تحریریه «مداد»
ماجرا از آنجایی آغاز شد که ماه مارس امسال اداره بهداشت کانادا استاندارد جدیدی برای حد مجاز وجود سرب در آب آشامیدنی وضع کرد و این مقدار را از ۱۰ میلی‌گرم در هر لیتر به نصف آن مقدار کاهش داد. بعد از گذشت چندین ماه و انجام بررسی‌های لازم دولت کبک اعلام کرد که این قوانین را می‌پذیرد و دستورالعمل‌های خود را بر اساس آن تغییر می‌دهد.
با این وصف کبک به اولین استان کانادا تبدیل شد که این تغییر قانونی را پذیرفت و متعهد به اجرای آن شد. اداره بهداشت کبک حتی پا را فراتر گذاشت و اعلام کرد که می‌خواهد از برنامه فدرال نیز سبقت بگیرد و هدف خود را «سرب صفر» اعلام کرده است.
متعاقب این خبر و موج نگرانی ایجاد شده، فرانسوآ لوگو، نخست‌وزیر کبک اعلام کرد که آب آشامیدنی کبک یکی از بهترین آب‌های توزیع شده در سطح کشور است.
کارشناسان می‌گویند درست است که آب تصفیه شده در استان کبک از کیفیت ممتازی برخوردار است اما مشکل اینجاست که لوله‌کشی‌ها ایراد دارد. برای مثال لوله‌کشی بسیاری از ساختمان‌های قدیمی مونترال سربی است و آب ضمن گذر از این لولهها به سرب آلوده می‌شوند مخصوصا اگر آب مدت زمانی در لولهها ساکن باقی بماند، میزان آلودگی به سرب بالاتر می‌رود.
اگر کودکان در معرض سرب قرار گیرند دچار مشکل رشد مغزی و سیستم عصبی می‌شوند. سرب در بزرگسالان باعث اختلال در عملکرد کلیه‌ها و فشار خون بالا می‌شود.
وزارت بهداشت کبک از همه شهرداری‌ها و شوراهای محله خواسته فورا نسبت به شناسایی محله‌ها و خانه‌هایی که آلودگی سربی در آنها بالای حد مجاز جدید، یعنی ۵ میلی‌گرم بر لیتر است اقدام کنند. در مرحله بعدی شهرداری‌ها باید برنامه زمان‌بندی خود برای تعویض لوله‌کشی‌ها را اعلام کنند.
سرب در مونترال
گفته می‌شود که احتمالا حدود ۳۰۰ هزار مونترالی طبق استاندارد جدید اداره بهداشت کانادا در معرض آلودگی سربی قرار دارند. ساختمان‌هایی که حداکثر هشت واحد دارند و قبل از سال ۱۹۷۰ ساخته شده‌اند به احتمال زیاد از لوله‌های سربی برای لوله ورودی آب ساختمان استفاده کرده‌اند. خانه‌های قدیمی مخصوصا آنهایی که در سال‌های ۱۹۴۰ تا ۱۹۵۰ ساخته شده‌اند، لوله‌کشی سربی دارند.
اگر در آپارتمان بزرگی زندگی می‌کنید که بیش از هشت واحد دارد و بعد از سال ۱۹۷۰ ساخته شده، به احتمال خیلی زیاد لوله‌کشی ساختمان شما سربی نیست.
برای اینکه خیالتان راحت شود از نقشه سرب شهرداری مونترال استفاده کنید. کافی است آدرس خود را وارد کنید و بعد با موس ساختمان‌تان را روی نقشه مشخص کنید. در سمت چپ نقشه اطلاعات مربوط به آلوده بودن یا نبودن لوله‌کشی ساختمان شما مشخص می‌شود. شهرداری مونترال می‌گوید که آزمایش آب لوله‌کشی ساختمان‌های در معرض خطر را به زودی آغاز می‌کند به این ترتیب اطلاعات نقشه به مرور کامل‌تر می‌شود.
اخیرا و پس از آغاز تحقیقات درباره وجود سرب در آب آشامیدنی مدارس مونترال مشخص شد که ۱۶ درصد مدارس مونترالی حداقل دارای یک آب‌خوری آلوده به سرب هستند.
از کجا بفهمم که لوله‌‌ی ورودی آب خانه من سربی است؟
قبل از هر کاری حالا که پشت کامپیوتر نشسته‌اید یا تلفن همراتان را در دست دارید، سری به «نقشه سرب مونترال» بزنید. کافی است آدرس خود را وارد کنید و بعد با موس ساختمان‌تان را روی نقشه مشخص کنید. در سمت چپ نقشه اطلاعات مربوط به آلوده بودن یا نبودن لوله‌کشی ساختمان شما مشخص می‌شود.
در قدم بعدی کافی است سری به لوله ورودی آب ساختمان بزنید. (اطلاعات بیشتر) اگر
- لوله آب خاکستری است
- با ضربه زدن روی آن صدای انعکاس فلزی شنیده نمی‌شود
- با یک سکه یا آچار بتوان روی آن خط انداخت
- یا اینکه آهنربا را جذب نکند
لوله‌کشی ساختمان شما سربی است و باید فورا نسبت به تعویض آن اقدام کنید. ویدئوی زیر را ببینید:
شهردار مونترال در گفتگو با رادیو کانادا اعلام کرده مالکان ۶۹ هزار خانه‌ای که حدس زده می‌شود لوله‌کشی سربی دارند باید خود دست به کار شده و لوله‌کشی را عوض کنند که حدس زده می‌شود بین ۲ تا ۵ هزار دلار هزینه دربر خواهد داشت.
اگر مالکان خود اقدام نکنند، شهرداری راسا اقدام خواهد کرد و برای مالکان فاکتور خواهد فرستاد. در این صورت نه تنها مالکان روی هزینه صورت گرفته کنترلی نخواهند داشت بلکه اگر بخواهند این هزینه را اقساطی پرداخت کنند باید سود آن را نیز بپردازند.
اگر لوله ورودی آب ساختمان سربی بود
اگر متوجه شدید که لوله ورودی آب ساختمان شما سربی است تا زمان تعویض از یک دستگاه فیلتر آب استفاده کنید. راه‌حل ساده‌تر هم این است که اگر مدتی شیر آب باز نشده، مثلا صبح اول وقت یا بعدازظهرها وقتی تازه به خانه باز می گردید، قبل از نوشیدن آب، حداقل ۴ دقیقه شیر آب را باز بگذارید. هیچگاه از شیر آب داغ برای آشپزی استفاده نکنید.
دقت کنید که جوشاندن آب نه تنها سرب را از بین نمی‌برد بلکه با تبخیر بخشی از آب، غلظت سرب را نیز افزایش می‌دهد.
