تحریریه «مداد»
دلیل حضور تعداد زیادی دانشجو و ایرانی‌تبار در میان مسافران پرواز مرگبار اوکراین، سئوالی بود که سی‌بی‌سی در گزارشی ویژه به آن پرداخت. در این گزارش، نگاهی هم به وضعیت ایرانیان در کانادا و دانشگاه‌های این کشور صورت گرفته است. آنچه می‌خوانید خلاصه این گزارش است.
پایان تعطیلات زمستانی برای مدارس و دانشگاه‌ها و گزینه‌های محدود سفر به کانادا از ایران سبب شد تعداد زیادی از کانادایی‌های ایرانی‌تبار جان خود را در پرواز مرگبار پی‌اس۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین از دست بدهند.
روابط دیپلماتیک کانادا با ایران در سال ۲۰۱۲ قطع شد. به همین دلیل، هیچ پرواز مستقیمی بین کانادا و ایران وجود ندارد. در نتیجه، مسافران این مسیر چاره‌ای جز استفاده از پروازهای غیرمستقیم ندارند. زنگ‌آبادی (پژوهشگر و از اعضای هیات مدیره کنگره ایرانیان کانادا) می‌گوید ایرانی‌تباران یا دانشجویان ایرانی چاره‌ای جز سفر طولانی‌تر و ارزان‌قیمت‌تر نظیر پرواز از طریق مسیر کی‌یف ندارند.
آقای زنگ‌آبادی می‌گوید: «بیشتر افراد به ویژه دانشجویان طی تعطیلات زمستانی به ایران رفته بودند و تازه داشتند برای آغاز دوباره دانشگاه‌ها بازمی‌گشتند…خودم ۹ نفر از کسانی که در این پرواز بودند را می‌شناسم و همه آنها برای تعطیلات به ایران رتفه بودند و با این پرواز، قصد بازگشت به کانادا را داشتند که متاسفانه هرگز بازنگشتند.»
بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۶، ۲۱۰ هزار و ۴۰۵ کانادایی اعلام کردند که ایرانی‌تبار هستند. اما آقای زنگ‌آبادی می‌گوید که این رقم اکنون به ۳۰۰ هزار نزدیک شده است که چیزی کمتر از یک درصد جمعیت کاناداست. او همچنین به این نکته اشاره می‌کند که بارها از دولت کانادا خواسته پروازهای مستقیم بین کانادا و ایران را برقرار کند. اما این مذاکرات هرگز به نتیجه نرسید.
فاجعه‌ای برای ادمونتون
رویترز گزارش داده که اجتماع ایرانی‌تباران ادمونتون ۳۰ نفر را در این سانحه هوایی از دست داد.
پیمان پارسیان می‌گوید: «هیچ واژه‌ای برایش وجود ندارد. این سانحه ویران‌کننده بود. ما یک درصد از اعضای اجتماع‌مان را در این پرواز از دست دادیم. آقای پارسیان که بیشتر جان‌باختگان ادمونتونی این پرواز را می‌شناسد می‌گوید این سانحه به نحوی بر تک‌تک اعضای این اجتماع تاثیر داشته است. او می‌گوید: «بسیاری از آنها، زندگی خود در ایران و آشنایان خود را رها کردند، سخت کوشیدند تا به جایگاه اکنون خود برسند و ناگهان همه چیز را از دست می‌دهند. این وحشتناک است.»
دیوید تورپین (رئیس دانشگاه ادمونتون) می‌گوید. در میان تعداد زیاد دانشجویان و پژوهشگرانی که در این حادثه فوت کردند، ۱۰ دانشجو، عضو هیات علمی و یا دانش‌اموخته دانشگاه آلبرتا وجود داشت. آقای تورپین می‌گوید: «امروز همه در دانشگاه عزادار از دست رفتن این استعدادها بودند. همه آنها افراد ارزشمندی بودند که سهم زیادی در پیشرفت این دانشگاه داشتند و آینده درخشانی برایشان پیش‌بینی می‌شد.»
گفتنی است دانشگاه آلبرتا حدود ۵۰۰ دانشجوی ایرانی در دوره‌های کارشناسی و بالاتر دارد.
کانادا، مقصد محبوب دانشجویان ایرانی
داده‌های در دسترس اداره آموزش بین‌المللی کانادا (که یک سازمان غیرانتفاعی متشکل از موسسات آموزشی است) نشان می‌دهد ۱۱ هزار دانشجوی ایرانی، ۲ درصد از جمعیت دانشجویان خارجی کانادا را در سال ۲۰۱۸ تشکیل می‌دادند. این سازمان همچنین می‌گوید که دانشجویان ایرانی، دومین جمعیت روبه‌رشد در میان دانشجویان خارجی در کانادا به شمار می‌رود.
علاوه بر دانشگاه آلبرتا، دانشگاه‌های دیگری نیز اعلام کرده‌اند که برخی از دانشجویان آنها در این پرواز خاضر بودند. این دانشگاه‌ها عبارتند از:
- دانشگاه منیتوبا
- دانشگاه واترلو
- دانشگاه ویندزور
- دانشگاه بریتیش کلمبیا
- دانشگاه وسترن
- دانشگاه گولف
- دانشگاه تورنتو
- دانشگاه مک‌گیل
- موسسه فنی آویرون
- دانشگاه کنکوردیا
- دانشگاه دالهاوسی
- دانشگاه سینت‌مری
- کالج لانگارا
دانشگاه ویندزور دیروز (چهارشنبه) اعلام کرد حداقل از ۵ نفر از مسافران این پرواز، جزو دانشجویان یا بدنه پژوهشی این دانشگاه بودند. رابرت گوردون (رئیس دانشگاه ویندزور) اعلام کرد: «کل دانشگاه ویندزور به خاطر این خبر، اندوهگین است و مراتب همدلی‌مان را با خانواده، دوستان و همکاران کسانی که در این تراژدی دردناک جان باختند اعلام می‌کنیم.»
همچنین چهار دانشجوی دانشگاه تورنتو نیز در زمره جان‌باختگان حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی بودند.
دانشگاه وسترن (در لندن، انتاریو) هم اعلام کرد ۴ نفر از دانشجویانش در این حادثه هوایی فوت کردند. همچنین دو دانشجوی ارشد برنامه‌ریزی مالی دانشگاه سینت مری هالیفاکس هم در این پرواز مرگبار حضور داشتند. دانشگاه دالهاوسی هالیفاکس نیز می‌گوید چند نفر از این دانشگاه در این حادثه جان باختند، ولی هنوز تعداد و اسامی آنها را اعلام نکرده است.
سقوط هواپیمای خطوط هوایی اوکراین، بزرگ‌ترین سانحه در نوع خود از سال ۱۹۸۵ است که در آن، یک هواپیمای خطوط هوایی هند بر فراز اقیانوس اطلس بر اثر انفجار بمب سقوط کرد و ۳۲۹ سرنشین (از جمله ۲۶۸ کانادایی) در آن جان باختند.
