بحران کووید-۱۹ تقریبا همه کشورهای دنیا را غافلگیر کرد. واکنشی که کشورهای مختلف به این بحران نشان دادند تقریبا با واکنش سایر کشورها متفاوت بود. در این میان، پیامدهای این پدیده بر ایالات متحده که در نگاه بسیاری از مردم سراسر دنیا، یک کشور آسیبناپذیر جلوه میکرد، تردیدهایی را در درستی این نگاه شکل داد.
جمله معروفی است که میگوید «اگر ایالات متحده عطسه کند، کانادا سرما میخورد» که آسیبپذیری بیش از حد کانادا از وضعیت ناخوشایند آمریکا را نشان میدهد. اما نگاهی اجمالی به وضعیت اقتصادی و اجتماعی چند ماه اخیر، درستی این گفته را نیز با تردید روبرو کرده است. به کلامی دیگر، همهگیری سبب شده برخی از مزایایی که شاید تا همین اواخر از دید کاناداییها مغفول مانده بود، روشنتر شود.
دان پپتیس (تحلیلگر اقتصادی سیبیسی) به تازگی در مطلبی به بررسی مزیتهای کانادا نسبت به همسایه جنوبی پرداخته که ترجمه آزاد آن را میخوانیم:
مدتی پیش تصاویر تکاندهنده یک زوج اهل سن لوئیس ایالت میسوری در حالی که تفنگشان را به سمت طرفداران جنبش «زندگی سیاهان اهمیت دارد» که از سمت خانهشان عبور میکردند هدف گرفته بودند، در توئیتر منتشر شد. انتشار این تصاویر، یک بار دیگر تفاوتهای میان ایالات متحده و کانادا را نشان داد.
A St. Louis couple in front of their home tonight as protesters marched past in the city’s Central West End. (photos courtesy @ksdknews partner @BILLGREENBLATT / UPI) #StLouisprotest #STL pic.twitter.com/I7VlUBUhZ2
— Casey Nolen (@CaseyNolen) June 29, 2020
اما شاید امروز، یکی از آن روزهایی باشد که ما کاناداییها بتوانیم کمی از فروتنی ذاتیمان دست برداریم! با وجود اینکه کانادا باید برای مشکل نژادپرستی ساختاری و نیز شکاف میان فقیر و غنی در جامعه و نیز دهها مشکل دیگر فکری کند، اما اقتصاد و ساختار اجتماعی کشور یک سری مزیتها دارد که میتوان به آنها افتخار کرد.
فروتن ولی کاردرست
دانلد ترامپ بارها در سخنان خود به بزرگی آمریکا و متفاوت بودن این کشور اشاره کرده که البته بیشتر به نوعی خودبزرگپنداری شبیه است. اما جالب اینجاست که شاید به عنوان کاناداییهایی که از چنین روحیهای برخوردار نیستیم، همین روحیه فروتنی عملا یک مزیت بزرگ برایمان باشد.
نگاهی به رویدادهای این هفته نشان میدهد که عدم وجود ثروتمندانی تفنگبهدست در کانادا (نظیر آنچه در ایالت میسوری شاهد بودیم) تنها تفاوت ما با آمریکاییها نیست.
اصلیترین تفاوت میان اقتصاد دو کشور با بحران کووید-۱۹ مشهود شد. با وجود اینکه واکنش دولت کانادا به این ماجرا اندکی کُند بود و بازگشایی تقریبا زودهنگام فعالیتهای مختلف نیز آسیبهایی به همراه داشته است، اما رویکردی که ایالات متحده در قبال کووید-۱۹ در پیش گرفت، به معنای واقعی یک استثناء در سطح جهانی بود. این کشور با بیشترین تعداد موارد ابتلا و نیز بیشترین آمار مرگومیر، هنوز باید هزیههای سنگین راهبرد اولیه خود (یعنی بازنگه داشتن فعالیتهای اقتصادی به قیمت گسترش بیماری) را بپردازد.
با وجود اینکه ایالات متحده شاهد فاجعهای در نیویورک بود، هیچ درسی از این وضعیت نگرفت و بیمارستانهای ایالتهای جنوبی اکنون مملو از بیماران کرونایی هستند.
نظام سلامت کانادا
یکی از پزشکان متخصص اورژانس در آریزونا به خبرنگار فایننشال تایمز گفته برخی بیمارستانها در این استان بیمارانی که با آمبولانس به واحد اورژانس وارد میشوند را پذیرش نمیکنند و دلیش نیز پر شدن ظرفیت بیمارستانهاست.
اما در کانادا شاهد این هستیم که حتی محافظهکارترین چهرههای سیاسی کشور نیز با به خطر افتادن جان افراد آسیبپذیر به خاطر تداوم فعالیتهای معمول اقتصادی مخالف هستند.
دومین مزیت کانادا نیز، نظام سلامت کشور است. نظام بهداشت و درمان کانادا مشکلات متعددی دارد. با این وجود، در ایالات متحده شاهد هستیم بسیاری از مردم به خاطر هزینههای سنگین نظام سلامت این کشور، قید مراجعه به مراکز درمانی را میزنند.
کارشناسان بر این باورند که نظام بهداشت و درمان کشور برای دهکهای پائین جامعه از نظر توزیع درآمد، بسیار مطلوب است. در واقع وضعیت این دهکها در مقایسه با همتایان خود در ایالات متحده به مراتب بهتر است.
خلاصه اینکه به نظر میرسد موضوع اهمیت دولت کانادا به سلامت شهروندان، از جمله مواردی بوده که تاکنون توجه خاصی به آن نمیشده و با گذشت چند ماه از همهگیری، تفاوتهای آن با همسایه جنوبی بیشتر به چشم آمده است.
توزیع ثروت
دولت کانادا و کاناداییها، سالهاست که روی مردم سرمایهگذاری میکنند. آموزش فرزندان تازه مهاجران و ارائه یارانههای بیشتر برای آموزش پس از دوره متوسطه از جمله این اقدامات است. البته این اقدامات محض رضای خدا نیست! بیتردید وجود تعداد بیشتری از شهروندان تحصیلکرده سبب میشود اقتصاد بهتری در آینده داشته باشیم، هر چند که جمعیتمان کمتر از همسایه جنوبی باشد.
چنین اقدامات و سرمایهگذاریهایی همچنین به ما کمک میکند جلوی بروز شکاف شدید اقتصادی و نژادی که ممکن است حتی به چندپاره شدن ایالات متحده بیانجامد هم جلوگیری کنیم.
البته مزیتهای اقتصادی کانادا صرفا به خاطر این تصمیمات نیست. کانادا منابع روزمینی و زیرزمینی زیادی دارد و در نتیجه، از ثروت زیادی برای توزیع در میان شهروندان برخوردار است.
تردیدی نیست که همچنان با مشکلات زیادی در کانادا روبرو هستیم که باید حل شوند. اما یکی از مهمترین مزایایی که داریم، همین همسایه جنوبی است که به طور پیوسته به ما یادآوری میکند باید نسبت به تداوم سیاستهای درستی که داشتهایم پافشاری کرده و مراقب باشیم که دستاوردهایمان را بر باد ندهیم.