شناسایی ابتلای یک خانم ایرانیتبار آلوده به کروناویروس در بریتیش کلمبیا که هیچ سفری به چین نداشت، فصل تازهای را در پرونده نگرانکننده شیوع این ویروس ایجاد کرد. بسیاری از کارشناسان حوزه سلامت از امکان تداوم گسترش این ویروس و حتی ظهور دوباره آن در فصلهای سرد سالهای بعد ابراز نگرانی میکنند.
سیتیوی در یادداشتی ویژه به قلم امینه ظفر و آدام میلر به واکاوی این قضیه میپردازد:
تا همین چند روز پیش، کانون شیوع کروناویروس جدید (که با نام کووید-۱۹ یا COVID-19 نیز شناخته میشود) در چین بود.
میلیونها نفر در استان هوبی چین در قرنطینه به سر میبرند. هوبی مرکز آغاز این همهگیری بود و محدودیتهای سفر به این استان همچنان پابرجاست.
اما چند روزی است که شاهد گسترش همهگیری آن در کرهجنوبی، ایتالیا و ایران هستیم. پزشکان میگویند گسترش سریع کروناویروس در خارج از مرزهای چین میتواند همه پیشبینیهایی که تاکنون صورت گرفته را برهم زند.
دگتر الیسن مکگیر (متخصص بیماریهای عفونی در تورنتو) میگوید: «نمیتوانیم در سطح جهانی جلوی شیوع این ویروس را بگیریم. میتوانیم این روند را کُند کنیم، اما نمیتوانیم آن را متوقف سازیم. تعداد کشورهایی که مبتلایان به این ویروس در آنها زیاد میشود رو به افزایش است.» از نظر این متخصص، افزایش تعداد مبتلایان در خارج از مرزهای چین، نگرانکننده است.
نهمین مورد غیرقطعی ابتلا به کروناویروس در کانادا، یک خانم سی و چند ساله ایرانیتبار بود که به ایران سفر کرده بود. او هماکنون در بریتیش کلمبیا در قرنطینه به سر میبرد.
اعلام اینکه این خانم به چین یا هیچ کشور دیگری سفر نکرده و فقط برای مدتی در ایران بوده، موجب شگفتی کارشناسان بهداشتی شد. به این ترتیب، این خانم در دستهبندی جدیدی قرار گرفت که ویروس در جایی به جز چین به فرد منتقل شده است.
مقامات بهداشتی بریتیش کلمبیا در حال بررسی این موضوع هستند که آیا این خانم طی این مدت با افراد دیگری در تماس نزدیک بوده یا خیر.
دکتر بونی هنری (مدیر بهداشت استانی بریتیش کلمبیا) میگوید: «تا همین اواخر، ایران را به عنوان مکانی برای انتقال کرووید-۱۹ در نظر نمیگرفتم. این اتفاق سبب شد به موارد جدید دیگری هم توجه کنیم.»
این خانم ایرانیتبار به قم سفر نکرده بود. تاکنون چند مورد مرگ و نیز ابتلا به این ویروس در قم شناسایی شده است. او میگوید که در فرودگاه تهران، تعداد زیادی از افراد بیمار حضور داشتند که ماسک زده بودند.
پاسخ به این سئوال که این خانم چطور این ویروس را دریافت کرده از اهمیت زیادی برخوردار است. شاید لازم باشد مقامات کانادا، سختگیری بیشتری را نه فقط برای مسافران به استان هوبی، بلکه برخی دیگر از نقاط دنیا به انجام برسانند.
شباهتهای چین با ایران
آقای دکتر هنری میگوید: «انتقال ویروس از طریق یک فرد آلوده از ایران که تا همین اواخر هیچ خبری از شیوع گسترده کرونا در آن نبود، شباهت زیادی با آغاز این همهگیری از چین دارد. شروع گسترش آلودگی از چین نیز الگویی مشابهی داشت.»
اگر ثابت شود که این خانم در ایران آلوده شده است، این امکان وجود دارد که نمونههای بیشتری از این دست در ایران وجود داشته باشد. حال سئوال اینجاست که چقدر از این بار بر روی دوش ایران است و آیا این کشور از ظرفیت لازم برای انجام وظایفش برخوردار است یا خیر.
آمارهای هشداردهنده در کره جنوبی
کرهجنوبی نیز با افزایش قابل توجه آمار مبتلایان به کروناویروس روبروست. مقامات این کشور میگویند تعداد قابل توجهی از این افراد آلوده طی یک مراسم مذهبی به آن مبتلا شدند. با وجود اینکه کره جنوبی از توان خوبی در زمینه پزشکی و نیز زیرساختهای سلامت عمومی برخوردار است، باز هم این آمار یک هشدار جدی برای این کشور به شمار میرود.
البته کره جنوبی عملکرد خوبی را در زمان شیوع مرس (MERS) در سال ۲۰۱۵ داشت و همین میتواند این کشور را در مدیریت کروناویروس یاری کند.
البته شاید زیرساختهای قوی نقش چندانی در این میان نداشته باشد. آنچه بیشتر اهمیت دارد شناسایی زنجیرههای انتقال ویروس و نیز قرنطینه کردن افراد مشکوک به آلودگی و یا آلوده است. هر قدر تعداد این افراد بیشتر باشد، کار نیز سختتر میشود.
مقامات ایتالیا هم پس از شناسایی ۱۶ مورد آلودگی و یک مورد مرگ، مدارس شمال این کشور را تعطیل و اجتماعات عمومی را لغو کردند. گفتنی است ۵ نفر از این افراد آلوده به ویروس، جزو نیروهای مراکز بهداشتی بودند.
سازمان بهداشت جهانی از کشورها خواسته تا آمارهای مربوطه را با شفافیت بیان کنند تا منابع به سمت مناطقی که بیشترین نیاز را دارند گسیل شود.
مناطق آفریقای مرکزی برای مقامات بهداشت جهانی یک دغدغه مهم به شمار میرود، زیرا بسیاری از مراکز بهداشتی در این کشورها، به امکانات لازم برای آزمایشات مربوطه دسترسی ندارند.
نگرانی دیگر این است که در صورت گسترش کرووید-۱۹ به مناطق مختلف، این ویروس ممکن است اندمیک شود. به این ترتیب، باید شاهد ظهور دوباره آن در فصلهای مختلف باشیم. هنوز مشخص نیست آیا کشورهای دنیا میتوانند این ویروس را تا حد امکان مهار کرده و مانع اندمیک شدن آن شوند یا خیر.
به هر حال این امکان وجود دارد که در صورت ناکافی بودن اقدامات، شاهد پدیدار شدن دوباره کروناویروس در زمستان بعدی باشیم.