شهرام يزدان‌پناه
هنوز چند روزی از انتشار گزارش دیدبان اخلاقی و نتیجه‌گیری ویران‌کننده او درباره تخلف جاستین ترودو در ماجرای رسوایی شرکت «اس‌ان‌سی لاوالین» نگذشته بود که اندرو شی‌یر، رهبر حزب مخالف دولت (محافظه‌کاران کانادا) از پلیس سواره‌نظام کانادا خواست تا تحقیقات جنائی خود در خصوص احتمال وقوع جرم «ممانعت از اجرای عدالت» را آغاز کند. جرمی که اگر ثابت شود، عواقب بدی برای آینده سیاسی جاستین ترودو به همراه خواهد داشت.
» همچنین بخوانید اندرو شی‌یر خواهان ادامه تحقیقات درباره پرونده اس‌ان‌سی لاوالین است
همه این ماجراها وقتی اتفاق افتاد که تنها ۶۰ روز به برگزاری انتخابات سراسری کانادا باقی مانده بود. انتخاباتی که سرنوشت کشور را برای چهار سال آینده مشخص می‌کند. هرچند چنین خبری قاعدتا نمی‌توانند خیلی روی آرای سنتی احزاب تاثیر بگذارد اما قطعا خواهد توانست رویکرد آرای سرگردان و مستقل را مشخص کند.
این موضوعی نبود که احزاب رقیب بتوانند از آن بگذرند مخصوصا حالا که زیر پای لیبرال‌ها حسابی لیز شده بود. این شد که آنها تلاش کردند تا جایی که می‌توانند ماجرای رسوایی SNC را در رسانه‌ها زنده نگه دارند و چه راهی بهتر از یک جلسه شهادت عمومی به منظور کشف عمق حقیقت!
اما تلاش محافظه‌کاران و نئودموکرات‌ها در آغاز این هفته برای برگزاری جلسه شهادت کمیسر دیدبان اخلاقی از طرف لیبرال‌ها ناکام گذاشته شد. لیبرال‌ها که اکثریت مجلس را در اختیار دارند، با آرای مخالف خود جلوی پیشنهاد حضور کمیسر دیدبان اخلاقی را گرفتند. آنها قبلا هم جلوی هرگونه تلاش احزاب رقیب برای ایجاد سروصدا روی این رسوایی را گرفته بودند.
» همچنین بخوانید رسوایی در اتاوا
اما خود این موضوع باعث شد تا احزاب مخالف با بازی رول قربانی، سهم بزرگی از رسانه‌ها به دست آورند و ضربه آرام اما خردکننده خود بر پیکر ضعیف شده حزب لیبرال را ادامه دهند. لیبرال‌ها می‌بایست صحنه بازی را عوض می‌کردند و ورق را برمی گرداندند تا از موضع دفاع بیرون آمده و حمله را آغاز کنند.
این شد که ناگهان «رالف گودال»، وزیر امنیت عمومی و اورژانس کشور با انتشار ویدئویی از حدود ۱۵ سال پیش از سخنرانی اندرو شی‌یر، رهبر حزب محافظه‌کاران در صحن علنی مجلس در مخالفت با ازدواج همجنسگرایان، حمله‌ای اساسی به او را آغاز کرد.
To be a leader for all Canadians, the Conservative Party leader should now end his lifelong boycott of Pride events and explain whether he would still deny same-sex couples the right to marry, as he said in Parliament. pic.twitter.com/5WEyja6Ov5
— Ralph Goodale (@RalphGoodale) August 22, 2019
این پست توئیتری به سرعت توسط بقیه وزرا و نمایندگان لیبرال و حامیان آنها به اشتراک گذاشته شد و این شد که سخنرانی اندرو شی‌یر جوان در ۱۵ سال پیش درباره ازدواج زوج‌های همجنس‌گرا مانند بومرنگ از قلب تاریخ بازگشت تا این نماینده محافظه‌کار را هدف قرار دهد.
در این ویدئو که در سال ۲۰۰۵ و از صحن علنی مجلس عوام برداشته شده، اندرو شی‌یر را هنگام قرائت نطق خود در مخالفت با تصویب قانون ازدواج همجنسگرایان نشان می‌دهد. ترجمه آزاد این بخش از نطق او در ادامه آمده است:
«برای جامعه چیزی مهم‌تر از تولیدمثل و تولد کودکان وجود ندارد چراکه بقای جامعه به آن وابسته است. اما زوج‌های همجنس‌گرا نمی‌توانند این مهم را انجام دهند چراکه جنس مکمل (زن برای مرد و مرد برای زن در این نوع روابط) برای تولید مثل وجود ندارد.
دو همجنس می‌توانند از آزادی خدادادی خود برای زندگی کردن در کنار هم، مالکیت مشترک هرآنچه دارند و تعهد به یکدیگر برای وفادار بودن (تک همسری) استفاده کنند. آنها می‌توانند تا پایان زندگی خود در رابطه‌ای عاشقانه با هم باقی بمانند.
این یعنی آنها بسیاری از مزایای ازدواج را دارا هستند اما ویژگی ذاتی آن را نخواهند داشت. از آنجاییکه آنها نمی‌توانند تولید مثل کنند، نخواهند توانست ازدواج کنند.
یک سگ چند «پا» خواهد داشت اگر شما «دم» او را به عنوان یک «پا» بشمارید؟
جواب این است که (سگ) فقط چهار «پا» دارد. فقط به خاطر اینکه شما «دم» او را «پا» نامیده‌اید، «دم» او به «پا» تبدیل نمی‌شود. اگر این قانون تصویب شود، دولت و مردم کانادا مجبور خواهند شد یک «دم» را «پا» بنامند و این قانون چیزی بیش از این نیست.»
آنچه شاید «رالف گودال» موقع انتشار این ویدئو فراموش کرده بود، این نکته مهم است که برخی از لیبرال‌ها نیز در آن زمان مخالف این قانون بودند. آنقدر که لایحه با اختلاف اندکی رای آورد و سرانجام حکم دادگاه عالی کانادا لازم آمد تا این قانون به رسمیت شناخته شود.
» همچنین بخوانید راه طولانی رسوایی تا افتخار
اندرو شی‌یر در این سخنرانی که بخش کوچکی از آن توسط رالف گودال منتشر شده است، نگرانی خود درباره عکس‌العمل خانواده‌های مذهبی کانادا در برابر قانونی شدن ازدواج دو همجنس را ابراز می‌کند و تلاش دارد ثابت کند که این قانون با تعریف و هدف ازدواج که بقای نسل بشر و فرزندآوری است تفاوت دارد.
لیبرال‌هایِ مخالف ازدواج همجنسگراها
در یکی-دو دهه پیش، اجازه ازدواج به همجنسگرایان موضوعی بود که بسیاری از سیاستمداران از چپ تا راست بدون رودربایستی با آن مخالف بودند و از ابراز مخالفت خود ابایی نداشتند.
«ارون وری» روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی در مقاله‌ای در CBC می‌نویسد: جدای از بحث اشکالات وارد به سخنان اندرو شی‌یر در سال ۲۰۰۵، او در آن دوران و در مخالفت با این قانون اصلا تنها نبود. لایحه ازدواج مدنی با ۱۵۸ رای موافق در مقابل ۱۳۳ رای مخالف تصویب شد. در بین مخالفان ۹۳ نماینده محافظه‌کار، ۳۲ نماینده لیبرال و یک نماینده نئودموکرات حضور داشتند. اوضاع در سال ۱۹۹۹ زمانیکه این لایحه برای اولین بار مطرح شد خیلی بدتر بود تا جاییکه اصلا رای نیاورد. خود آقای «رالف گودال» در سال ۱۹۹۹ مخالف این لایحه بود.
اندرو شی‌یر زمانیکه به عنوان کاندیدای رهبری حزب محافظه‌کاران معرفی شد در برنامه تلویزیونی «Power & Politics» که از شبکه سی‌بی‌سی پخش می‌شود، حضور پیدا کرد و زمانیکه دربرابر پرسش مجری برنامه درباره ازدواج همجنسگراها قرار گرفت با بیان اینکه مایل نیست دوباره درباره این موضوع بحث کند از پاسخ دادن طفره رفت. اما دیروز و پس از انتشار این ویدئو، سخنگوی اندرو شی‌یر اعلام کرد که اگر او نخست‌وزیر کانادا شود نه تنها به این قانون احترام خواهد گذاشت، بلکه از همه قدرتش برای اجرای آن استفاده خواهد کرد.
«رالف گودال»، وزیر امنیت عمومی و اورژانس کشور که با انتشار این ویدئو سروصدای زیادی به راه انداخته است، خود در سال ۱۹۹۹ برعلیه قانون ازدواج همجنسگرایان رای داده بود. او بعدا در سال ۲۰۰۵ و زمانی که قانون تصویب شد، به عنوان موافق رای خود را اعلام کرد.
اما چرا مخالفت اندرو شی‌یر در آن دوران هنوز مهم است؟
هرچند حزب لیبرال در زمان تصویب قانون ازدواج دگرباشان جنسی دچار دودستگی عقیدتی بود اما حزب لیبرالِ جاستین ترودو که در سال ۲۰۱۵ سکان کنترل کشور را به دست گرفت، کاملا با ایده برابری جنسیتی شکل گرفته بود. جاستین ترودو در سال ۲۰۱۶ و با شرکت در رژه «غرور» ترونتو، اولین نخست‌وزیر کانادا شد که در این رژه‌ها شرکت می‌کرد.
اما حتی امسال و در آستانه انتخابات هم اندرو شی‌یر از شرکت در رژه‌های غرور مختلفی که در کشور برگزار شد، خودداری نمود. در مونترال، جاستین ترودو در حالی در کنار سایر رهبران احزاب مخالف مثل جاگمیت سینگ از حزب NDP و الیزابت می از حزب سبز، در رژه غرور مونترال شرکت کرد که باز هم جای خالی اندرو شی‌یر به وضوح دیده می‌شد.
اصرار پنهان اندرو شی‌یر بر موضع مخالفش درباره کامیونیتی LGBTQ از یک سو می‌تواند حامیان سنتی و محافظه‌کار او را وفادارتر نماید و مانع ریزش آنها به سمت حزب تازه‌تاسیس مردم (که انشقاقی از محافظه‌کاران است) گردد اما از سوی دیگر باعث خواهد شد تا اندک اعضایی از جامعه رو به ازدیاد LGBTQ و حامیان آنها که در انتخابات احزاب چپ‌گرا تردید داشتند نیز در مورد حمایت از اندرو شی‌یر و حزب محافظه‌کار مردد شوند.
در این میان باید دید اندرو شی‌یر چه تصمیمی خواهد گرفت و کدام گروه را به دیگری ترجیح خواهد داد اما در این اوضاع جای سوالی باقی نمی‌ماند که انتشار این ویدئو در شرایط کنونی که کمتر از ۶۰ روز دیگر به انتخابات سراسری کشور باقی مانده، دستاویزی به لیبرال‌ها خواهد داد تا در مقابل رسوایی SNC علمش کنند و موضوع بحث را عوض کنند. نگاه اندرو شی‌یر به موضوع دگرباشان جنسی در جامعه امروزی کانادا پاشنه آشیل این سیاستمدار خوشنام است.
چرا موضوع دخالت جاستین ترودو در روند قضایی پرونده شرکت اس‌ان‌سی لاوالین مهم است؟
چون بخش ۹ قانون «تضاد منافع» می‌گوید که مقامات دولتی حق ندارند برای منافع شخصی کسی، روی تصمیم‌گیری افراد دیگر تاثیر بگذارند. مخصوصا در قانون به صراحت قید شده که دادستان‌ها باید بتوانند کاملا مستقل و به دور از هرگونه فشار از طرف سوم شخص و چهره‌های سیاسی، روند قضایی پرونده را بر اساس روح قانون پیش ببرند.
اثرگذاری سیاستمداران ممکن است در جایی به نفع عمومی باشد اما در جایی دیگر می‌تواند به ضرر عده‌ای دیگر تمام شود و در کل به حکمرانی قانون که چکیده و روح اساسی زمامداری در کاناداست، خدشه وارد می‌کند.
نخست‌وزیر و اعضای کابینه می‌توانند با دادستان کل مشورت کنند و به او مشاوره دهند اما نمی‌توانند در جریان رسیدگی به یک پرونده قضایی، مداخله نموده و مسیر اعمال قانون را عوض کنند.
جاستین ترودو که در ابتدا هرگونه دخالت در روند قضایی و اصولا فشار به دادستان کل کشور را نفی می‌کرد، حالا می‌گوید که قبول دارد به جودی ویلسون ریبولد، وزیر وقت دادگستری فشار آورده است اما این کار را به خاطر دفاع از فرصت‌های شغلی انجام داده که به عنوان نخست‌وزیر باید حافظ و مدافع آنها باشد.
احزاب مخالف اما این توجیه را قبول ندارند و می‌گویند اگر کسی بتواند یک بار خطوط قرمز قانونی را رد کند، حتما با زهم می‌تواند و این ذهنیت برای شخصی که قدرت نخست کشور است و قسم خورده حافظ و مدافع حاکمیت قانون باشد، خطرناک است.
» همچنین بخوانید نخست‌وزیر در کیش و مات
حالا باید صبر کنیم و ببینیم جدال سیاسی احزاب عمده کشور در این روزهای باقیمانده تا انتخابات سراسری کانادا به کجا خواهد انجامید. هرچه که پیش آید، یک نکته غیر قابل انکار است. این بحث و جدل‌ها و رو شدن نقاط ضعف هر رهبر، مردم را در انتخاب حزب اصلح بیشتر یاری می‌کند و پایه‌های دموکراسی کانادا را محکم‌تر می‌کند.
نکته مهم این است که مردم طرفدار چشم و گوش بسته احزاب نباشند و از جدال بین آنها که به منظور کسب اعتماد مردم و رسیدن به مسند قدرت و خدمت است، برای ایجاد کانادایی پایدارتر و قوی‌تر استفاده کنند.
