شهرام يزدان‌پناه
در واقع ماجرا از ۵۱ سال پیش آغاز شد. زمانیکه جان مک‌کانل، فعال محیط‌زیستی در سال ۱۹۶۹ پیشنهاد نامگذاری روزی را به عنوان روز زمین مطرح کرد. پیشنهاد او در کنفرانس یونسکو در شهر سان‌فرانسیسکو ارائه شد. هدف جان مک‌کانل از این پیشنهاد گرامیداشت کره زمین و مفهوم صلح بود. روز زمین برای اولین بار در روز ۲۱ مارس سال ۱۹۷۰ و مطابق با آغاز بهار گرامی داشته شد. پس از آن گیلرد نلسون، سناتور آمریکایی روز ۲۲ آوریل را به جای ۲۱ مارس برای گرامیداشت روز زمین پیشنهاد کرد. او این پیشنهاد را پس از آن مطرح کرد که سواحل سانتا باربارا در ایالت کالیفرنیای آمریکا در سال ۱۹۶۹ شاهد نشت گسترده نفت بود.
امروز پنجاه سال از نخستین باری که روز زمین جشن گرفته شده، گذشته است و پنجاه بار میلیون‌ها انسان این روز را با سخنرانی‌ها، فریادها، جشن‌ها و اعتراضات گرامی داشتند اما طی این پنجاه سال، حال سیاره‌ی زمین هر سال از سال قبل بدتر می‌شد تا اینکه…
… تا اینکه امسال یک ویروس نوظهور چرخ عظیم فعالیت صنعتی نوع بشر را در عرض سه ماه متوقف کرد و انسان‌ها در همه‌ی دنیا از ترس جانشان در خانه‌های خود پناه گرفتند و صنعت، محدود شد به تولید غذای ضروری و تلاش بشر متمرکز شد روی بقا…. حالا امسال و برای اولین بار «زمین» در روز خود، نفس راحتی می‌کشد.
گزارش‌های متعددی از سراسر جهان به دست می‌رسد که نشان می‌دهد با کاهش فعالیت‌های بشر، طبیعت به سرعت در حال بازیابی خود است و حیات وحش مشغول بازپس گرفتن محدوده‌هایی است که با دخالت بشر از آنجا بیرون انداخته شده بود. عکس‌های ماهواره‌ای پس از دهه‌ها نشان از اتمسفری سالم‌تر می‌دهد که حجم انتشار گازهای گلخانه‌ای در آن به سرعت در حال کاهش است. به نظر می‌رسد تهدید واقعی و دشمن اصلی بشریت، نه آن ویروس نانومتری و نوظهور بلکه خود بشر است.
شاید بد نباشد لیستی از کارهایی که این روزها و از سر اجبار خانه‌نشینی ناشی از همه‌گیری کووید۱۹ انجام نمی‌دهیم تهیه کنیم و خودمان را عادت دهیم به انجام ندادن همیشگی آنها. مثلا خریدهایی که از سر تفنن انجام می‌دادیم، مسافرت‌هایی که لزومی نداشت، مصرف، مصرف و باز هم مصرف.
سالهاست فعالان محیط‌زیستی لیستی بلند بالا از کارهای کوچک و ساده تهیه می‌کنند که فقط با انجام تعداد انگشت‌شماری از آنها، محیط‌زیست و سیاره زمین کمک بزرگی دریافت می‌کند. مثلا بطری آب و لیوان کوچکی همراه خود داشته باشید یا محصولات محلی بخرید یا از خرید اقلام بسته‌بندی شده خودداری کنید و ده‌ها پیشنهاد دیگر.
در حال حاضر تنها یک سیاره شناخته شده قابل زندگی در کل جهان هستی وجود دارد، مراقبش باشیم!
نیروانا احسانی
