«ایستر»؛ یک آخرهفته «پاک» در مونترال! هر آنچه لازم است درباره عید پاک یا ایستر بدانید

هر چند که امروز نظام سیاسی و اجتماعی کانادا به هیچ عنوان مذهبی نیست، اما ریشه‌های مذهب که زمانی بخشی جدایی‌ناپذیر از باور و آیین و آداب و رسوم مردمان این سرزمین را تشکیل می‌داده، هنوز نقش مهمی در جشن‌های عمومی جامعه را بازی می‌کند.

ایستر یا عید پاک ریشه در کدام آیین مسیحیت دارد؟

مسیحیان اعتقاد دارند که عیسی سه روز بعد از مصلوب شدن به این جهان بازگشت و در واقع به نوعی عید «پاک» (ایستر) جشن «رستاخیز مسیح» است. او زنده شد و از گور برخاست و در روز یکشنبه در کلیسا جشنی برپا کرد .

همانند بسیاری از آیین‌های مذهبی دیگر، عید «پاک» یا «ایستر» ریشه‌های پیچیده‌تری هم نسبت به رستاخیز مسیح دارد و عده‌ای از مورخان ریشه نام ایستر را به الهه زندگی و بهار در باور مردم و اقوام قدیمی اروپایی و آریایی نسبت می‌دهند. در واقع آن‌ها می‌گویند که نسبت دادن جشن ایستر به مسیح در واقع ترفندی از طرف مسیحیان برای پذیرش بیشتر دین‌شان در بین مردمی بوده که تا قبل از آن مسیحیت را نمی‌شناختند و اساسا داستان رستاخیز مسیح بعدا به این جشن اضافه شده‌است.

اما واژه فرانسوی «پاک» بر خلاف اسمش هیچ ربطی به نظافت و پاکیزگی ندارد و برگرفته از یک لغت لاتین است که به معنای عید رستاخیز در نظر گرفته می‌شود. واژه لاتین “پاسخا” (Paskha) که ریشه «پاک» است از واژه عبریِ “پسَح“، مهمترین عید یهودیان می‌آید. علت این است که مصلوب شدن عیسی مسیح در هفته‌ای اتفاق افتاد که یهودیان بره پسح یا فصح را به‌ یادبود خروج قوم یهود از اسارت مصر قربانی می‌کردند.

زمان تقریبی عید پاک و نزدیکی به نوروز باستانی

عید پاک در ماه مارس یا آوریل جشن گرفته می‌شود. تاریخ دقیق این رویداد بر اساس تقویم کلیسا در روزی نزدیک به نقطه اعتدال بهاری تعیین می‌شود. در علم نجوم، اعتدال بهاری زمانی اتفاق می‌افتد که آفتاب از کمربند استوایی عبور کرده و شب و روز تقریبا طول یکسانی دارند. همان روزی که ما در آن نوروز را جشن می‌گیریم. عید پاک اولین آخرهفته پس از اولین ماه کامل پس از اعتدال بهاری است و در نتیجه می‌تواند بین ۲۲ مارس تا ۲۵ آوریل واقع شود. با این حال سال‌ها است که این جشن در کانادا در روز‌های ۱۹ تا ۲۲ ماه آوریل جشن گرفته می‌شود.

مسیحیان چگونه رسوم مذهبی ایستر و آیین‌های آن را به جا می‌آورند؟

مسیحیان مقید، در یک دوره چهل روزه پیش از ایستر، که به «یکشنبه خاکستر» معروف است، روزه می‌گیرند و از خوردن برخی چیزها به خصوص خوراکی‌های لذیذ دوری می‌کنند. در کبک و سایر نقاط فرانسوی زبان کانادا، تا پیش از اینکه قدرت کلیسا از بین برود، تقریبا همه مردم این آیین را انجام می‌دادند ولی امروز این موضوع بسیار کم‌رنگ شده است.

چرا تخم‌مرغ و خرگوش نماد ایستر هستند؟

تخم‌مرغ در باور بیشتر ادیان نماد زایش و تولدی دوباره است. یک پرنده برای اینکه بتواند در این جهان موجودیت بگیرد باید از دیواره‌های سخت تخم‌مرغ رد شود. به همین دلیل پوست سخت تخم‌مرغ بعنوان نمادی از دیوارقبر گرفته شده است که مسیح آن را شکست و دوباره زنده شد.

البته سنت تخم‌مرغ رنگ کردن هزاران سال پیش از مسیح در فرهنگ‌های بین‌النهرین و سومر و در بین ایرانیان باستان نیز موجود بوده است و اعتقادی وجود دارد که آداب و رسوم تخم‌مرغ‌‌های رنگی جشن عید پاک از نوروز ایرانیان وارد فرهنگ مسیحیت شده است.

سنت به شکار رفتن تخم مرغ هم نمادی از روزی است که زنان وکودکان به دنبال قبر مسیح می‌گشتند و ناگهان فهمیدند که قبر خالی است و مسیح زنده است. شادی این رستاخیز آنقدر برای مسیحیان مهم بود که تصمیم گرفتند تا به طور نمادین تخم‌مرغ‌های رنگی را در جاهای مختلف پنهان کنند تا وقتی کودکان آن‌ها را پیدا می کنند این شادی را هم در قلب خود احساس کنند.

از آن طرف خرگوش در باور مسیحیت سنتی نمادی از تولیدمثل بدون از دست دادن بکارت است و به همین دلیل با داستان تولد مسیح از مریم باکره ارتباط داشت. بعدها خرگوش هم مانند بابانوئل تبدیل به شخصیتی مهم در جشن‌های مذهبی شد.

کانادایی‌ها ایستر را چگونه جشن می‌گیرند و چه خوراکی‌هایی می‌خورند؟

کانادایی‌ها عید پاک یا ایستر را مثل سایر جاهای دنیا برگزار می‌کنند. بسیاری از مسیحیان در این روزها در مکان‌های مذهبی حضور می یابند. اما به طور کلی سنت اصلی دور همی‌های خانوادگی و خوردن نان مخصوص روز عید و شیرینی و شکلات است.

غذاهایی که معمولا با عید پاک در ارتباط هستند شامل انواع خوراک بره است که به طور مستقیم با مسیح که در اصطلاح مسیحیان «بره خدا» نام دارد، مرتبط است. نان یا کیک که با آرد گندم تهیه می‌شود، در فرهنگ مسیحیت نماد باروری و زایش است. نان‌های مخصوص این روز اغلب حاوی ادویه و مخصوصا دارچین هستند.

» همچنین بخوانید: یک سفره‌ی کانادایی برای شام عید پاک