تحریریه «مداد»
استار در مقاله‌ای به بررسی این موضوع و نتایج پژوهشی که در همین زمینه انجام یافته می‌پردازد.
بر اساس یک گزارش تحقیقی که به تازگی توسط پژوهشگران کانادایی منتشر شده، تعداد واقعی مبتلایان به کروناویروس در ایران ممکن است از ۱۸ هزار مورد هم بیشتر باشد. این گزارش حاکی از آن است که وضعیت شیوع کروناویروس در ایران، ۲۰۰ برابر بیشتر از آمارهای رسمی دولتی است. این وضعیت می‌تواند پیامدهایی ناگوار را برای سراسر جهان به همراه داشته باشد.
سخنگوی وزارت بهداشت ایران روز سه‌شنبه اعلام کرد که فقط ۹۵ مورد تائید‌شده کووید-۱۹ در ایران وجود دارد و ۱۵ نفر نیز جان خود را به خاطر آن از دست داده‌اند.
ایزاک بوگوچ (متخصص بیماری‌های عفونی در بیمارستان عمومی تورنتو و استاد دانشگاه تورنتو) یکی از این پژوهشگران است. دکتر بوگوچ می‌گوید: «گستره واقعی شیوع این ویروس نه تنها برای مردم ایران، بلکه برای کانادایی‌ها و همه مردم جهان نگران‌کننده است. ما به هم پیوسته هستیم و به همین دلیل، این فقط مشکل ایرانیان نیست.»
کارشناسان می‌گویند نگران تعداد بالای مبتلایان در ایران و عدم درج آن در گزارش‌های رسمی هستند. عدم مدیریت این ویروس در ایران می‌تواند پیامدهایی منفی را به همراه داشته باشد و تلاش‌های صورت گرفته برای مهار کووید-۱۹ در سطح جهانی را با چالش روبرو کند. ایران مرزهای مشترک با روابط نزدیکی با کشورهایی نظیر عراق، افغانستان و سوریه دارد و هیچ کدام از این کشورها از ظرفیت لازم برای شناسایی و مدیریت افراد مبتلا برخوردار نیستند.
یک تیم از متخصصان عفونت‌شناسی و نیز کارشناسان مدلسازی ریاضی چند روز پیش به بررسی آمارهای ارائه شده از سوی ایران و بررسی ابعاد واقعی شیوه گسترش کووید-۱۹ در این کشور پرداختند. نتایج این مطالعه دیروز (سه‌شنبه) منتشر شد. البته این پژوهش هنوز توسط سایر پژوهشگران مورد بررسی قرار نگرفته و به همین دلیل، در هیچ ژورنال علمی هم چاپ نشده است. گفتنی است بخشی از داده‌های اولیه این تحقیق به آمار مبتلایان در سراسر جهان که منشاء آنها ایران بوده اختصاص داشت.
یک خانم سی‌وچند ساله ایرانی‌تبار که چندی پیش از ایران به کانادا بازگشته بود، اولین مورد آلودگی فردی در خارج از مرزهای چین به شمار می‌رفت. این خانم، پنجمین مورد آلودگی در کانادا اعلام شد.
دکتر بوگوچ درباره این تحقیق و نتیجه‌ای که می‌توان از آن گرفت می‌گوید بر این باور است که زنگ خطر به صدا درآمده است!
یکی دیگر از پژوهشگران این تیم هم می‌گوید: «وقتی در آمار رسمی ایران اعلام می‌شود که فقط ۵ مورد آلودگی وجود دارد، احتمال اینکه یکی از آنها در جمعیت ۸۱ میلیونی کشور، سوار هواپیما شود چقدر است؟ این احتمال بسیار پائین است. وقتی شاهد ورود یک فرد آلوده از یک منطقه به منطقه‌ای دیگر هستیم، این معمولا بدان معناست که منطقه مبدا از آلودگی گسترده‌ای برخوردار بوده است.»
این تیم تحقیقاتی از داده‌های پروازی و نیز گردشگری برای مدلسازی گستره آلودگی به کووید-۱۹ در ایران استفاده کردند. گفتنی است چندین کشور دیگر از جمله امارات متحده عربی، کویت، بحرین، افغانستان، عراق و لبنان هم اعلام کردند که چند نفر از شهروندان‌شان که به کووید-۱۹ آلوده شده بودند، به ایران سفر کرده بودند.
حجم سفرهای هوایی بین کانادا و ایران بسیار محدود است. کانادا از نظر حجم سفرهای هوایی، جایگاه سی و یکم را در میان مقاصد پروازها از ایران دارد.
مساله اینجاست که برخی از ۱۰ شهری که بیشترین سفر هوایی بین آنها و شهرهای ایران برقرار است، فاقد امکانات بهداشتی و تشخیصی مناسب هستند. همه اینها گویای این است که احتمالا گسترش کروناویروس در ایران به مراتب بیشتر باشد.
مدلسازی آماری صورت گرفته در این پژوهش نشان داد رقم واقعی ابتلا به کروناویروس در ایران احتمالا ۱۸ هزار و ۳۰۰ مورد باشد که البته طبق منحنی آماری می‌تواند بین حداقل ۲۷۷۰ مورد یا حداکثر ۵۳ هزار و ۴۷۰ مورد را در بر گیرد. عدم قطعیت اطلاعات مورد استفاده برای این تحقیق، دلیل زیاد بودن بازه احتمال خطا در این پژوهش است. با این وجود، حتی رقم حداقلی اعلام شده نیز به مراتب بیشتر از آمار اعلامی از سوی دولت ایران است. همچنین این وضعیت سبب می‌شود کنترل شیوه کروناویروس در ایران به مراتب دشوارتر شود.
پس از انتشار این آمار، کشورهای مختلفی اعلام کردند که مسافرانی از ایران به این کشورها، مبتلا به کووید-۱۹ بودند
به نظر می‌رسد که وضعیت در ایران به شدت رو به وخامت می‌رود. روز دوشنبه، جانشین وزارت بهداشت ایران (دکتر حریرچی) در تلویزیون ظاهر شد و اعلام کرد که وضعیت کشور باثبات است. این در حالی بود که او مدام بینی خود را می‌گرفت و پیشانی‌اش را پاک می‌کرد. یک روز بعد رسانه‌ها اعلام کردند که تست کروناویروس او مثبت بوده است!
علیرضا حیدری
