فرمهر امیردوست
در ابتدای مارس ۱۹۷۱، توفان قطبی عظیمی شرق کانادا را در بر گرفت. در ابتدا برخی از رسانه‌ها آن را «جهنم برف» خواندند، اما سپس به نامی برازنده‌تر موسوم شد: «توفان قرن».
توفان از سوم تا پنجم مارس آن سال ادامه یافت، اما شدیدترین روز آن چهارم مارس بود. در پایان این روز، شهر مونترال زیر ۴۷ سانتی‌متر برف مدفون شده بود.
وزش باد به ۶۰ مایل در ساعت می‌ٰرسید، بارش برف باعث ایجاد وضعیت اضطراری در تمامی بزرگراه‌های استان شد و تردد قطارها را با وقفه روبه‌رو و تمامی پروازها را لغو کرد. در مونترال، رفت‌وآمد خودروها از ظهر به بعد کاملا ناممکن شده بود و استفاده از مترو تنها راه جابه‌جایی در شهر بود.
مترو تمام شب به فعالیت ادامه داد، اتفاقی که تا آن زمان بی‌سابقه بود و پس از آن نیز دیگر تا پایان قرن روی نداد.
بسیاری از کسب‌وکارها و ادارات زودتر از زمان همیشگی به کار آن روز پایان دادند تا کارمندانشان اجازه پیدا کنند به موقع خود را به خانه برسانند، اما وضعیت در شهر به صورتی بود که بسیاری حتی زحمت برگشتن به خانه را به خود ندادند و به بارها و کافه‌ها پناه بردند.
روزنامه‌نگارهای وقت ضمن تهیه تصاویری بی‌نظیر از توفان قرن، از بروز یک «نشاط» دست‌جمعی میان مردم خبر می‌دادند. افرادی که نتوانسته بودند به خانه برگردند در بارها و کافه‌ها و ایستگاه‌های قطار تجمع کرده بودند و گرم صحبت و یافتن دوست‌های تازه بودند. مثلا یکی از مسافرانی که توان پرداخت هزینه هتل را نداشت و به اجبار به ایستگاه متروی لانگوی پناه آورده بود به خبرنگارها گفته بود که در همانجا با دو نفر غریبه دوست شده و روی زمین با هم ورق بازی کرده‌‌اند.
یک ابتکارعمل جالب دیگر این بود که افسران پلیس در خیابان‌ها گشت می‌دادند و در صورتی که امکانش بود از مردم «اسنوموبیل» قرض می‌گرفتند تا افراد مانده در خیابان را به خانه و یا محلی امن برسانند. پلیس در شب اول توفان در صحنه تولد دست کم پنج نوزاد حضور داشت و کمک می‌رساند. از طرفی هم کادر بهداشت و سلامت را از خانه به نقاط حساس و اضطراری شهر می‌برد.
سی نفر در جریان این توفان در کبک جان خود را از دست دادند، که هفده نفر از آن‌ها مونترالی بودند. صدها نفر دچار حمله قلبی شدند، یا در اثر زمین خوردن یا پرت شدن اجسام سنگین آسیب دیدند.
شهردار وقت مونترال، ژان دراپو، در مواجهه با وضعیت اضطراری ایجاد شده در شهر گفته بود که در «در وضعیت بسیار غیرمعمولی قرار داریم.»
ژان دراپو که این توفان در دوره دوم شهرداری او (از ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۶) رخ داد، به شناخت گسترده از شهر و دلسوزی و پرکاری و ملاحظه بسیار نسبت به شهر مونترال مشهور است. او پروژه ساخت و احداث متروی مونترال، نمایشگاه بین‌المللی مونترال ۶۷ و ۶۹، المپیک تابستانی ۷۶، و بسیاری از پروژه‌های شناخته شده شهری در مونترال را در کارنامه دارد. حتی یک بار در زمان اعتصاب رانندگان مترو و اتوبوس مونترال گفته بود که «اگر تا فردا راننده‌ها به کار باز نگردند، خودم شخصا قطار مترو را هدایت می‌کنم».
با وجود این همه سرسختی و پشتکار، حتی دراپو هم نتوانسته بود در توفان قرن از دفترش به خانه برگردد و از طرفی هم مجبور شد که مسابقه میان تیم‌های هاکی مونترال و ونکوور را کنسل کند، مبادا که برق در استادیوم مشهور «Forum» قطع شود و اتفاق ناگواری رخ دهد.
منابع:
مونترال گزت: پنجاه سال پس از توفان قرن
ویکیپدیا: کولاک شرق کانادا در سال ۱۹۷۱
ویکیپدیا: ژان دراپو
