در این روزها که مردم در سراسر دنیا نگران موج همهگیری کروناویروس جدید یا همان کووید-۱۹ هستند، بازار شایعات نیز حسابی داغ است. هر روز در شبکههای اجتماعی انبوهی از مطالب منتشر میشود که شیوههای خاصی را برای جلوگیری یا درمان ابتلا به کووید-۱۹ پیشنهاد میکند.
سازمان بهداشت جهانی بخشی ویژه را در وبسایت خود برای آگاهیرسانی در این زمینه ایجاد کرده که در آن، به بررسی علمی برخی باورهای نادرست و نیز سئوالات رایج مردم میپردازد.
ترجمه آخرین نسخه از این بخش توسط تحریریه مداد آماده شده که با هم میخوانیم:
ویروس کووید-۱۹ در نواحی گرمسیری منتقل نمیشود؟
بر اساس شواهدی که تاکنون به دست آمده، ویروس کووید-۱۹ میتواند در همه مناطق جغرافیایی منتشر شود که نواحی گرمسیری را نیز شامل میشود. در هر نقطهای از دنیا زندگی میکنید یا اگر قصد سفر به هر جایی را دارید، فارغ از اینکه چه آبوهوایی دارد، باید موارد بهداشتی برای پیشگیری از ابتلا به کووید-۱۹ را رعایت کنید. بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا به این ویروس، شستن مکرر دستهاست. با این کار، ویروسهایی که ممکن است روی دستتان باشند را نابود کرده و جلوی عفونت احتمالی ناشی از لمس چشمها، دهان و بینی را میگیرید.
هوای سرد و برف، کروناویروس را نابود میکند؟
هیچ دلیلی وجود ندارد که باور کنیم کروناویروس جدید یا سایر بیماریها در هوای سرد از بین میروند. دمای معمول بدن در هر محیطی بین ۳۶/۵ تا ۳۷ درجه است.
حمام کردن با آب داغ جلوی ابتلا به کروناویروس را میگیرد؟
حمام آب داغ نمیتواند احتمال ابتلا به کووید-۱۹ را بگیرد. دمای بدن به هر حال بین ۳۶/۵ تا ۳۷ درجه میماند. همچنین حمام با آب با دمای بالا حتی میتواند برای بدن مضر هم باشد.
کووید-۱۹ با نیش پشه منتقل شود؟
فعلا هیچ نوع شاهدی که نشان دهد کروناویروس جدید میتواند از طریق پشه منتقل شود، وجود ندارد. کووید-۱۹ یک ویروس تنفسی است که از طریق ذرات بخار آب موجود در سرفه یا عطسه فرد آلوده و یا بزاق و مایع درون بینی منتقل میشود.
دستگاههای دستخشککن برقی کروناویروس را از بین میبرند؟
این دستگاهها برای از بین بردن کووید-۱۹ موثر نیستند. برای از بین بردن این ویروس از روی دست، باید آن را با آب و صابون شست یا از ضدعفونیکنندههای بر پایه الکل استفاده کرد.
دستگاههای ضدعفونیکننده فرابنفش میتوانند کروناویروس را بکشند؟
از این دستگاهها نباید برای ضدعفونیکردن دست و یا سایر بخشهای بدن استفاده کرد، زیرا به پوست آسیب میرساند.
دستگاههای اسکنر گرمایی چقدر میتوانند مبتلایان به کووید-۱۹ را شناسایی کنند؟
اسکنرهای گرمایی میتوانند آن دسته از مبتلایانی که تب دارند را شناسایی کنند. با این وجود، ممکن است فردی به ویروس آلوده باشد، ولی تب نداشته باشد. بین ۲ تا ۱۰ روز طول میکشد که فرد آلوده شده، علایم بیماری را از خود نشان داده و تب کند.

آیا اسپری کردن الکل و کلر روی بدن میتواند کروناویروس جدید را بکشد؟
نه! اسپری کردن الکل یا کلر روی بدن نمیتواند ویروسهایی که وارد بدن شده را بکشد و علاوه بر این، برای چشم، دهان و حتی لباسهایتان ضرر هم دارد. الکل و کلر فقط برای ضدعفونی کردن سطوح استفاده میشود.
آیا واکسنهای مربوط به بیماریهای تنفسی میتواند به مقاومت بدن در برابر کروناویروس جدید بیانجامد؟
نه! واکسنهای موجود نظیر پنوموکوکال و هموفیلوس آنفولانزا نوع ب (Hib) نمیتوانند ما را در برابر این ویروس ایمن سازند. کووید-۱۹ یک ویروس جدید است و این بدان معناست که نیاز به واکسن ویژه خود را دارد. پژوهشگران به دنبال ایجاد واکسنی برای آن هستند و سازمان بهداشت جهانی هم از این حرکت حمایت میکند.
با وجود اینکه این واکسنهای بیماریهای تنفسی در برابر کووید-۱۹ موثر نیستند، اما همین واکسنها میتوانند به افزایش توانایی بدنتان بیانجامد.
آیا شستشوی مکرر بینی با آبنمک میتواند به جلوگیری از آلودگی با کروناویروس جدید بیانجامد؟
نه! هیچ شواهدی در دست نیست که نشان دهد این کار به جلوگیری از آلودگی میانجامد.
البته شواهدی اندک وجود دارد که نشان میدهد شستشوی مکرر بینی با آب نمک میتواند به بهبود سریعتر سرماخوردگی کمک کند. با این وجود، هنوز چنین شواهدی در زمینه عفونتهای تنفسی نظیر آنچه کووید-۱۹ ایجاد میکند وجود ندارد.
آیا خوردن سیر میتواند به جلوگیری از ابتلا به کووید-۱۹ بیانجامد؟
سیر یک غذای سالم است که شاید خواص ضدمیکروبی داشته باشد. با این وجود، هیچ شواهدی در دست نیست که سیر توانسته باشد از افراد در برابر این ویروس جدید حفاظت کند.
آیا کروناویروس فقط افراد با سن بالاتر را هدف قرار میدهد یا افراد کمسنتر هم در خطر هستند؟
افراد در همه سنین در خطر ابتلا به کووید-۱۹ قرار دارند. البته به طور کلی، افراد سالمند دارای مشکلات سلامتی (نظیر آسم، دیابت و بیماریهای قلبی) ظاهرا بیشتر در برابر این ویروس آسیبپذیر بوده و علایم شدیدتری از خود نشان میدهند.
سازمان بهداشت جهانی به افراد از همه سنین توصیه میکند که اقداماتی برای محافظت از خود در برابر ویروس انجام دهند و برای مثال، بهداشت دستهای خود را رعایت کرده و مراقب بهداشت تنفسی خود هم باشند.
آیا آنتیبیوتیکها میتوانند به جلوگیری یا درمان کووید-۱۹ بپردازند؟
نه! آنتیبویتیکها نمیتوانند کاری در برابر ویروسها انجام دهند و فقط در برابر باکتریها اثربخشی دارند.
کووید-۱۹ یک ویروس است و به همین دلیل، نباید از آنتیبیوتیک برای پیشگیری و یا درمان استفاده کرد.
البته اگر در بیمارستان بستری شدید، شاید آنتیبیوتیک دریافت کنید، زیرا عفونت باکتریایی ممکن است روی دهد.
آیا داروی خاصی برای پیشگیری یا درمان کروناویروس جدید وجود دارد؟
فعلا هیچ داروی خاصی برای جلوگیری یا درمان کووید-۱۹ وجود ندارد. با این وجود، افراد مبتلا باید تحت مراقبت قرار گیرند و علایمشان درمان شود و آنهایی نیز که دچار علایم شدید هستند نیز باید تحت مراقبت ویژه قرار گیرند. البته پژوهشگران در سراسر دنیا به دنبال بررسی داروهایی برای پیشگیری و درمان کووید-۱۹ هستند که باید مراحل خود را بگذارنند. سازمان بهداشت جهانی نیز به این تلاشها کمک میکند.