داده نشود ممکن است باعث تشویش بیدلیل شود.
سویه موسوم به B.1.640.2 در واقع موضوع تازهای نیست. نخستین بار این سویه در نیمه ماه اکتبر سال گذشته و پیش از شناسایی سویه اومیکرون شناخته شد. از ماه نوامبر سازمان بهداشت جهانی این سویه را زیر نظر داشته اما دلیلی برای اینکه آن را سویه نیازمند نظارت دقیق VOI یا سویه نگران کننده VOC اعلام کند پیدا نکرده است.
این سویه با وجود مقدم بودن بر سویه اومیکرون نه تنها نتوانست از سویه دلتا که آن زمان سویه شایع بود جلوگیری کند که تنها تعداد 20 مورد شناسایی (مبتنی بر استخراج رشته ژنتیکی آن) وجود دارد و آخرین موردی که از شناسایی ژنتیکی این سویه در بانکهای دنبال کننده تغییرات ژنتیکی ویروس به روز شده است مربوط به پیش از کریسمس است. در مقام مقایسه اومیکرون که پس از این سویه شناسایی شد تا کنون بیش از 120 هزار مورد از شناسایی ژنتیکیاش ثبت شده است.
دلیل اینکه این خبر طی چند روز گذشته چنین بازتاب پیدا کرده است احتمالا به دلیل عمومی شدن «پیش مقاله» (مقالهای که پیش از بازبینی همردهها و انتشار رسمی در ژورنال برای اطلاع دانشمندان و علاقهمندان دیگر منتشر میشود) مربوط به این سویه است.
طبیعتا جامعه علمی با دقت این سویه و هر سویه دیگری را زیر نظر دارد تا مبادا بار دیگر غافلگیر شود به عبارتی جامعه علمی چنین رویدادهایی را با دقت و سرعت زیر نظر میگیرد و هر زمانی که احساس کند خطر یا نگرانی وجود دارد بدون تعارف و رعایت مصلحتی آن را اعلام میکند.
در بازه زمانی حاضر این سویه در رده مواردی نیست که برای عموم مردم لازم باشد نگرانی تازهای ایجاد کند.
در حال حاضر مهم ترین مساله پیش روی ما سویه اومیکرون، واکسیناسیون گسترده و برنامه ریزی دقیق برای پایان دادن به همهگیری است.
بزرگنمایی چنین مسالهای به خصوص زمانی که از سوی افرادی با اعتبار یا شهرت علمی صورت بگیرد میتواند باعث آشفته شدن ذهن مردم شود و نگرانی بیدلیلی را برای آن ها ایجاد کند که به نوبه خود باعث خواهد شد تا سایهای بر نگرانی های واقعی انداخته و در نهایت منجر به آسیب بیشتر شود.