معصومه علی‌محمدی
در میان تمامی استان‌ها و مناطق کانادا کبک هم اکنون با پایین‌ترین نرخ بیکاری مواجه است. نرخ بیکاری کبک در ماه سپتامبر ۵/۹ درصد در مقایسه با ۷/۱ درصد در سطح ملی بود. یکی از دلایل پایین بودن نرخ بیکاری این است که کبک دارای متوسط سنی بالاتری نسبت به استان‌های دیگر در کانادا دارد. بالغ بر ۲۰ درصد از جمعیت کبک ۶۵ ساله به بالا هستند. این در حالی است که این رقم در سطح ملی ۱۸/۵ درصد است. نرخ تولد نیز درکبک پایین‌تر از نرخ تولد ملی است. علاوه بر این استان کبک یکی از پایین‌ترین نرخ‌های مهاجرت سرانه در این کشور را در سال‌های اخیر داشته است.
تمامی این موارد موجب شده‌اند تا استان با کمبود نیروی کار به میزان قابل توجهی مواجه شود و بیشترین نیاز به جایگزینی نیرو در موقعیت‌های شغلی خالی را داشته باشد.
بدیهی است این کمبود نیروی کار به چند دلیل مشکل‌ساز است. اولا نه تنها عدم توانایی دسترسی کارفرمایان به نیروی کار مورد نیاز در زمینه تولید موجب کاهش در عرصه برآورد نیازهای مصرف‌کنندگان را به وجود می‌آورد، بلکه این مسئله نیز به نوبه خود، سرمایه‌گذاری را برای کارفرمایان دشوار می‌کند و به ایجاد شغل و رشد اقتصادی لطمه می‌زند.
لازم به ذکر است که موضوع کمبود نیروی کار در سرتیتر رسانه‌های کبک در سال ۲۰۲۱ همواره مطرح بوده است. بدین دلیل بحث نیاز مبرم به بالا بردن سهمیه پذیرش مهاجرین به این استان غالبا بیشتر به عنوان بخشی از راه حل‌های اصلی جهت پاسخگویی بهتر به نیازهای بازار کار استان مطرح بوده است.
به عنوان مثال، رئیس شورای کارفرمایان کبک در ماه ژوئیه، در مقاله‌ای ده راه حل برای مقابله با کمبود کارگر ارائه داد که دو مورد از آن‌ها به افزایش سطح مهاجرت و اصلاح برنامه کارگران خارجی موقت (TFWP) مربوط می‌شود. در ماه سپتامبر، تولیدکنندگان و صادرکنندگان کبکی گزارشی منتشر کردند مبنی بر اینکه کمبود نیروی کار طی دو سال گذشته ۱۸ میلیارد دلار برای استان هزینه داشته است و همچنین خواستار جذب مهاجر بیشتر برای کمک به حل این مشکل شدند.
در دولت استانی قبلی، با استتاد به آمارهای تدوین شده، هدف سهمیه گزینش مهاجرین به این استان سالانه پنجاه هزار نفر در نظر گرفته شده بود. اما در پاییز ۲۰۱۸ با به قدرت رسیدن دولت ائتلاف آینده کبک (CAQ)، این میزان با ۲۰ درصد کاهش روبه‌رو شد: این همان وعده انتخاباتی بود که پیروزی را برای حزب ممکن کرد. به‌روزرسانی و بهینه‌سازی برنامه‌های استقرار مهاجرین پس از ورود به استان جهت ارائه سرویس‌های آموزش و ترویج هر چه بیشتر زبان فرانسوی از دلایل کاهش در سهمیه مهاجرین کبک اعلام شده و این سهمیه نهایتا به گزینش حداکثر ۴۱۸۰۰ نفر برای سال ۲۰۱۹ کاهش پیدا کرد.
دولت با علم بر اینکه حتی سهمیه پنجاه هزار مهاجر جدید در سال‌های پیش از سال آن نیز کافی نبود، تصمیم به کاهش سهمیه گزینش گرفت و این سیاست جدید حزب ائتلاف آینده کبک (CAQ) فشار بیشتری را بر اقتصاد این استان ایجاد کرد.
با در نظر گرفتن اینکه استان کبک مستقلا بر اساس توافقنامه امضا شده با دولت فدرال اختیار تعیین اهداف مهاجرتی خود را دارد، هنوز منطقی به نظر نمیرسد با داشتن ۲۳ درصد جمعیت از کل حمعیت کانادا تنها از ۱۲ درصد از تازهواردان به کانادا را مورد پذیرش قرار دهد. هم اکنون کبک دارای نرخ مهاجرت ۰/۶ درصد است که از سیاست دولت فدرال برای حداقل گزینش ۱ درصدی مهاجر به نسبت جمعیت کل فاصله زیادی دارد.
قابل ذکر است که تنها افزایش سهمیه گزینش مهاجرین تازه‌وارد به استان کبک تمامی چالش‌هایی که استان برای تامین نیروی کار مورد نیاز را حل نخواهد کرد. تحلیلگران و مفسران خاطر نشان می‌کنند که راه حل‌های مختلفی مانند آموزش مهارت‌های بیشتر و کمک به اعضای حاشیه‌نشین جامعه برای دسترسی به فرصت‌های شغلی مورد نیاز است. در عین حال، مهاجرت یک بخش کلیدی از این معادله است.
بنابراین، سوال اصلی این ات که سهمیه مناسب برای گزینش مهاجرین چه میزان خواهد بود؟
با توجه به اینکه چالش‌های جمعیتی و نیروی کار استان تا چه حد جدی است، می‌توان یک مورد را قویا مطرح کرد و آن اینست که کبک باید سهمیه بسیار بالاتری را تعیین کند.
واقعیت این است که قطعا سطح گزینش مهاجرین به این استان باید افزایش یابد و بهترین روش برخورد با این مشکل اتخاذ تصمیمات و سیاست‌های مشابه در برنامه‌های مهاجرتی فدرال است.
این بدان معناست که با توجه به جمعیت ۸/۴ میلیون نفری کبک، ممکن است عاقلانه باشد که اتان کبک هدف مهاجرتی ۸۴ هزار مهاجر در سال را دنبال کند.
این رقم ممکن است بالا به نظر برسد، اما با میانگین ملی مطابقت دارد و به نرخ مهاجرت کبک اجازه می‌دهد پس از سال‌ها عقب افتادن نسبت به بقیه استان‌های کشور، به تامین نیاز بازار کار کبک دست یابد. بدیهی است افزایش مهاجرت به این میزان در مدت زمان کوتاه دشوار خواهد بود، اما استان می‌تواند یک برنامه چند ساله جهت رسیدن به این میزان را طی یک برنامه ۵ ساله و یا طولانی‌تر تنظیم کند.
حزب CAQ با روشی دموکراتیک انتخاب شد و از سوی رای‌دهندگان ماموریتی برای پایین نگه داشتن مهاجرت در استان برعهده دارد، اما وظیفه افزایش رفاه استان نیز بر دوش دولت است و دنبال کردن سطوح بالاتر مهاجرت، بدون به خطر انداختن استقرارسازی مهاجران و ترویج هر چه بیشتر زبان فرانسوی در این استان، عنصری کلیدی در داشتن یک کبک مرفه است.
اکنون که برنامه ۲۰۲۲ استان تنظیم شده است، نمی‌توان انتظار داشت که اهداف مهاجرتی کبک در سال آینده تعدیل شود. اما در سال آینده رای‌دهندگان کبک به پای صندوق‌های رای خواهند رفت تا تصمیم بگیرند که چه کسی دولت بعدی خود را رهبری خواهد کرد. در آن مرحله، حزب CAQ و احزاب مخالف این شانس را خواهند داشت که دیدگاه خود را از آینده کبک، از جمله آنچه که هر حزب احساس می‌کند سطح مناسبی از مهاجرت برای حمایت از اقتصاد استان است، به اشتراک بگذارند.
این مطلب توسط موسسه مهاجرتی ICP Immigration برای مداد تهیه شده است.
تحریریهی «مداد»
مجله مداد
