شهرام يزدان‌پناه
آزمون ارزش‌های کبک که حالا شکل و شمایل قانونی به خود گرفته، به نوعی یکی از وعده‌های انتخاباتی فرانسوآ لوگو، نخست‌وزیر استان کبک است که در جهت کاهش فاصله فرهنگی بین مهاجران و ساکنان فعلی استان پیشنهاد شده بود.
طبق سند اجرایی این دستورالعمل، متقاضیان اصلی مهاجرت به کانادا که از طریق استان کبک اقدام می‌کنند و همراهان آنها باید در جریان بررسی پرونده خود آزمون ارزش‌های دموکراتیک و اخلاقی کبک را با موفقیت بگذرانند تا صدور CSQ آنها مقدور شود.
کودکان زیر سن قانونی و بیمارانی که شرایط خاص آنها مانع شرکت در این آزمون می‌شود در این قانون مستثنی شده‌اند.
برای آن دسته از متقاضیان اقامت دائم در کبک که اکنون ساکن استان هستند، مانند دانشجویان یا دارندگان ویزای کار دائم، دوره‌های کوتاه‌مدت آموزشی هم در نظر گرفته شده است که در صورت تمایل می‌توان در آنها شرکت کرد. این آزمون آن‌طور که فرانسوآ لوگو اعلام کرده چیزی مشابه امتحان شهروندی کانادا خواهد بود. بنابراین احتمالا آزمون‌دهندگان باید اطلاعاتی درباره تاریخ، فرهنگ، جغرافیا و ارزش‌های سیاسی-اجتماعی-فرهنگی کبک داشته باشند.
به کسانی که در این آزمون مردود شوند یک شانس دوباره داده می‌شود. در صورت مردودی مجدد، داوطلب باید یک دوره آموزشی را بگذراند و برای بار سوم سر جلسه امتحان بنشیند. هنوز اطلاع دقیقی از محتوای این آزمون در دسترس نیست اما انتظار می‌رود بر اساس «منشور حقوق و آزادی‌های بشر» طراحی شده باشد.
رد شدن در این آزمون، امتیاز متقاضی مهاجرت به کانادا را برای گرفتن اقامت دائم کانادایی مخدوش نمی‌کند، فقط احتمالا او را از ادامه مسیر از طریق کبک و دریافت CSQ بازمی‌دارد.
در زمان انتخابات استانی، حزب ائتلاف آینده کبک وعده داده بود تا آزمون مشابهی را از همه تازه‌مهاجرانی که هنوز شهروند کانادا نشده‌اند اما سه سال است که در کشور اقامت دارند، بگیرد. آن زمان قرار بود آزمون شامل ارزش‌های کبک و زبان فرانسوی باشد. وعده داده شده بود اگر یک متقاضی مهاجرت به کبک نتواند این ازمون را پاس کند، به کشور خود بازگردانده شود.
زمانیکه این ایده به شدت از طرف مخالفان پس زده شد، رهبران CAQ گفتند که مهاجرانی که نتوانند آزمون را پاس کنند به اتاوا تحویل داده خواهند شد تا اگر دولت فدرال لازم بداند در یک برنامه مهاجرتی دیگر از آنها ثبت‌نام و مراحل شهروندیشان را طی کنند تا به این شکل سهمیه کبک برای جذب مهاجر صرف کسانی نشود که پس از سه سال اقامت در این استان با فرهنگ آن آشنا نیستند و نمی‌توانند زبان رسمی استان را صحبت کنند.
تا همین اواخر و در جریان رقابت‌های انتخابات فدرال نیز به نظر می‌رسید دولت لیبرال با این ایده موافق است اما پس از پیروزی، لیبرال‌ها این ایده را پس زدند و بنابراین در قانون جدید پیش‌بینی شده آزمون ارزش‌ها همزمان با ارائه درخواست شهروندی گرفته شود و بخشی از فرآیند مهاجرت باشد. بنابراین این قانون دیگر نباید شامل مهاجرین قبلی که با CSQ اکنون در این استان مشغول زندگی هستند، شود.
