عماد بوذری
اگر مونترالی باشی و عاشق ماهیگیری، اصلا جای نگرانی نیست، چون یک فرصت خیلی خوب بیخ گوشتان است! رودخانه سنلوران، زیر پل ژک کارتیه (Jacques-Cartier Bridge) یا بندر قدیمی مونترال (Old Port) میتواند جایی مناسب برای ماهیگیری باشد که حتی با اتوبوس شهری هم در دسترس است!
شاید بعضی از شما بگویید که حاضرید مدتی غذا نخورید ولی ماهیهایی که در آبهای آلوده مونترال زندگی میکنند را مصرف نکنید! هر چه باشد، چندین دهه است که افسانههایی درباره مشاهده موجوداتی عجیبالخلقه و دارای دو سر در رودخانه سنلوران (St. Lawrence) که به خاطر مواد آلاینده موجود به چنین شکلی درآمدهاند، شنیده میشود. فراموش نکنیم که تا همچین چند سال پیش، فاضلاب زیادی وارد این رودخانه بزرگ میشده است. میگویند آب رود سن لوران به دلیل تخلیه همین فاضلابها آلودگی هورمونی و دارویی دارد که از فضولات انسانی در رودخانه آزاد شده است.
» همچنین بخوانید ازون برون آتلانتیک، یک ماهی کانادایی از اعماق تاریخ
اما با وجود همه این حرف و حدیثها، ماهیگیری در شهر، امروزه به یکی از تفریحات پرطرفدار در استان کبک تبدیل شده است. پارکهای مونترال که نزدیک آب هستند، فضای مناسبی را برای ماهیگیری در اختیار شهروندان قرار میدهند. همچنین برنامههای مختلفی برای جذب کودکان به ماهیگیری در این فضاها اجرا میشود. چه اول صبح باشد تا غروب، روز معمولی یا تعطیل، اگر گذرتان به پنینسولا آو سیته دو هاور (peninsula of Cité du Havre) یا سایر پارکهای نزدیک آب بیافتد، ماهیگیران مختلفی را میبینید که قلابهایشان را به رودخانه سنلوران انداختهاند، به امید که با دستی پُر به خانه برگردند!
از شایعات تا واقعیت
تاکنون هیچ نوع شواهدی دال بر یافت شدن موجوداتی عجیبالخلقه و دوسر در این رودخانه ارائه نشده است. اما اگر به دنبال پاسخ به این سئوال هستید که آیا مصرف ماهیهای گرفته شده از سنلوران مشکلساز است یا خیر، بهتر است نظر کارشناسان را بشنویم.
دونی لالیبرته (Denis Laliberté) کارشناس شیمی اداره محیط زیست استان کبک میگوید:«ماهیهای گرفته شده از رودخانه سنلوران مونترال عالی هستند!» او در ادامه میگوید که مصرف این ماهیها برای سلامت یک فرد معمولی سودمند است، البته به شرطی که این مقدار در هر ماه از حد مجاز بیشتر نشود.
راهنمای مصرفکنندگان ماهیهای گرفته شده از رودخانههای شهری
آقای لالیبرته و همکارانش، مسئول پایش منظم سطح مواد سمی موجود در گوشت ماهیان رودهای استان کبک هستند. آنها با همکاری اداره سلامت و نیز اداره حیات وحش، «راهنمای ویژه مصرف ماهیان آب شیرین گرفته شده توسط ماهیگیران آماتور» را ارایه میکنند.
در صورتی که سئوالی درباره میزان سم موجود در گوشت ماهی دارید، میتوانید پیش از شروع ماهیگیری، به این راهنمای آنلاین مراجعه کنید (البته این راهنما فعلا به زبان فرانسه است). این کارشناسان در بیش از ۱۲۰۰ نقطه مختلف، آزمایشاتی را بر روی حدود ۴۰ نوع گونه جاندار انجام میدهند.
مصرف ماهی، هشت بار در ماه
در این راهنما آمده است که مصرف ماهیان گرفته شده از رودخانه سنلوران تا ۸ وعده در ماه هیچ خطری ندارد. امکان صید خارماهی (bass)، ماهی دیواربین (walleye)، اردک ماهی (pike)، لوتی زرد (yellow perch) و گربهماهی (catfish) از رودخانه سنلوران وجود دارد. همچنین مقدار توصیه شده گوشت ماهی به ازای هر وعده نیز ۲۳۰ گرم است.
» همچنین بخوانید ارزش غذایی سبزیپلو با ماهی
در نتیجه اگر آدم کمغذایی هستید، میتوانید از این ماهیها در وعدههای بیشتری مصرف کنید. جالب اینجاست که نه تنها مصرف این ماهیان هیچ خطری ندارد، بلکه در برخی موارد، حتی از ماهیانی که در سایر نقاط استان و به دور از آلودگیهای شهری زندگی میکنند هم سالمتر هستند.
هر چه آلودهتر، بهتر؟
راهنمای مذکور بر اساس محتوای جیوه موجود در گوشت این ماهیان نگاشته شده است. نکته جالب اینجاست که میزان جیوه موجود در گوشت ماهیهای رودخانههای شهری از این میزان در بدن ماهیانی که در محیطهای غیرشهری زندگی میکنند بیشتر نیست.
دونی لالیبرته توضیح میدهد که اصلیترین منبع جیوه، آلایندههای جوی است. بارندگی سبب میشود جیوه موجود در جو در نهایت وارد آب چشمهها، رودخانهها و دریاچهها شود. هیچ محیطی از این پدیده مصون نیست.
آقای لالیبراته میگوید: «مردم فکر میکنند اگر یک ماهی از جایی در دل طبیعت و به دور از شهر گرفته شده باشد، کاملا پاک است و هیچ آلایندهای در آن وجود ندارد. واقعیت این است که یک ماهی دیواربین که از جایی دورافتاده در شمال کانادا گرفته شده باشد، ممکن است در بدنش به اندازه یک ماهی گرفته شده از رودخانه سنلوران، مواد آلاینده داشته باشد.»
به اندازه و سن ماهی دقت کنید
ماهیها در گرما سریعتر از همنوعان خود در محیطهای سردتر نظیر رودخانهها و دریاچههای شمالیتر کانادا رشد میکنند. سن و نیز اندازه ماهی به اندازه میزان مواد آلاینده موجود در آب هم بستگی دارد.
آقای لالیبرت میگوید که یک ماهی دیواربین در رودخانه سنلوران در نزدیک مونترال بین ۶ تا ۷ سال عمر میکند. این در حالی است که همین ماهی در آبهای اطراف شهر شیبوگامو (Chibougamau) گاهی تا ۲۰ سال هم زنده است. در نتیجه، ماهیان موجود در آبهای مونترال، در بازه زمانی کمتری در معرض جیوه هستند.
تاثیر فاضلاب بر کیفیت گوشت ماهیها
جیوه موجود در آب تنها چیزی نیست که نگرانی مصرفکنندگان ماهی را به همراه دارد. تاثیر آلودگی ناشی از پساب بر ماهی نیز از دیگر موضوعاتی است که ممکن است ذهن هر شهروند علاقمند به مصرف آبزیان را به خود مشغول کند.
اما کارشناسان باز هم نظر دیگری دارند. آلایندههای ارگانیک که برای نمونه در فاضلاب شهری موجود است، در نهایت وارد گوشت ماهی نمیشود.
» همچنین بخوانید هم خانهام برق بزند هم فلس ماهیها
آقای لالیبرت میگوید: «این مواد موجود در پسابها، عاشق چربی هستند. خارماهی، اردکماهی و ماهی دیواربین که در رودخانه سن لونرس یافت میشود، جزو ماهیان روغنی نیستند و میزان چربی موجود در گوشت آنها فقط ۱ درصد است. این آلایندههای ارگانیک در نهایت وارد حفره شکمی این جانداران میشود. به همین دلیل، نباید بخشهایی از بدن این ماهیان نظیر جگر آنها را مصرف کنیم. همچنین توصیه میشود که فیله گوشت این ماهیان به صورت بدون پوست مصرف شود.»
