فرمهر امیردوست
روزنامه‌ی استار در مقاله‌ای با عنوان «هجده ماه عمرم را هدر دادم» به بررسی معضل دریافت ویزای دانشجویی برای ایرانیان پرداخته و می‌نویسد: تعداد کمی از دانشجویان مهارت و تجربه لازم برای پیوستن به تیم تحقیقاتی علوم کامپیوتر پروفسور لی چن، استاد دانشگاه ساسکاچوآن، را دارند.
یکی از افرادی که از طریق شبکه‌ی آکادمیک موفق شده دعوت‌نامه‌ای برای پیوستن به این تیم را به دست بیاورد پیمان پورمومن از ایران بوده که تقریبا دو سال پیش به عنوان دانشجو در مقطع دکترا پذیرفته شده.
اما حالا، پس از اینکه سه بار آغاز تحصیل خود را به تعویق انداخته، دانشگاه پذیرش او را پس گرفته است.
مومن که ۳۱ سال دارد و مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته علوم کامپیوتر از دانشگاه امیرکبیر تهران کسب کرده می‌گوید که زندگی‌اش ویران شده. «هجده ماه از عمرم را هدر داده‌ام و این کابوس تمامی ندارد.»
اداره مهاجرت کانادا در وبسایت خود می‌گوید که پروسه‌ی صدور ویزای دانشجویی اکنون، در دوره‌ی همه‌گیری، به طور میانگین ۱۳ هفته است. با این حال، برخی از دانشجویان ایرانی می‌گویند که این پروسه برای آن‌ها تا دو سال طول کشیده است و این تاخیر به آینده‌ی شغلی و تحصیلی آن‌ها صدمه زده.
مومن می‌گوید: «از مقامات کانادایی می‌خواهیم که به این روند سرعت بخشند و دست از تبعیض علیه دانشجویان ایرانی بردارند. ما موقعیت‌های تحصیلی با بورسیه‌ی کامل را از دست می‌دهیم و اگر ویزای تحصیلی‌مان به موقع صادر نشود ممکن است دانشگاه‌های پروژه‌های آتی‌مان را به همین خاطر رد کنند.»
لی چن، استاد مهندسی کامپیوتر و برق، که پروژه تحقیقاتی‌اش در زمینه‌ی تاثیر اشعه بر میکروالکترونیک‌ها و آستانه تحمل مدارها و سیستم‌های آنالوگ و دیجیتال در برابر اشعه است، می‌گوید که مومن از رزومه‌ای پربار برخوردار است و تجربه خوبی دارد. برای این پروژه کمک‌هزینه‌ای معادل ۳۵۰ هزار دلار دریافت کرده‌ایم. داشتن دانشجویان خوب در این پروژه نکته‌ای کلیدی است.»
تعداد تقاضای ویزای تحصیلی کانادا از ایران رو به افزایش است و از ۷ هزار و ۳۳۶ پرونده در سال ۲۰۱۷ به ۱۹ هزار و ۵۹۴ پرونده در سال ۲۰۱۹ رسیده است. سال گذشته به خاطر بحران همه‌گیری این میزان کاهش داشته و به ۱۵ هزار و ۸۱۷ پرونده رسیده است. در هفت ماهه‌ی اول امسال، اداره مهاجرت کانادا ۱۲ هزار و ۸۳۴ پرونده تقاضای ویزای دانشجویی از سوی ایرانیان دریافت کرده است.
اغلب متقاضیان دانشجویان مقاطع عالی هستند. مثلا سال گذشته، تقریبا ۸۳ درصد از کل درخواست‌ها مربوط به پذیرش در کالج یا دانشگاه بوده، منجمله ۵ هزار پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد و ۲ هزار پذیرش در مقطع دکترا.
از اواخر سپتامبر امسال، در حدود ۳۲۰۰ درخواست ویزای دانشجویی در سیستم مهاجرت کانادا منتظر تصمیم‌گیری است و بیش از نیمی از این درخواست‌ها مربوط به دانشجویان مقطع تحصیلات تکمیلی می‌شود.
از سویی نیز، داده‌ها نشان می‌دهند که از سال ۲۰۱۷ میزان رد شدن پرونده ویزای دانشجوی برای ایرانیان دو برابر شده و از آن زمان تا امسال به ۴۶ درصد رسیده است.
امسال تاکنون ۵۳ درصد از پرونده‌های ویزای دانشجویی ایرانیانی که در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه پذیرش گرفته‌اند، از سوی اداره مهاجرت رد شده. این میزان چهار سال پیش تنها ۱۰ درصد بوده.
آریان سلطانی، که مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته مهندسی نرم‌افزار دریافت کرده، در ماه مه‌ی ۲۰۱۹ در دانشگاه شربروک پذیرش شده و قرارر بوده که تحصیل خود را در پاییز سال ۲۰۲۰ آغاز کند. او می‌گوید که فکر می‌کرده ۱۶ ماه زمانی کافی برای دریافت ویزای تحصیلی باشد، اما پرونده‌ی او تا امروز همچنان به علت «بررسی پیشینه» معلق است.
«چه کسی باورش می‌شود که گرفتن یک ویزای دانشجویی ساده تا دو سال طول بکشد؟»
سلطانی سال گذشته به صورت آنلاین تحصیلات خود را آغاز کرده و هنوز امیدوار است که بالاخره ویزای دانشجویی خود را دریافت کند. با این حال، تمرکز بر درس و تحقیق در مقطع دکترا، با وجود تاخیر در دریافت ویزای دانشجویی و مشکلات اقتصادی که در نتیجه تاخیر در پرداخت بورسیه، کار ساده‌ای نیست.
«چون در کانادا نیستم، به کمک‌هزینه انجام پروژه‌ام دسترسی ندارم. با استاد راهنمایم صحبت کرده‌ام که در این مدت از پس‌اندازم خرج کنم تا وقتی که بتوانم ویزایم را بگیرم. پس‌اندازم مدت‌هاست که تمام شده و با وام و قرض زندگی‌ام را می‌گذرانم.»
اداره مهاجرت می‌گوید دلایل بسیاری وجود دارد که پروسه‌ی بررسی درخواست با تاخیر مواجه شود، منجمله «پیچیدگی» در روند بررسی پیشینه، گم شدن مدارک و مشکل تایید هویت – و صد البته، بحران همه‌گیری.
سخنگوی مهاجرت کانادا گفته است: «هر کسی که با تاخیر در صدور ویزا مواجه شود دوره‌ی سختی را می‌گذراند، موردی که برای بسیاری از ایرانیان رخ داده است. هر پرونده‌ی ویزا بر اساس شرایط ویژه‌ی آن پرونده بررسی می‌شود و توضیح اینکه چرا این پروسه اینقدر طول کشیده ساده نیست.»
او گفته است که گرد‌آوری مدارک برای متقاضیان و برای افسران مهاجرت زمان بیشتری طول می‌کشد، به همین دلیل نیز در پروسه‌ی صدور ویزا تاخیر ایجاد می‌شود.
مریم ستاری یکی دیگر از دانشجویان ایرانی است که در سپتامبر ۲۰۱۹ برای دریافت ویزای دانشجویی درخواست داده است و هنوز منتظر تصمیم‌گیری است. او گفته است که از روز اول بارها و بارها پرونده‌ی خود را در وبسایت مهاجرت کانادا چک می‌کند، اما به غیر از اینکه نامه‌ی تایید ثبت تقاضای برایش ارسال شده، حتی یک به‌روزرسانی در پرونده‌اش رخ نداده.
این دانشجوی ۳۱ ساله‌ی مقطع کارشناسی ارشد در رشته‌ی فوتونیک که قرار بوده سال گذشته تحصیل خود را در مقطع دکترا و در رشته‌ی علوم انرژی و مواد در مرکز ملی تحقیقات علمی در کبک آغاز کند می‌گوید: «در پرونده‌ی من نوشته شده که تحت بررسی پیشینه قرار دارد. متاسفانه، نمی‌دانیم این درخواست ویزا چه زمانی نهایی خواهد شد.»
در این بین، گروهی از دانشجویان که درخواست ویزای دانشجویی آن‌ها از ۱۲ ماه فراتر رفته و بعضا تا ۲ سال نیز طول کشیده است با تشکیل یک کارزار، از اداره مهاجرت کانادا خواسته‌اند تا به تاخیر در پروسه بررسی این پرونده‌ها پایان دهد. در متن این کارزار آمده است که به دلیل طولانی شدن پروسه درخواست ویزا به علت «بررسی پیشینه»، ممکن است بورسیه و کمک‌هزینه‌های تحصیلی کامل این دانشجویان از دسترس خارج شود. این کارزار تاکنون ۱۵ هزار امضا جمع‌آوری کرده است.
▪️شما نیز می‌توانید برای خواندن متن کارزار و امضای آن به این نشانی مراجعه کنید.
خبرهای صبحگاهی
تحریریهی «مداد»
