تحریریه «مداد»
کروناویروس و شیوع گسترده آن که در ابتدا از چین آغاز شد و چند روزی است به سایر نقاط جهان هم شیوع یافته، به نگرانی خیلی‌ها انجامیده است. اما کروناویروس چیست؟ ابتلا به آن چه علایمی دارد و برای پیشگیری از آن چه می‌توان کرد. در این مطلب، به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهیم.
فعلا چه می‌دانیم؟
کروناویروس جدید که البته با نام علمی‌تر 2019-nCoV شناخته می‌شود، احتمالا برای اولین بار در استان ووهان چین از حیوانات به انسان‌ها سرایت کرده و اکنون از انسان به انسان هم سرایت می‌کند. تا امروز (یکشنبه، ۲۶ ژانویه) ۱۹۷۵ نفر به این ویروس آلوده شده‌اند.
کروناویروس چیست؟
این رشته جدید کروناویروس (یعنی 2019-nCoV) اولین بار در اواسط ماه دسامبر در میان تعدادی از افرادی که دچار سرفه، تب و مشکل تنفسی بودند شناسایی شد. ریشه‌یابی ابتدایی این مساله نشان می‌داد که بازار غذاهای دریایی و گوشت ووهان، منشاء این بیماری بوده است. در این بازار، حیوانات زنده به فروش می‌رسند. به این ترتیب بود که مقامات چین این گونه نتیجه‌گیری کردند که این ویروس از حیوانات به انسان‌ها سرایت کرده است. برخی دانشمندان احتمال می‌دهند که مارها عامل انتقال این ویروس به انسان هستند، اما هنوز شواهد قطعی در این باره وجود ندارد.
کروناویروس‌ها در جانوران رایج هستند و به ندرت به انسان‌ها انتقال می‌یابند. بیشتر ما احتمالا بارها کروناویروس‌ها را تجربه کرده باشیم، زیرا عوارض آنها معمولا همانند سرماخودرگی است. با این وجود، برخی از رشته‌های کروناویروس‌ها مرگبار هستند. سالمندان و افرادی که سیستم ایمنی بدن‌شان دچار مشکل است در معرض بیشترین آسیب‌پذیری قرار دارند. سارس و مرس هر دو به خاطر کروناویروس‌ها ایجاد می‌شوند. سارس در سال ۲۰۰۳ به مرگ ۷۷۴ نفر انجامید و کروناویروس مرس نیز جان ۸۵۸ نفر را در سال ۲۰۱۲ گرفت.
نشانگان کروناویروس جدید چیست؟
نشانگان اولیه شباهت زیادی به نشانگان آلودگی به بسیاری از ویروس‌های فصلی و نیز بیشتر رشته‌های دیگر کروناویروس دارد. سرفه، تب، کوتاه شدن نفس، تنفس سنگین، درد بدن، گلودرد، استفراغ و اسهال از جمله این موارد هستند. این نشانگان ممکن است تا ۱۰ روز پس از آلودگی با این ویروس ظاهر شوند.
اگر آلودگی به رشته جدید کروناویروس (یعنی 2019-nCoV) درمان نشود، می‌تواند به سینه پهلو، از کار افتادن کلیه‌ها و یا مشکلات جدی دیگری بیانجامد که برای افراد سالمند و نیز کسانی که سیستم ایمنی بدن‌شان دچار مشکل است، می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
چرا این قدر نگرانی در سطح جهانی ایجاد شده است؟
در نخستین روزهای شیوع این ویروس، به نظر می‌رسید فقط کسانی که غذایی با منشاء حیوانی را در آن بازار مصرف کرده بودند، به این مشکل مبتلا شده باشند. به همین دلیل، این گونه نتیجه‌گیری شد که به راحتی می‌توان جلوی گسترش این بیماری را گرفت. در نتیجه، مقامات چین، دستور تعطیلی آن بازار را صادر کردند.
اما روز سه‌شنبه دولت چین اعلام کرد چند نفر که هرگز به بازار استان ووهان نرفته بودند و یا غذایی آنجا نخورده بودند هم به این مشکل گرفتار آمده‌اند. این بدان معنا بود که این ویروس از انسان به انسان هم منتقل می‌شود.
هنوز جزئیات سرعت و چگونگی آلودگی با این ویروس مشخص نیست. اما افزایش تعداد موارد آلودگی به این ویروس نشان می‌دهد که روند خطرناکی در پیش است. طی فقط ۵ روز اول، ۴۰ نفر در چین به این ویروس آلوده شدند. از آنجا که دوره نهفتگی این ویروس طولانی است، احتمالا تعداد زیادی از افراد هستند که به این ویروس آلوده شده‌اند، ولی هنوز نشانگان آن را بروز نداده‌اند. برخی از متخصصان پزشکی بر این باورند که آمار واقعی می‌تواند نزدیک به ۲ هزار نفر باشد.
آیا ممکن است یک سارس دیگر در راه باشد؟
نگاهی به آمارها نشان می‌دهد که ۱۰ درصد از مبتلایان به سارس، جان خود را از دست دادند. در مجموع ۴۴ نفر فقط در کانادا به خاطر سارس جان باختند. با توجه به اینکه تاکنون فقط ۲ درصد از مبتلایان به این رشته جدید کروناویروس جان خود را از دست داده‌اند، این بیماری همچون سارس مرگبار نیست. اما این آمارها ممکن است با گذشت چند روز دیگر تغییر کند.
شناسایی سارس خیلی دیر صورت گرفت و در میانه دوره همه‌گیری بود که پژوهشگران موفق به شناسایی این ویروس شدند. اما این بار، مقامات بهداشتی و محققان آماده‌تر ظاهر شدند. همچنین تهمیداتی که برای جلوگیری از آنفولانزا در برخی کشورها در حال اجرا بود نیز توانست به کنترل نسبی این رشته جدید کروناویروس کمک کند.
مقامات کشورها تاکنون چه کرده‌اند؟
یک کیت جدید برای شناسایی ابتلا به این ویروس طراحی شده است، مقامات فرودگاه‌های کانادا، مبدا حرکت مسافران را پرسیده و در صورتی که از مرکز چین به کانادا آمده باشند، مورد معاینه قرار می‌گیرد.
بیمارستان‌ها هم در حالت آماده‌باش به سر می‌برند. هر بیماری که نشانگان این ویروس را داشته باشد و طی چند هفته گذشته به چین سفر کرده باشد، مورد معاینه و حتی قرنطینه قرار می‌گیرد.
آیا کسی در کانادا هم به این ویروس مبتلا شده است؟
تاکنون (۲۶ ژانویه) یک نفر در تورنتو شناسایی شده که به این ویروس مبتلا شده است. او مدتی پیش به استان ووهان چین سفر کرده بود.
برای پیشگیری از کروناویروس چه کار کنیم؟
در حال حاضر، هیج واکسنی برای حفاظت در برابر این ویروس وجود ندارد و آنتی‌بیوتیک‌های موجود نیز هیچ فایده‌ای ندارند.
با وجود اینکه بسیاری از افراد به استفاده از ماسک روی می‌آوردند، هیچ شواهدی دال بر اینکه این ماسک‌ها می‌توانند جلوی ورود ویروس‌های بسیار ریز از منفذهای ماسک به داخل سیستم تنفسی انسان را بگیرند وجود ندارد.
فعلا مقامات کانادایی می‌گویند ریسک این کروناویروس بسیار پائین است. با این وجود، رعایت ضوابط بهداشتی هنگام حضور در فرودگاه، بیمارستان یا ایستگاه مترو از اهمیت بالایی برخوردار است.
اداره کنترل بیماری‌های ایالات متحده توصیه می‌کند به صورت مرتب و هر بار حداقل به مدت ۲۰ ثانیه، دست‌هایمان را با آب و صابون بشوییم و از از لمس چشم، بینی یا دهان با دست‌های نشسته پرهیز کنیم.
