کانارد یاکابوسکی (KONRAD YAKABUSKI) به تازگی در مقالهای در گلوب اند میل کانادا به واکاوی موضعگیریهای پیش از انتخابات آقای لوگو و احتمال پیامدهای منفی این موضعگیریها در آینده سیاسی او پرداخته است.
_______________________
فرانسوا لوگو پس از اینکه تمام تلاش خود را برای زمینهسازی شکست لیبرالها در انتخابات فدرال به انجام رسند، حالا باید شاهد پیامدهای موضعگیریهایش در روزهای پیش از انتخابات باشد.
اشتیاق آقای لوگو برای در پیش گرفتن روحیهای پدرانه (در قبال مردم کبک) از ابتدای روی کار آمدنش در سال ۲۰۱۸ تاکنون به نفعش بوده است. کبکیها قدرت بالای رهبری او برای حراست از ارزشهای سکولار استان و نیز مدیریت همهگیری کووید-۱۹ را تحسین میکنند. اما آخرین مواضع آقای لوگو در روزهای پیش از انتخابات، به ضررش تمام شده است.
آقای لوگو رویکردی فراتر از سایر نخستوزیران کبک طی چند دهه اخیر در پیش گرفت و به صورت مستقیم درباره انتخابات فدرال اظهارنظر کرد. او بارها به کبکیها درباره آنچه سیاستهای «خطرناک» لیبرالها میخواهد هشدار داد و تاکید کرد که جاستین ترودو به دنبال تمرکز قدرت در اتاواست. آقای لوگو در مقابل، مواضع ارین اتول (رهبر محافظهکاران) که به دنبال دادن اختیارات بیشتر به استانها در حوزه سلامت و نیز قدرت بیشتر کبک برای تصمیمگیری درباره مهاجرت، زبان و مالیات بود را مورد تحسین قرار داد. او به نوعی حمایتش را از دولت اقلیت محافظهکار اعلام کرد.
اما بیشتر کبکیها به این مواضع نخستوزیرشان بیتوجهی کردند و حزب محافظهکار باز هم توانست به آرای قابل توجهی در استان دست یابد. به این ترتیب، آقای لوگو که در سال آینده با حزب ائتلاف آینده کبک (CAQ) در انتخابات شرکت میکند، با پرسشهایی از سوی مردم روبرو خواهد شد.
آقای لوگو با خرج کردن بخشی از سرمایه انکارناپذیر سیاسی خود به منظور تاثیرگذاری بر نتیجه انتخابات، به خاطر مواقع پدرسالارنه خود با اعتراضاتی از سوی احزب مخالف کبکی روبرو شده است. گاربریل نادو دوبوا که رهبر حزب چپگرای کبک سولیدر را بر عهده دارد، آقای لوگو را به «تلاش برای تقلید از موریس دوپلسی» متهم کرده است. گفتنی است موریس دوپلسی در دهه ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ با سیاست مشت آهنین به عنوان نخستوزیر استان کبک در راس قدرت قرار داشت. از سوی دیگر، دومینیک آنگلد (رهبر حزب لیبرال) میگوید «کبکیها به نخستوزیری که نقش کشیش محل در دهه ۱۹۵۰ را دارد و به مردم میگوید چطور فکر کنند و به چه کسی رای دهند، نیازی ندارند.»
البته جایگاه آقای لوگو احتمالا چندان توسط احزاب رقیبی مثل کبک سولیدر، حزب لیبرال کبک و نیز پارتی کبکوا تهدید نمیشود. همه این احزاب با مشکلاتی درونسازمانی مواجه هستند. اما اظهارنظرهای آقای لوگو در انتخابات فدرال بیتردید موجب آسیبپذیری او در رقابتهای انتخاباتی استان در سال ۲۰۲۲ خواهد شد. علاوه بر این، او باید آماده جنگ سردی با آقای ترودو باشد.
دولت ترودو در سال گذشته، همراهی زیادی با خواستههای آقای لوگو داشت. ترودو زمینه انتقال میلیاردها دلار پول به کبک به عنوان کمکهزینه مهدکودک را فراهم کرد و همچنین به دولت استانی در تلاشهایش برای اصلاح قانون اساسی به منظور به رسمیت شناختن کبک به عنوان یک ملت مجزا و همچنین فرانسوی به عنوان تنها زبان رسمی این استان کمک کرد. او همچنین امکان اصلاح بخشیهایی از منشور رسمی زبانها در کانادا به منظور افزایش اهمیت زبان فرانسه در ادارات دولتی فدرال را نیز فراهم ساخت.
اما آقای لوگو در برابر چنین اقدامات سخاوتمندانهای، حملاتی شدید را که فقط چند دهه پیش شاهدش بودیم، علیه لیبرالها به کار بست. گفتنی است در دوره نخستوزیری پییر ترودو (پدر جاستین ترودو) که رنه لوسک (René Lévesque) از حزب جداییطلب پارتی کبکوا نخستوزیر استان بود، شاهد جدالهای پیاپی بین این دو چهره بودیم.
با وجود اینکه تلاشهای آقای لوگو برای سوق دادن کبکیها به حزب محافظهکار چندان موفق نبود، اما لیبرالها نیز نتوانستند به کرسیهای بیشتری در این استان دست یابند. لیبرالها شاید این سئوال را از خود بپرسند که آیا سیاستهایشان در زمینههایی مثل حمایت از مواضع فرانسوا لوگو درباره قانون اساسی و زبان رسمی (که البته چندان با ذائقه ترودو هماهنگ نبود)، ارزشش را داشت یا نه!
هدف از آن حمایتها، دستیابی به کرسیهای بیشتر، به ویژه در مناطق اطراف مونترال (که در انتخابات سال ۲۰۱۹ به حزب بلوک کبکوا رسید) بود که البته برای دستیابی لیبرالها به اکثریت در پارلمان ضروری بود. چند هفته مانده به انتخابات، نظرسنجیها از کاهش اقبال به ایو-فرانسوا بلانشه و حزب بلوک کبکوا حکایت داشت و نشان میداد سهم کرسیهای حزب لیبرال در استان در حال افزایش است. اما پرسشی که در مناظره انگلیسی زبان روز ۹ سپتامبر از بلانشه پرسیده شد و از او خواسته شد درباره قوانین «تبعیضآمیز» مرتبط با زبان و سکولاریسم در استان توضیح دهد، یک شبه به تقویت جایگاه او انجامید. او به این ترتیب توانست عقبافتادگی حزبش نسبت به وضعیت سال ۲۰۱۹ را جبران کند.
آقای اتول در روزهای باقیمانده به انتخابات اعلام کرد از حذف برنامه لیبرالها برای محدودسازی حمل سلاح در کشور حمایت نمیکند. اما نگفت که آیا دولت محافظهکار قصد دارد این محدودیت را ادامه دهد یا خیر. این موضع موجب تقویت بیشتر جایگاه حزب بلوک کبکوا شد، حال آنکه حزب محافظهکار با حمایت تلویحی فرانسوا لوگو نیز روبرو شده بود.
نتایج یک نظرسنجی در شب انتخابات مشخص کرد سی درصد از رایدهندگان کبکی اصلا موضع حزب محافظهکار درباره حمل سلاح توسط شهروندان را قبول ندارشتند. این میزان تقریبا دو برابر درصد انتاریوییهایی بود که به دلیل این موضع، از رای دادن به محافظهکاران خودداری میکردند.
با این حال، به نظر میرسد بازنده اصلی انتخابات فدرال در کبک، آقای اتول نبود، بلکه آقای لوگو بود!