زهرا فرودی
کانادا یکی از ایمن‌ترین سیستم‌های غذایی در جهان را دارا است و این را طی بحران پاندمی در یک‌سال گذشته، به‌خوبی، نشان داده است؛ بااین‌حال، قیمت مواد غذایی در این کشور، رو به افزایش است و این روند تصاعدی، حتی، بر روی برخی اقلام ضروری، مثل کره بادام‌زمینی که نرخ آنها دهه‌ها ثابت بوده، نیز، تأثیر داشته است. از ابتدای امسال، قیمت اغلب مواد غذایی به‌طرز چشم‌گیری افزایش یافت و بالاترین آن، افزایش قیمت انواع گوشت بوده است. قیمت گوشت مرغ هشت‌درصد و گوشت خوک و گاو حدود پنج‌درصد افزایش داشته‌اند. براساس اطلاعات سایت Statistics Canada، قیمت دیگر اقلام ضروری مانند قهوه و کره بادام‌زمینی نیز از ژانویه امسال، به‌ترتیب، ۱۷ درصد و ۶ درصد افزایش یافته است.
سیلون شارلبوا، استاد رشته‌ی سیاست و توزیع غذا در دانشگاه دال‌هاوسی، می‌گوید که علت این افزایش قیمت‌ها، تورم ناشی از پاندمی و تأثیرات آن روی زنجیره‌ی تولید غذا بوده است. به گفته‌ی او، قیمت کره بادام‌زمینی طی بیست‌سال گذشته، یعنی بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ ثابت بوده؛ اما، امسال، قیمت آن تا شش‌درصد افزایش یافته و این نشان می‌دهد که تورم تأثیری منفی بر قیمت کلیه‌ی اقلام موجود در فروشگاه‌های مواد غذایی گذاشته است.
براساس گزارش Food Price Report 2021 که در ماه دسامبر منتشر شد، مواردی مثل بسته‌بودن مرزها، تأسیسات و مراکز توزیع مواد غذایی، کمبود نیروی کار، اختلالات لجستیکی، بیکاری، تغییر نیازها و عادت‌های غذایی مصرف‌کنندگان، اصلاح در نحوه‌ی تولید و توزیع مواد غذایی و نیز، روش‌های خرده‌فروشی برای تأمین ایمنی و سلامت، باعث افزایش رقم صورت‌حساب‌های مواد غذایی خانوارها شده است.
شارلبوا و همکارانش در دانشگاه‌های گولف، ساسکاچوان و بریتیش کلمبیا، در گزارش سال گذشته خود پیش‌بینی کرده بودند که قیمت مواد غذایی بین سه تا پنج‌درصد افزایش داشته باشد که همین اتفاق نیز افتاد. به اعتقاد آنها، قیمت گوشت مرغ مثل جزر و مد دریاست که اگر افزایش یابد، به دنبالش، قیمت تمام مواد غذایی بالا خواهد رفت، ازجمله، قیمت گوشت خوک و گاو و یکی از علت‌های افزایش قیمت‌ها چه در قصابی‌ها و چه نانواییها همین بالارفتن قیمت گوشت مرغ بوده است.
گرچه، اقتصاددانان، افزایش قیمت مواد غذایی در سال جاری را، از قبل، پیش‌بینی می‌کردند، اما این افزایش را روی قیمت موادی که طی بیست‌سال گذشته ثابت مانده بودند، نگران‌کننده می‌دانند و اعتقاد دارند که با‌توجه‌به بودجه‌ی محدود مصرف‌کنندگان، آنها امسال در خرید مواد غذایی قدرت انتخاب کمتری داشته‌اند.
شاید به‌نظر برسد که افزایش پنج‌درصدی در قیمت مواد غذایی، جهش بالایی نیست، اما ممکن است این شروع ماجرا باشد. در گزارش امسال این گروه تخمین زده شده که هر خانواده کانادایی شاید مجبور باشد امسال برای تهیه‌ی مواد غذایی‌اش، تا ۶۹۵ دلار، بیشتر هزینه کند و این بالاترین افزایشی است که تاکنون در گزارش‌های قیمت سالانه‌ی مواد غذایی گزارش شده است.
از نظر تحلیل‌گران اقتصادی، تغییرات آب‌وهوایی نیز یکی دیگر از عوامل موثر بوده است؛ زیرا بالارفتن دما، تولید برخی محصولات کشاورزی را در کانادا سخت‌تر و پرهزینه‌تر می‌کند. شارلبوا در مصاحبه‌ی خود گفت: «همه می‌دانیم که طی چند هفته‌ی گذشته، با افزایش دما تا ۵۰ درجه در بریتیش کلمبیا چه اتفاقاتی افتاد. چنین دمایی تمشک را روی شاخه می‌پزد؛ به‌همین‌گونه، بسیاری از محصولات کشاورزی با تغییرات دما نابود و دور انداخته می‌شوند.
بااین‌حال، آنها اعتقاد دارند که پیشرفت‌های تکنیکی و علمی در روش‌های نوین کشاورزی را می‌توان در کانادا نیز به‌کار برده و به کاهش هزینه‌های تولید مواد غذایی و درنتیجه، رقم روی رسیدهای خرید مواد غذایی کمک کرد؛ اقداماتی مثل ساخت گلخانه‌های عمودی یا استفاده از تراکتورهای هوشمند و مجهز به جی‌پی‌اس، جهت بهینه‌سازی مسیر حرکت آنها در زمین‌های کشاورزی و درنتیجه، کاهش فرسایش خاک و هزینه‌ی سوخت مصرفی خواهد شد. کشاورزان، نیز، می‌توانند بهجای استفاده از بذرهایی که از برداشت محصول سال قبل باقی مانده، دانه‌هایی با کیفیت بالاتر را در زمین بکارند تا محصول، بی‌آبی و خشکی را بیشتر تحمل کرده و کیفیت آن نیز بالاتر رود.
این گروه از محققان، ساخت زمین‌های کشاورزی عمودی در کلگری، نیوبرانزویک و انتاریو را مثال می‌زنند و آن را اتفاق خوبی می‌دانند؛ درعین‌حال، معتقدند که صنعت غذایی کانادا به پروژه‌های بیشتری از این دست نیاز دارد. به‌نظر آنها، گرچه، این اقدامات به کاهش روند افزایشی قیمت مواد غذایی کمک می‌کند، اما کافی نیست و سرمایه‌گذاری‌های بیشتری در بخش کشاورزی نیاز است تا کشاورزان بتوانند روش‌های نوین کاشت و نگهداری از محصول را پیاده کنند. کشاورزان از این تغییرات آب‌وهوایی، به‌خوبی، آگاهند و آمادگی دارند تا برای کاهش ریسک محصول خود، استراتژی‌های جدید را تجربه کنند؛ اما نکته‌ی مهم، سرمایه‌گذاری کلان برای کنترل پروژه‌های کشاورزی و محیط زیستی است.
