نیروانا احسانی
منبع: The Canadianen Cyclopedia
بر اساس فرهنگ رایج در قرن هجدهم، معمولاً تولد یک پادشاه یا ملکه، رویدادی نظامی محسوب می‌شد که نقطه آغاز آموزش سالانه شبه‌نظامیان محلی به شمار می‌رفت. در اواخر قرن هجدهم و حدود سال ۱۷۹۰ پرنس ادوارد، جهت ارزیابی شرایط و بررسی گروه‌های شبه‌نظامی بخش‌های تحت سلطه انگلستان در آمریکای شمالی، عازم منطقه شد و برای اولین بار در خاک این قاره، در جزیره‌ی پرنس ادوارد از کشتی پیاده شد. جزیره‌ای که نام خود را از این مقام سلطنتی به یادگار دارد.
کمی بعد و پس از ناآرامی‌های ناشی از شورش‌های ۱۸۳۷ و ۱۸۳۸ که به‌تبع آن مجامع پارلمانی در کانادای علیا و سفلی تلفیق شدند، تلاش‌هایی برای اتحاد بخش‌های فرانسوی‌نشین و انگلیسی‌نشین کانادا صورت گرفته و بر اساس قانون اتحادیه ۱۸۴۰، کانادا تصمیم گرفت وفاداری خود را به سلطنت ابراز کند تا بتواند خود را از آمریکایی‌ها که مسیرشان را از بریتانیا جدا کرده و علم استقلال‌طلبی برافراشته بودند، متمایز کند.
در سال ۱۸۴۵، مجلس قانون‌گذاری پیشنهاد کرد روز تولد ملکه ویکتوریا یعنی ۲۴ مه ۱۸۱۹، روز جشن عمومی اعلام شود. در ابتدا، این تعطیلات رسمی در همان روز تولد ملکه جشن گرفته می‌شد اما در نیمه دوم قرن نوزدهم، هم‌زمان با فرارسیدن روزهای آفتابی در جنوب انتاریو، این جشن‌ها با شور و حرارت بیشتری گرفته‌شده و ازآنجاکه این جشن‌ها یک روز کامل به طول می‌انجامید، تصمیم بر این شد که روز دوشنبه پیش از ۲۵ مه، تعطیل و جشن فوق‌الذکر در آن روز انجام شود.
هنگامی‌که ملکه ویکتوریا در سال ۱۹۰۱ درگذشت، این دوشنبه برای تأکید بر سهم خود در تشکیل کنفدراسیون و اتحاد ملت کانادا به تقویم تعطیلات ملی اضافه شد.
» همچنین بخوانید: «میهن‌پرستان» کبکی رو در روی ملکه «ویکتوریا»
در کبک و طی دهه اول قرن بیستم یعنی فاصله سال‌های ۱۹۰۰ تا ۱۹۱۰، مردم بیشتر از این تعطیلات به‌عنوان آخر هفته طولانی ماه مه یاد می‌کردند.
ریشه این موضوع را می‌توان در دوگانگی فرهنگی آنها نسبت به جشن سلطنت انگلیس جستجو کرد که با تعلیق آموزش زبان فرانسوی به کودکان و خدمت سربازی، موجبات تکدر مردم فرانسوی‌زبان استان را فراهم کرده بود.
این سیاست دولت کانادا بعدها کمی تعدیل‌شده و در همین راستا از تصویر آدام دلارد دزورمو (Adam Dollard des Ormeaux) برای تشویق کانادایی‌های فرانسوی‌زبان به عضویت در ارتش برای شرکت در جنگ استفاده می‌شد.
دزورمو در ۲۳ ژوئیه ۱۶۳۵ در فرانسه متولدشده بود، در سال ۱۶۵۸ وارد فرانسه جدید در کانادا شد. وی در ۲۱ مه ۱۶۶۰، با همراهی ۱۶ داوطلب و حدود ۴۰ نفر از متحدان بومی خود راهی منطقه لانگ‌سالو در رودخانه اتاوا شد تا با جنگ پارتیزانی قبایل جنگجوی ایروکوو (Iroquois) را که قصد حمله به دژ ویل‌مری (مونترال امروزی) را داشتند، سرگرم نگه داشته و حمله بزرگ آنها را در هم شکند. گرچه نبرد حماسی Long-Sault به قیمت جان دزورمو و یارانش تمام شد اما اقدامات آنها به ساکنان شهر تازه‌تاسیس ویل‌مری که بعدها مونترال نام گرفت، اجازه داد محصولات خود را برداشت کرده و از قحطی نجات پیدا کنند. به همین دلیل به آنها لقب شهید اعطا شد.
این رویداد سبب شد تا برخی از ملی‌گرایان همچون لیونل گرو، خواهان تعطیل شدن این روز شده تا خاطره این جنگ فداکارانه گرامی داشته شود. به‌این‌ترتیب نام‌های دلارد و دزورمو در فرهنگ مناسبت‌های تقویمی منطقه ظاهر شدند و از دهه ۱۹۲۰، این روز معمولاً به‌عنوان Fete de Dollard شناخته شد.
بااین‌حال، در حدود سال ۱۹۶۰، هنگامی‌که مورخان تلاش کردند این واقعه را مستند کنند، فقدان شواهد قطعی لازم برای بررسی عناصر این رویداد که رفته‌رفته جنبه حماسی و افسانه به خود گرفته بود به‌عنوان مشکلی بزرگ مشاهده شد.
داستان حماسی شهادت دزورمو وقتی تغییر کرد که پژوهشگران تاریخی احتمال دادند که دزورمو به میل خود و برای کسب مال و منال به کاروان متحدان بومی فرانسه پیوسته تا خزهایی را که ماه‌ها به دلیل جنگ با بومیان ایروکوو تحویل داده نشده بود ، بازیابی کند.
از سوی دیگر این احتمال نیز وجود دارد که وی تصمیم گرفته باشد که غنائمی را برای خود نگه‌داشته و سپس با با بومیان روبه‌رو شده و به قتل رسیده باشد. بنابراین ممکن است با توجه به کمبود شواهد مستدل تاریخی، دزرورمو به گفته ریموند دزمارتو روزنامه‌نگار، یک دزد دریایی بدشانس بوده که توسط مقامات مذهبی که مشتاق استفاده از قهرمانان و شهدا برای تحریک احساسات میهنی و مذهبی بودند، موردستایش قرارگرفته است. به همین دلیل فرانسوی‌زبان‌ها به دنبال جایگزین بهتری بودند تا هم روز ویکتوریا را جشن نگیرند و هم احساسات میهن‌پرستانه‌ی فرانسوی را زنده نگه دارند که تاریخ ورق خورد و شانس در خانه‌اشان را زد …
جایگزینی بزرگداشت دلارد دزورمو با روز میهن‌پرستان
در نوامبر ۱۹۳۷، به مناسبت صدمین سالگرد شورش‌های داخلی، جشن‌هایی در منطقه‌ی «سن‌دنی‌‌سور ریشلیو» در جنوب جزیره‌ی مونترال برگزار شد. نبردهای میهن‌پرستان در سال ۱۹۶۲ در ۱۲۵ سالگی مجدداً موردتکریم عمومی قرارگرفته و از آن روز به بعد، این جشن هرساله در ماه نوامبر گرامی داشته می‌شود.
برخی از مورخین و جامعه شناسان امیدوار بودند که مردم کبک بتواند از این رویداد الهام بگیرند، درحالی‌که گروه‌های دیگری فقط می‌خواستند جنگی را که میهن‌پرستان به نام آزادی سیاسی و دموکراسی انجام داده‌اند، برجسته کنند. در ماه مه ۱۹۶۸، مجموعه تلویزیونی Le Sel de la semaine، پزشکی به نام ژان اولیویه شنیه (۱۸۳۷-۱۸۰۶) را که در نبرد سن‌‌اوستش (St-Eustache) درگذشته بود به‌عنوان بزرگ‌ترین قهرمان کانادایی فرانسوی‌زبان معرفی کرد. در پایان این مجموعه تلویزیونی پیشنهاد شد که نام جشنواره دلار به‌عنوان جشن شنیه تغییر کند. تقویم‌های فروخته‌شده در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ در کبک همگی به Fete de Dollard et de Chénier اشاره داشت.
بااین‌وجود، اولین ارتباط بین روز میهن‌پرستی و تولد ملکه، مسیری شگفت‌انگیز را طی کرده و دولت «رنه له‌وک» در این رابطه با فشارهایی روبه‌رو شد و سرانجام در ششم اکتبر ۱۹۸۲، اعلام کرد که رویداد Journée des patriotes در نزدیک‌ترین روز یکشنبه به ۲۳ نوامبر جشن گرفته می‌شود.
این مناسبت تقویمی ازنظر کسانی که می‌خواستند تعطیلات رسمی را برای بزرگداشت میهن‌پرستان، چه در ماه نوامبر یا جایگزین تعطیلات دیگر، برگزار کنند، ناکافی بود. در سال ۱۹۸۷، باشگاه حاکمیت از شهرهای شرقی کمپینی را در مورد این موضوع راه‌اندازی کرد. در سال ۱۹۹۷، جامعه سن‌ژان باتیست در مونترال تلاشی برای این موضوع را آغاز كرده و در سال ۲۰۰۱، فیلم موسوم به Pierre Falardeau’s 15 février 1839 به روایت حماسی و تاریخی نبردها و شورش‌های فوق پرداخت.
در ماه می سال ۲۰۰۰، پارتی کبکوآ در جریان کنوانسیون ملی خود با تصویب قطعنامه‌ای از دولت درخواست کرد تا تعطیلات رسمی بزرگداشت میهن‌پرستان را جایگزین تعطیلات موجود کند. در ۲۰ نوامبر ۲۰۰۲، دولت کبک، روز جشن دلارد را به‌عنوان روز ملی میهن‌پرستان نام‌گذاری کرد.
در این زمان برنارد لاندری نخست‌وزیر کبک، اظهار داشت که این تعطیلات عمومی، یادبود نبردی است که توسط میهن‌پرستان از سال ۱۸۳۷ تا ۱۸۳۸ برای به رسمیت شناختن مردم ما (مردم فرانسوی‌زبان) در سطح ملی، آزادی سیاسی آن و برای استقرار یک سیستم حکومت دموکراتیک برگزارشده است.
به‌این‌ترتیب اولین روز ملی میهن‌پرستان در نوزدهم مه ۲۰۰۳ جشن گرفته شد. در آن روز، جنبش ملی کبکی‌ها (MNQ) باهدف به یادآوردن رویدادی مهم در حافظه جمعی مردم کبک که می‌تواند به‌عنوان یک نقطه عطف در وجدان تاریخی مردم استان تبدیل شود، برگزار شد.
به همین مناسبت و طی این روز خاص، جامعه سن‌ژان باتیست در مونترال یک تور میراث پیاده‌روی برگزار کرده که از میان مناطق قدیمی شهر عبور کرده و شامل نمایش و تئاتر است. هرساله از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۸، تجمع برای یک کشور مستقل (Rassemblement pour un paysouverain) جایزه لوئیس-جوزف-پاپینو را به چهره‌هایی اعطا می‌کرد که وفاداری خود را به کبک نشان داده و اثبات کرده‌اند.
» همچنین بخوانید پاپینو، کِبِکی سلطنت‌طلبی که میهن‌پرست شد
جشن میهن‌پرستان در سال‌های اخیر
امروزه در گستره جغرافیای بین‌الملل فقط کانادا هنوز روز ویکتوریا را جشن می‌گیرد. در سال ۲۰۱۳، بازیگران، نویسندگان و سیاستمداران انگلیسی – کانادایی، ازجمله مارگارت اتوود، گوردون پینسنت و الیزابت می، دادخواستی را امضا کردند تا هارپر نخست‌وزیر وقت، این تعطیلات را به نام روز ویکتوریا و نخستین ساکنان به مناسبت گرامیداشت رابطه بین تاج‌وتخت ملت‌ها و تعطیلات عمومی را به احترام مردم بومی تعیین کند.
گفتنی است روز ملی بومیان که در ۲۱ ژوئن جشن گرفته می‌شود، شامل این شرایط نمی‌شود البته به این نکته نیز باید اشاره‌کنیم که این دادخواست فوق توسط چند هزار نفر امضا شد و قانون‌گذاران و احزاب مختلف را به‌استثنای حزب سبز، قانع نکرد.
تقارن روز ویکتوریا و روز میهن‌پرستان نمونه‌ای از دوگانگی ملی در کانادا و حافظه تاریخی متناقض کشور است. با وجود این اختلاف‌نظر، تعطیلات فوق هنوز فرصتی برای لذت بردن از یک وعده غذا در فضای باز و کاشتن گل و گیاه بدون ترس از سرما است.
