تحریریه «مداد»
به گزارش سی‌بی‌سی، موسسه سی‌دی هو (C.D. Howe Institute) دیروز اعلام کرد که مشکلات ناشی از همه‌گیری کووید-۱۹ سبب شده دوره رکود اقتصادی کانادا آغاز شود.
شورای چرخه کسب‌وکار موسسه سی‌دی هو که به پایش دوره‌های رکود و بازیابی در کانادا می‌پردازد، در ماه فوریه و پیش از آغاز محدودیت‌های کنونی، اعلام کرده بود که اقتصاد کانادا روند صعودی دارد.
در بیانیه این شورا آمده است: «اعضا اتفاق‌نظر داشتند که با پیاده‌سازی الگوی مورد استفاده شورا بر داده‌های موجود، می‌توان دید که کانادا در سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۰ وارد یک دوره رکود شد.»
دوره رکود چطور تعیین می‌شود؟
واقعیت این است که هیچ فرمول واحدی برای شناسایی دوره رکود وجود ندارد. با این وجود، بیشتر اقتصاددان‌ها بر این باورند که اگر اقتصاد یک کشور طی دو دوره سه ماهه متوالی با کاهش روبرو شود، آن کشور وارد رکود شده است.
شورای چرخه کسب‌وکار موسسه سی‌دی هو این قاعده را قبول ندارد و در مقابل، رکود را به صورت «کاهش مشخص، پیوسته و شدید در مجموعه فعالیت‌های اقتصادی» تعریف می‌کند که البته آمارهای مربوط به تولید ناخالص ملی (GDP) و نیز بازار کار، نقش موثری در این محاسبه دارند.
هنوز دو ماه هم از شیوع گسترده کروناویروس در کانادا نمی‌گذرد، ولی شورای چرخه کسب‌وکار موسسه سی‌دی هو می‌گوید کاهش رشد اقتصادی به قدری سریع و عمیق بوده که می‌توان با اطمینان گفت که مدتی است دوره رکود آغاز شده است.
در بخشی دیگر از بیانیه این شورا آمده است که شدت انقباض اقتصادی صورت گرفته به اندازه‌ای شدید بوده که احتمال نادرست بودن پیش‌بینی صورت گرفته در زمینه ورود به دوره رکود، بسیار پائین است.
رکودهای قبلی در کانادا
اعلام رکود همیشه موضوعی بحث‌برانگیز بوده است، زیرا هیچ فرمول ثابتی برای محاسبه آن وجود دارد. اگر فرمول رایج یعنی دو دوره سه‌ماهه متوالی افت اقتصادی را مد نظر قرار دهیم، کانادا در اواخر ۲۰۱۴ و اوایل ۲۰۱۵ با رکود روبرو شد. گفتنی است در این دوره، قیمت نفت با افت شدیدی در بازار روبرو شده بود.
اما جالب است بدانید که شورای چرخه کسب‌وکار موسسه سی‌دی هو می‌گوید این بازه با معیارهایش در زمینه رکود همخوانی ندارد. بر اساس دیدگاه این شورا، دوره کنونی اولین رکود اقتصادی پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸ به شمار می‌رود. همچنین داده‌ها گویای این است که رکود کنونی بدتر از رکود قبلی خواهد بود.
آمارهای اشتغال نشانگر از دست رفتن یک میلیون شغل در ماه مارس دارد. همچنین گزارش اولیه اداره آمار کانادا هم از کاهش ۹ درصدی اقتصاد در همان ماه حکایت می‌کند.
وضعیت در آوریل، به مراتب وخیم‌تر است
با وجود اینکه آمارهای مارس نگران‌کننده هستند، اقتصاددان‌ها انتظار دارند که در ماه آوریل با آماری به مراتب بدتر روبرو باشیم که دلیلش نیز تدابیر محدود‌کننده‌ای است که سبب شد بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی تعطیل شوند.
The current episode is a good illustration why the the "2 quarters of declining GDP" definition of a recession is not a hard-and-fast rule. 1/
— Stephen Gordon (@stephenfgordon) May 1, 2020
دکتر استفن گوردون (استاد اقتصاد دانشگاه لاوال و از اعضای این شورا) می‌گوید وضعیت کنونی به خوبی نشان می‌دهد که فرمول «دو دوره پیاپی افت اقتصادی» برای شناسایی رکود، ایده ناپخته‌ای است. او در یک سری توئیت اعلام کرد که اگر افت اقتصادی به جای مارس از آوریل شروه می‌شد، دیگر سه ماهه اول سال به حساب نمی‌آمد. از آنجا که احتمال بهبود اقتصادی در تابستان دور از ذهن نیست، به خاطر افت اقتصادی در یک دوره سه ماهه، این وضعیت دیگر رکود محسوب نمی‌شد.
به هر حال، شاید بهتر باشد تا روز ۲۹ می که تخمین رسمی از تولید ناخالص ملی برای ماه مارس و نیز سه ماهه اول ۲۰۲۰ منتشر می‌شود، منتظر بمانیم.
