مهرنوش اردلان یکتا
بعد از ۸ هفته جهنمی و مرگ چند کانادایی در اثر ویروس آنفلونزا، به نظر میرسد این ویروس آرام آرام در حال عقب نشستن است هرچند حتی در زمان عقبگرد هم نیش خود را می‌زند.
اطلاعات جدید نشان می‌دهد که فعالیت ویروس آنفلوانزای B که از ابتدای سال ۲۰۱۸ کانادایی ها را به ستوه درآورده بود، در حال کم شدن است اما در عوض آنفلوانزاری جدیدی دو هفته‌ای می‌شود که دارد جای ویروس قبلی را می‌گیرد.
حدود ۲ هفته پیش بود که خبر مرگ یک بیمار از شهر گتینو جدی بودن ویروس آنفلوانزا را بار دیگر به رخ همه کشاند. ویروسی که خیلی‌ها گمان دارند فقط یک سرماخوردگی ساده را به وجود خواهد آورد.
بیماری آنفلوانزا ناشی از ابتلا به ویروس آنفلوانزاست که از طریق قطرات بسیار کوچک که در اثر عطسه، سرفه و یا صحبت کردن فرد آلوده، پخش می‌شود و چنانچه با چشم‌ها، دهان و یا بینی فرد سالم در تماس باشد، ایجاد بیماری می‌کند. تمام افرادی که مواجهه با ویروس داشته باشند، می‌توانند به بیماری مبتلا شوند. باید توجه داشت که در صورت تماس دست‌ها با اجسام آلوده نظیر دستگیره در و یا دست‌های آلوده فرد دیگر و سپس دست زدن به چشم، دهان و یا بینی نیز قابل سرایت است.
از زمان آلوده شدن به ویروس تا شروع علایم یک تا ۴ روز طول می‌کشد و این بدان معنی است که فرد می‌تواند در ظاهر بدون علامت باشد، ولی انتقال‌دهنده بیماری است. ابتلا به بیماری در کانادا و نیم‌کره شمالی در اواخر پاییز و در طول فصل زمستان بیشتر اتفاق می افتد. طبق سایت رسمی بهداشت دولت کانادا تخمین زده می‌شود که هر ساله حدود ۱۲ هزار مورد بستری در بیمارستان و در کمال ناباوری ۳۵۰۰ مورد مرگ به دلیل آنفلوانزا وجود داشته باشد؛ آنفلوانزا یکی از ۱۰ علت بالای منجر به مرگ در کشور به شمار می‌آید.
علایم اصلی و مشخص آنفلوانزا شامل: تب بالا (معمولاً بالای ۳۹درجه)، سرفه، درد عضلانی یا مفصلی شدید، خستگی، سردرد و گلودرد است. علائم دیگری که معمولاً در سرماخوردگی معمولی نیز وجود دارد ممکن است به همراه این علائم دیده شود.
اسهال، شکم‌درد و تهوع و استفراغ علائمی است که بیشتر در کودکان دیده می‌شود.
آنفلوانزا در بیشتر افراد، چنانچه دچار عوارض بیماری نشوند با درمان‌های حمایتی نظیر استراحت در منزل و مصرف مایعات فراوان و غذای مناسب و استفاده از مسکن‌های معمول بین ۷ تا ۱۰ روز طول می‌کشد و بیمار بهبودی کامل می‌یابد، ولی خستگی و ضعف و سرفه‌های تک‌تک ممکن است تا دو هفته ادامه داشته باشد.
در مواردی که بیمار درد رو به افزایش دارد یا تب بیشتر از ۵ روز طول کشیده و یا بعد از ۷ روز علائم کاهش نداشته، بهتر است به پزشک مراجعه کند.
در طول بیماری چنانچه علائم زیر مشاهده شود بیمار باید بی‌درنگ با اورژانس تماس گرفته و یا به اورژانس مراجعه کند:
تنگی نفس یا تنفس سخت یا سریعی که ثابت مانده یا بدتر می‌شود؛
درد شدید قفسه سینه؛
سردرد شدیدی که ثابت مانده و یا بدتر می‌شود؛
لب‌های کبود شده و یا تغییر رنگ پوست به آبی یا خاکستری؛
خواب آلودگی و ضعف شدید به طوری که بیدار ماندن سخت شود؛
گیجی و یا عدم هوشیاری به زمان و یا مکان؛
تشنج (سفتی و یا انقباضات عضله‌ای بدون اختیار)؛
عدم وجود ادرار برای بیشتر از 12 ساعت و یا تشنگی شدید؛
شیرخواران کمتر از 3 ماه که تب دارند.
لازم به ذکر است که در کودکان، علائمی چون بی‌قراری، امتناع از نوشیدن مایعات و خوردن غذا و خواب آلودگی به عنوان علایم خطر باید مورد توجه قرار گیرد.
در کبک بیماران در صورت وجود هرگونه سوالی در مورد وضعیت بیماری، در هر لحظه از شبانه روز می‌توانند با تلفن 811 (Info-santé) تماس گرفته و سوالات خود را مطرح کنند.
پیشگیری از آنفلوانزا
بهترین راه جهت پیشگیری از آنفلوانزا، تزریق واکسن است. واکسن به ۳ روش می‌تواند به پیشگیری کمک کند:
در هنگام مواجهه فرد با ویروس، حفاظت بسیار بیشتری وجود دارد؛
از ابتلا به بیماری بسیار شدید پیشگیری می‌کند؛
احتمال انتشار بیماری از شخص به دیگران کاهش می‌یابد.
در تزریق واکسن محدودیت خاصی وجود ندارد و چنانچه واکنش آلرژیک بسیار شدید به تخم مرغ و یا واکسن‌های دیگر وجود نداشته باشد، تمام افراد بزرگ‌تر از ۶ ماه می‌توانند واکسن آنفلوانزا را به صورت سالیانه دریافت کنند. اگر اولین بار است که تصمیم به تزریق واکسن گرفته شده، حتماً با پزشک مشورت شود. اما بعضی افراد نسبت به عوارض بیماری، پرخطر محسوب شده و لزوم تزریق واکسن برای آن‌ها بیشتر است. این افراد شامل:
کسانی که بیماری زمینه‌ای مزمن دارند (مانند دیابت، بیماری‌های قلبی-ریوی و سرطان ها و …)؛
افراد بالای ۶۵سال؛
افراد ساکن در خانه‌های سالمندان؛
زنان باردار؛
بچه های زیر ۵ سال؛
بومیان کانادا؛
افرادی که در ارتباط نزدیک با افراد فوق هستند.
بهتر است واکسن در اوایل ماه اکتبر که به زمان شروع فصلی آنفلوانزا نزدیکتر است، تزریق شود تا اثر بیشتری داشته باشد. واکسن حتماً باید سالیانه تجدید شود، زیرا هم تأثیر واکسن بعد از یک سال از بین می‌رود و هم ویروس آنفلوانزا می‌تواند سالیانه تغییر کند، بنابراین هر سال واکسن جدیدی برای آن ساخته می‌شود.
راه‌های دیگر پیشگیری، شستن مرتب دست‌ها، تمیز کردن منظم دستگیره‌های در و تلفن و وسایل دیگر، خوردن غذای سالم و خواب کافی است. با این اقدامات می‌توان احتمال ابتلا به آنفلوانزا را به حداقل رساند.
