مهدیه مصطفایی
نزدیک به ده سال قبل شبکه «من و تو» در لندن متولد شد و به دلیل تنوع در برنامه‌های تولیدی خود، زود مورد توجه مخاطبان ایرانی‌تباری از سراسر جهان قرار گرفت. در طول این سال‌ها یکی از برنامه‌های پرمخاطب این شبکه، برنامه «بفرمایید شام» بوده که به طور متداول در طول سال‌ها در کشورهای مختلف از استرالیا و اروپا گرفته تا آمریکای شمالی و حالا شهر مونترال کانادا ضبط و پخش شده است.
شاید بد نباشد که بدانید برنامه «بفرمایید شام» امتیاز خود را از شرکت «ITV GLOBAL» انگلستان خریداری کرده و متناسب با فرهنگ فارسی و غذاهای سنتی ایرانی آن را اجرا و پخش کرده است. روال این برنامه به این صورت است که هر هفته چهار شرکت‌کننده که قرار است تا به حال یکدیگر را ندیده باشند در خانه‌هایشان برای هم شام تهیه می‌کنند و مخفیانه به هم امتیاز می‌دهند. در شب آخر مسابقه، هر کس که بیشترین امتیاز را کسب کرده باشد، برنده مسابقه می‌شوند.
جالب است بدانید که این برنامه در بیش از پانزده کشور دنیا با شکل و شمایلی شبیه به هم برگزار میشود، هرچند که نحوه برخورد و پذیرایی در کشورهای مختلف متفاوت است. سری جدید این برنامه که در سپتامبر و اکتبر سال گذشته در مونترال ضبط شده بود، در این روزهای قرنطینه از شبکه «من و تو» پخش شد و حرف و حدیث‌های فراوانی در کامیونیتی به وجود آورد. آنچه که مداد را برای نوشتن این گزارش ترغیب کرده بازتاب‌هایی است که این برنامه در بین جامعه ایرانی مونترال به وجود آورده است.
پخش فصل سیزدهم این برنامه با گروهی چهارنفره از خانم‌ها شروع شد که چهره‌ای مثبت از مهاجرت و زندگی در شهر مونترال نمایش دادند. در حالی که این گزارش منتشر میشود که نمایش این فصل که در مونترال فیلم‌برداری شده، روزهای پایانی خود را می‌گذراند و به جز یکی دو مورد، در بیشتر گروه‌ها، شرکت‌کنندگان چهره‌ای مثبت از خود نشان داده‌اند.
اما نمایش بخش مونترالی بفرمایید شام بدون حاشیه هم نبوده است. در گروه ششم این فصل، مونا در بیان احساسش در زمان ورود به کانادا و شهر مونترال آن را به یک «دهات» تشبیه کرد. موضوعی که به ناگهان در فضای مجازی شهر دستمایه انتقادات فراوانی شد.
این موضوع بازتاب‌های زیادی در فضای مجازی به‌خصوص فیسبوک گروه‌های مونترالی به همراه داشت تاجاییکه مونا در نهایت مجبور شد سخن خود را تلطیف کند و منظورش را توضیح دهد. نگاهی اجمالی به کامنت‌هایی که در زیر هر یک از برنامه‌های پخش شده بفرمایید شام در سری جدید نوشته شده، می‌تواند گواهی بر این سخن باشد. کامنت‌هایی گاها آنقدر بی‌پرده که بعضی وقتها خواندن آنها سخت میشود.
یادگیری مهارت اجتماعی لزوم افزایش آستانه تحمل
واکنش‌های بسیار تند کاربران شبکه‌های اجتماعی، نسبت به فرد شرکت کننده در این برنامه و یا سخنی که آنها به زبان می‌آورند همه نشان‌دهنده یک موضوع مهم ولی بسیار نگران‌کننده و خطرناک در جامعه ایران داخل و خارج از کشور است. این که «سطح تحمل در جامعه پایین است.» این کلید واژه‌ای است که در کنار کاهش امید و اعتماد اجتماعی در سطح جامعه، این روزها بسیار شنیده میشود.
بسیاری از روان‌شناسان و جامعه‌شناسان معتقدند زمانی که آستانه تحمل در یک جامعه پایین باشد هر اتفاقی، چه کوچک و چه بزرگ ممکن است به موجی خروشان و البته تند تبدیل شود. اما سؤال این است که چرا سطح تحمل جامعه ایرانی پایین آمده و برای حل این موضوع که می‌تواند به بحران اجتماعی منجر شود، چه باید کرد.
برای پاسخ به این سوالات به سراغ مریم گرامی، روانشناس و روانپزشک مونترالی رفتیم و از او در این‌باره جویا شدیم.
خانم مریم گرامی، درباره نگاه متفاوت آدم‌‌ها به محل زندگی خود می‌گوید:«دیدگاه و ارزش‌های متفاوتی در افراد مهاجر وجود دارد. برای تعدادی از افراد زندگی تجملاتی و برای برخی دیگر تحصیلات اهمیت دارد و برخی برای امنیت اجتماعی و ساده زیستی ارزش قائلند. در حالی که شاید بسیاری از ما با ورود به مونترال از مجهز و شیک نبودن خانه‌ها و خیابان‌ها در این شهر شوکه شده باشیم چرا که چیزی که در ذهن ما شکل بسته و با آن بزرگ شدیم، سطح امکانات و مجلل بودن آن است در حالی که برخی به محض ورود متوجه امنیت اجتماعی و آرامش ناشی از ساده زیستی در شهر شده‌اند»
او ادامه داد: «پذیرش تغییر ارزش‌ها با هدف رسیدن به نقطه آزادگی و خود را زندگی کردن در بدو ورود شاید کمی سخت باشد به همین خاطر است که احساس برخی از افراد نسبت به مونترال دقیقا همان چیزی است که در برنامه بفرمایید شام شنیده میشود. در حالی که برخی افراد به محض ورود به امنیت اجتماعی، آزادی و سادگی و آرامش در این شهر پی برده‌اند و حاضر نیستند آن را از دست بدهند. آرامشی که این روزها در بحبوحه جهان کرونا زده در کانادا میبینیم منظورم زمانی است که خیلی از ما بیکار شدیم و دولت ما را ساپورت می‌کند و در عوض زمانی که کار می‌کنیم باید مالیات به دولت بدهیم و دولت را ساپورت کنیم»
مریم گرامی در ادامه درباره آستانه تحمل جامعه ایرانی گفت: «با اشاره به این که در سال‌های اخیر فرهنگ عدم انتقاد از افراد و مسئولان و دیدگاه‌های مختلف، منجر به مجازاتهای سنگین شده و عملا فرهنگ عدم پذیرش انتقاد در جامعه رشد داده شده است، در نتیجه برخی از افراد نیاز بیشتری برای تطبیق به تغییر و انتقادپذیری دارند. به نظر حالا و پس از گذراندن روزهای سخت بعد از مهاجرت باید به خاطر داشته باشیم در جامعه‌ای که به عنوان خانه انتخاب کرده‌ایم، فرصت خوبی داریم برای رشد ذات انسانی خودمان داریم که می‌توانیم در جهت رشد آن کوشا باشیم»
حاشیه‌هایی برای یک شام ایرانی-مونترالی
پخش برنامه «بفرمایید شام» مونترال دور از حاشیه نبوده و اتفاقات جالبی را که شاید برای خیلی از شما خواندنی و جذاب باشد را به همراه داشته است.
- اولین حاشیه این سری از بفرمایید شام همزمان شدن سیزدهمین فصل آن با دوران همه‌گیری کروناویروس بود. آیا ارتباطی بین این عدد و آن اتفاق وجود دارد؟
- با پخش نخستین قسمت از این فصل مشخص شد که طغرل دیگر مجری این برنامه نیست و به جای او ساسان صحبت می‌کرد. مردم اولش اصلا با او ارتباط برقرار نکرده بودند اما با گذشت چند قسمت، کم‌کم عادت کردند و الان شوخی‌های ساسان جذاب هم به نظر می‌رسد.
- صحبت‌های مونا درباره ورودش به مونترال بود که بحث اصلی این گزارش نیز محسوب میشود؛ در کامیونیتی ایرانیان مونترال حاشیه زیادی ایجاد کرد. او در بخش مربوط به میزبانی خودش گفته بود که وقتی وارد مونترال شد، آن را شبیه به یک «دهات» دیده است، صحبتی که آن را بعدا در فضای مجازی کاملا اظهارنظر شخصی خواند.
- اظهارنظر «امید دانا» از ونکور کانادا با عنوان «تعصب بی‌وطنان به مونترال کانادا» که خشم بخشی از جامعه فارسی‌زبانان مونترالی را برانگیخت. امید دانا از آن یوتیوبرهای فارسی‌زبان است که با اظهارنظرهای تند و تیز و گاهی اوقات خارج از ادب، توجه زیادی در فضای مجازی به خود جلب کرده است.
اگر «بفرمایید شام» در مونترال از نظر شما حاشیه‌های دیگری هم داشت، لطفا آنها را در بخش نظرات در زیر همین مطلب اضافه کنید.
چرا درباره دختر با حجاب مسئول مرکز اسلامی مونترال ننوشتی که با تقلب و کم امتیاز دادن خودشو برنده کرد؟ ترسیدی؟
با سلام ، بدترین حالتی که برای این سری پیش اومده ، مصاحبه هایی هست که تو اینستاگرام با شکل بسیار خاله زنکی داره انجام میشود ! من برای صاحب پیچ مسیج گذاشتم و نوشتم که « این خاله زنک بازی ها چی هست که را انداختن ؟ این برنامه سالهاست داره پخش میشود و در شهرها و کشورهای مختلف بود و هیچ کس از این دلقک بازی ها راه نداخت برای جذب فالوور ! راهای بسیار دیگری هم وجود دارد !» بماند که اون خانم اونقدر بی سواد و سطح پایین هست که مسیج من را پاک کرد و جواب نداد چون فقط میخواهد چهره جذاب باشد و فالوور جذب کند ! آخه کسی نیست بهش بگه کجاش دقیقأ شبیه سلبریتی هاست ؟؟ نمیگه که یک برنامه ای بوده و تمام شده و رفته چرا اینقدر دنبال حرف و مفت گویی هست ؟! اینکه تو این شهر کوچک و به واقع ( روستای پیشرفته ) همه همو میبینند و اون شرکت کننده ها را وادار میکنه به حرف زدن و خاله زنک بازی و … و چه بسا حرف هایی که اونها پشت سر هم تیمیهاشون بزنن!! به هر حال بسیاااار زیاد من و هم فکر های من از این خانم منزجر هستیم و امیدوارم این کار مسخره ای که فقط برای جذب فالوور انجام میده را ترک کنه ! کسی نیست بهش بگه آخه تو کی هستی که شدی نماینده مونترالی ها و برای ما داری مصاحبه انجام میدی ؟! اینها را که میبینیم خیلی وقتها به این فکر میکنم که همه حرفهایی که در مورد این روستا و آدم های سطح پایینش میزنن بی خود نیست !
من به عنوان کسی که اومدم و ۳ سال موندم در مونترال و تورنتو واقعا کانادا قابل مقایسه با ابران نیست( از طریق نیروی متخصص کبک وارد شدم)
حرف مونا سنگین بود برا خیلی ها چون هزینه زیادی دادن برای اومدن به کانادا جایی با اب و هوای خیلی بد که فقط چند شهر اون هم قسمتهای دان تان فقط جذابیت و مدرن هست
و حالا با یک تلنگر کوچک می شکنند
من ایران زیبا و ۴ فصل رو انتخاب کردم با همه مشکلات سیاسی اش
ولی زیبایی، منابع طبیعی، ثروت ، مردم مهربان، کویر و کوه و جنگل و دریا و دشت و دریای مرجانی خلیج فارس …. خلاصه که بهشت همبن جاست کنار خانواده، تو ایران