پوریا ناظمی
در مدیریت همهگیری، اعمال محدودیتهایی مانند کاهش اجتماعات و رویدادهای اجتماعی اقدامی است که در صورت پیشگیرانه بودن، اثربخشی مناسبی خواهد داشت و زمانی که نوبت به مدیریت موج تازهای میرسد در صورتی اثربخشی دارد که در سریعترین زمان ممکن اعمال شود.
در حال حاضر ما شاهد رشد سریع و تصاعدی تعداد ابتلاها به بیماری و سویه اومیکرون در استان کبک و شهر مونترال هستیم و بیمارستانها آماده میشوند تا بار دیگر با جمعیتی فراتر از ظرفیت خود به استقبال بیماران بروند.
نشانههای اولیه حاکی از آن است که شدت بروز عوارض در میان مبتلایان به سویه اومیکرون به طور قابل توجهی ضعیفتر از سویه دلتا است و تعداد افراد کمتری از مبتلایان به شرایط حاد دچار شده و نیاز به بستری پیدا میکنند. اما در مقابل سرعت و ضریب شیوع این سویه فوق العاده بالا است و همین طور مقاومتش دربرابر ایمنی ایجاد شده توسط واکسنها نیز به مراتب بیش از سویههای قبلی است. در نتیجه اگرچه احتمال نیاز به بستری در میان مبتلایان این سویه درصد پایینتری است؛ اما افزایش تعداد ابتلاها این درصد پایینتر را خنثی میکند.
البته هنوز دادههای ما در این زمینه دقیق و کامل نیست و نیازمند دادهها و تحقیقات بیشتر هستیم.
مساله مهم درباره تصمیم عجیب نخستوزیر کبک اما این است که این استان در حال سپری کردن یکی از اوجهای بیسابقه در تعداد ابتلا به بیماری و بر اساس سویهای است که میدانیم ضریب نفوذ بالایی دارد.
اگر همین امروز هم این محدودیتها اعمال شود و همه هم آن را رعایت کنند و در کنار آن سرعت واکسیناسیون و توزیع تستهای سریع خانگی و رایگان، سرعت یابد، باز هم ما با قله بیسابقهای از تعداد مبتلایان روبرو خواهیم بود که احتمالا تا دو هفته دیگر به روند افزایشی خود ادامه خواهد داد.
در این بین اما ما با برهه خاصی از زمان مواجه هستیم. تعطیلات کریسمس که به طور سنتی محفلی برای دید و بازدید اعضا خانواده است که از نقاط مختلف شهر و استان و کشور به دیدار هم میآیند و به خصوص با در نظر داشتن اینکه عمده این مراسم در خانه و در فضای بستهای که به دلیل سرمای هوا تهویه مناسبی هم ندارد اتفاق میافتد، فرصتی استثنایی برای رشد و شیوع چنین ویروس گریزپایی را فراهم میکند.
بدیهیترین تدبیر سلامت عمومی وضع قوانین منع کننده پیش از این رویداد است.
دولت کبک هیچ دلیل علمی و قابل استنادی برای تعلل در اعمال این محدودیت ندارد. این دولت میداند که سویه تازه در حال شیوع و گردش است، میداند ضریب نفوذ آن بالا است و میداند که گردهمایی های کریسمس به کانونی برای انتشار سریعتر و بیشتر آن بدل میشود.
با این وجود چرا دولت باید اجرای تصمیم مبنی بر محدودیت حداقلیاش را به پس از روز یکشنبه موکول کند؟
دلیل این تصمیم احتمالا بر اساس محاسبه فشار افکار عمومی و کسب رضایت آنها است و همچنین احتمالا تهمایه نگاه محافظهکاری مسیحی که بر ضرورت زنده نگاه داشتن سنت کریسمس تاکید میکند نیز در این تصمیم موثر است.
در این شکی نیست که دولت کبک درفرآیند تهیه و توزیع واکسن، اقدامهای بسیار خوبی صورت داده اما برخی از تصمیمات اخیر این دولت به نظر تنها بر اساس جنبه سیاسی و ایدئولوژیک باشد.
نمونه دیگر این تصمیمات که اگرچه به طور رسمی اعلام نشده اما بر اساس گزارش شاهدان در حال اجرا است اجازه ادامه فعالیت به نیروهای پزشکی و پرستارانی است که به کووید مبتلا هستند ولی عوارض شدید ندارند. این تصمیم به دلیل ضعف بدنه سیستم درمان و بهداشت کبک اتخاذ شده است – یا به طور غیر رسمی اجرا میشود – و میتواند اثرات شدیدی دراز مدتی بر بدنه درمان و بهداشت وارد کند.
این در حالی است که این دولت با اطلاع از ضعف بنیه و بدنه جامعه پزشکی و پرستاری خود موانع شدیدی در راه ورود به بازار کار پرستاران و به خصوص پزشکان مهاجر ایجاد کرده است و روند ورود به دنیای پزشکی برای پزشکان با سابقه مهاجر را چنان دشوار کرده است که بسیاری از آنها یا قید این روند را میزنند یا از این استان میروند یا آن قدر بین زمان ورود و اخذ مجوزشان فاصله میافتند که بخش بزرگی از تجربه به روز آنها از دست میرود.
شاید دولت آقای لوگو قصد دارد در این ایام با اجازه برگزاری آزاد گردهماییهای کریسمس، کمی از فشار ممکن علیه محدودیتها بکاهد یا فرصتی برای خوشحالی موقت به خانوادههای کبکی بدهد.
اما وظیفه دولت اتخاذ تصمیمهای سخت و گاه غیر محبوب ولی ضروری است. آیا دولت کبک حاضر است مسئولیت ابتلاهای ناشی از مراسم کریسمس را بر عهده بگیرد؟
دولت نمیتواند یک بام و دو هوا باشد. همان طور که باید از تصمیمهای غیر محبوب ولی مبتنی بر علم دولت حمایت کرد باید دربرابر رفتاری سیاستزده و غیر علمی دولت نیز انتقاد جدی کرد.
مجله مداد
تحریریهی «مداد»
