تحریریه «مداد»
کانادا جامع‌های متکثر و دربردارنده افرادی با پیشنیه‌های قومی و نژادی مختلف است. اما همین تنوع دردسرهایی هم برای شهروندان ایجاد کرده است. هر چند تبعیض نژادی در قوانین کانادا ممنوع است، هر از چند گاهی شاهد بروزش در زندگی روزمره شهروندان هستیم.
مایکل ادامز (Michael Adams) بنیانگذار و مدیر موسسه اینویرونیکز (Environics Institute) و لیلیان می (Lilian Ma) نیز مدیر بنیاد ارتباطات نژادی کانادا (Canadian Race Relations Foundation) در مقاله‌ای در گلاب اند میل به واکاوی این قضیه و راه‌حل‌های آن می‌پردازند.
وقتی اتفاقی نژادپرستانه در کانادا، توجه افکار عمومی را به خود جلب می‌کند، معمولا دو واکنش روی می‌دهد. اول اینکه این اقدام به شکل کلی محکوم می‌شود و سپس عزمی برای آغاز حرکتی برای گفتگو میان شهروندان با پیشنیه‌های نژادی مختلف در کشور شکل می‌گیرد. اما پس از مدتی کوتاه همه چیز به فراموشی سپرده می‌شود و افکار عمومی به چیزهایی دیگر توجه می‌کند تا یک اینکه یک بار دیگر چنین اتفاقی بیفتد و دوباره روز از نو و روزی از نو!
نتایج یک نظرسنجی که به تازگی صورت گرفته به درک بهتر ارتباط میان افراد از اقوام و نژادهای مختلف در کانادا که می‌تواند شروعی برای این نوع گفتگو (که به شدت به آن نیاز داریم) باشد، کمک می‌کند. این نظرسنجی برای کسانی آن دسته از کانادایی‌هایی که قربانی برخوردارهای نژادی بودهاند هیچ چیز جدیدی ندارد. برای بسیاری از این افراد، نژادپرستی یک تجربه رایج و روزمره است. بر اساس نتایج نظرسنجی ارتباط نژادی در سال ۲۰۱۹، بیشتر کانادایی‌هایی که قربانی رفتارهای نژاپرستانه می‌شوند می‌گویند که دوستان و اطرافیان هم‌نژادی‌شان فقط به خاطر اینکه از نژادی متفاوت از اکثریت کانادایی هستند، گاهی یا اغلب با رفتارهایی ناعادلانه روبرو می‌شوند. کمتر از ۱ نفر از ۱۰ نفر گفته‌اند که تاکنون با چنین رفتارهایی روبرو نشده‌اند.
نژادپرستی به شکل‌های مختلفی نمود می‌یابد. کاناداییها احتمالا در مکان‌های عمومی، نمونه‌هایی از تبعیض را دیده‌اند. اما بخش قابل توجهی از این رفتارها در حمل‌ونقل عمومی، فروشگاه‌ها و رستوران‌ها و نیز محل‌های کار روی می‌دهد. تعامل با ماموران پلیس و ضابطان قضایی نیز یک مشکل برای برخی از اقلیت‌هاست. از هر ۳ بومی کانادایی، یک نفر و از هر ۵ سیاهپوست کانادایی، یک نفر می‌گوید که در سال گذشته حداقل یک بار به دستور پلیس در خیابان متوقف شده است. رسانه‌ها و محصولات فرهنگی نیز می‌توانند به تشدید مساله بیانجامند. از هر ۵ کانادایی متعلق به اقلیت‌ها، فقط یک نفر می‌گوید که تصویر منصفانه از اقلیت نژادی آنها در رسانه‌ها به تصویر کشیده می‌شود. نژادپرستی گاهی حتی به شکلی جزئی‌تر در تعاملات روزمره هم نمود می‌یابد. بین یک سوم تا نصف کانادایی‌هایی که قربانی رفتارهای نژادپرستانه بودهاند می‌گویند طی ۱۲ ماه گذشته، به خاطر نژادشان، به عنوان فردی با بهره‌هوشی کمتر با آنها برخورد شده و یا اینکه مورد بی‌محلی و کم‌توجهی واقع شده‌اند.
» همچنین بخوانید آمار تکان‌دهنده از وجود تبعیض و نژادپرستی در پلیس مونترال
نکته تکان‌دهنده در کانادا به عنوان کشوری که به تنوع مردمانش افتخار می‌کند، به کانادایی‌هایی مربوط می‌شود که قربانی چنین رفتارهایی می‌شوند و گاهی احساس می‌کنند باید هویت واقعی خود را پنهان کنند. در میان همه گروه‌های نژادی، ۳ نفر از هر ۱۰ نفر می‌گوید که گاهی سعی می‌کند طوری رفتار کند که دیگران متوجه نژادش نشوند. این رقم حتی در میان بومیان کانادا به ۳۹ درصد هم می‌رسد.
نکته آزاردهنده دیگر اینکه این نظرسنجی نشانگر دیدگاهی است که همه کاناداییها (و نه فقط شهروندان غیرسفیدپوست) درباره پدیده نژادپرستی در کشور دارند. البته خوشبختانه به نظر می‌رسد که آگاهی عمومی درباره این پدیده در حال افزایش است.
بر اساس این نظرسنجی، کاناداییها با هر پیشینه‌ای، یک سری از گروه‌های خاص را هدف بیشترین رفتارهای نژادپرستانه در جامعه می‌دانند. بومیان کانادا، سیاهپوستان، مسلمانان و نیز افرادی که از خاورمیانه به کانادا آمده‌اند در راس این گروه‌ها قرار دارند. از هر ۱۰ سیاهپوست، ۸ نفر می‌گوید که سیاهپوستان معمولا و یا حداقل گاهی به خاطر نژادشان مورد رفتارهای ناعادلانه قرار می‌گیرند.
بیشتر کانادایی‌های غیر سیاهپوست (حدود ۷۳ درصد از آنها) می‌گویند که از برخوردهای نژادپرستانه با سیاهپوستان آگاهی دارند. با وجود اینکه نژادپرستی یک موضوع جدی است، رد وجود تبعیض از سوی برخی کاناداییها، سبب پیچیده‌تر شدن مساله می‌شود. کمتر از یک نفر از هر ۱۰ کانادایی می گوید که رفتارهای تبعیض‌آمیز علیه شهروندان دارای پیشینه‌ای غیرکانادایی هرگز روی نمی‌دهد.
» همچنین بخوانید شکاف روزافزون بین دستمزد تازه‌مهاجران و متولدین کانادا
اما جذاب‌ترین یافته در این نظرسنجی به مسیری اشاره دارد که پیش رو داریم. کاناداییها با پیشینه‌های مختلف در کشور می‌گویند که ارتباط بین اقوام در کشور به طور کلی در وضعیت خوبی قرار داشته و در حال بهتر شدن است. دیدگاه‌ها حتی درباره ارتباط با اقوام و نژادهای دیگر که در نزدیکی پاسخ‌دهندگان به این نظرسنجی زندگی می‌کنند هم امیدبخش تر بود.
از هر ۱۰ نفر، ۸ نفر اعلام کردند که ارتباطات بین آنها و سایر نژادها در مجموع خوب است و ۷۵ درصد نیز اعلام کردند که افراد با پیشینه‌های مختلف نژادی از شانس برابری برای موفقیت در اجتماع‌شان برخوردارند. این دیدگاه‌های مثبت احتمالا به ارتباطات در حال رشد میان گروه‌های مختلف مربوط می‌شود. بیشتر کاناداییها نه تنها هر از گاهی با افرادی از نژادهای دیگر ارتباط دارند، بلکه بیشتر آنها دوستانی از سایر اقوام و قومیت‌ها نیز دارند.
این ارتباطات و دوستی‌ها بی‌تردید شکل‌دهنده دیدگاه‌مان در آینده خواهد بود. از هر ۱۰ کاناداییها، ۶ نفر نسبت به ایجاد برابری نژادی تا زمانی که زنده است امیدوار و خوش‌بین است. فقط ۴ نفر از ۱۰ کانادایی پرسش‌شونده نسبت به این قضیه بدبین بوده و امیدی به آن ندارند. این ناامیدی و بدبینی در میان سیاهپوستان کانادایی به ۳۰ درصد می‌رسد. با این وجود، این خوش‌بینی، دیدگاه غالب به شمار می‌رود. وقتی از کانادایی‌های قربانی رفتارهای نژادپرستانه پرسیده می‌شود که آیا فکر می‌کنند نسل آینده با رفتارهای تبعیض‌آمیز کمتری نسبت به امروز روبرو می‌شود یا خیر، بیشتر آنها امیدوارند که نژادپرستی در آینده کاهش یابد.
» همچنین بخوانید برخوردهای نژادپرستانه، واقعیتی تلخ در جامعه کانادا
تعداد کسانی که وجود نژادپرستی به عنوان یک واقعیت در کانادا را رد می‌کنند زیاد نیست. بسیاری از کاناداییها آماده‌اند به طور جدی به واکاوی عواملی که به بروز رفتارهای تبعیض‌آمیز می‌انجامد (نظیر سوگیری‌های ناخودآگاه) بپردازند. بسیاری هم ممکن است آماده رویارویی با نژادپرستی سیستماتیک در نهادهای عمومی به ویژه پلیس هستند (که البته این امر فقط به پلیس محدود نمی‌شود). البته کاناداییها می‌توانند همزمان با برقراری ارتباط موثر با سایر اقوام، به این کار بپردازند. همین ارتباطات است که زمینه را برای گفتگوهای معنادار و مستمر درباره آینده ارتباطات قومی در این کشور آماده می‌کند.
