نفیسه حقیقت‌جوان
مثل همیشه، تصور این است که قرار است با سیستم حمل و نقل عمومی از مبدا به مقصد برسیم. سفر را از ایستگاه مترو بری‌یوکم (Berri-UQAM) آغاز کنید. سوار خط نارنجی شوید. ایستگاه اسنودان (Snowdon) پیاده شوید و از خروجی جنوب‌شرقی که به خیابان وست‌بری (Westbury) منتهی می‌شود بیرون بیایید. به سمت خیابان کویین‌مری (Queen Mary) حرکت کنید و بپیچید سمت چپ. بعد از سه الی پنج دقیقه پیاده‌روی، دست چپ‌تان فروشگاهی می‌بینید که پشت پنجره‌اش پرچم بزرگی از روسیه خودنمایی می‌کند. سر در فروشگاه رنگ و لعاب ویژه‌ای ندارد و تنها فونت‌‌های بزرگ طلایی که به هیچ‌عنوان تلالو خاصی ندارند بر بستری خاکستری رنگ نام La Petite Russie (روسیه کوچک) را به نمایش گذاشته‌اند. هفت-هشت پله شما را به فضایی روسی هدایت می‌کند.
یک آوای غافلگیرکننده
به احتمال زیاد شنیدن نوای موسیقی روسی، اولین مواجه شما با فرهنگ روسیه در این فروشگاه خواهد بود. اتمسفر «روسیه کوچک» (La Petite Russie) شکل جادویی از یک تجربه خام و زودگذر است. شاید چیزی شبیه خوابی کوتاه اما شیرین. وارد فروشگاه که می‌شوید، قفسه‌های مملو از کتاب را خواهید دید که بخش عمده‌ای از آنها به زبان روسی هستند.
فرصت خوبی است که خط و الفبای سیریلیک یا آزبوکا را از نزدیک ببینید. موقع ورق زدن کتاب‌ها به یاد داشته باشید که این الفبا در بیش از ۱۲ کشور دنیا استفاده می‌شود. به همین دلیل است که گاهی در این مکان کلاس‌های کوچکی برای آموزش زبان روسی و الفبای سیریلیک برگزار می‌شود.
روبه‌روی قفسه‌ی کتاب‌ها میزهایی چیده شده است که صفحه‌های گرامافونی و آلبوم‌های بی‌نظیری از آثار موسیقی کلاسیک و مدرن روسیه روی آن خودنمایی می‌کند. روس‌ها عاشق رقص و موسیقی هستند. کمی ریسک کنید و از کارمندان فروشگاه بخواهید تا به انتخاب خودش آهنگی محلی یا سرودی حماسی از سرزمین روسیه را برایتان بگذارد. چنانچه هیچ ایده‌ای از موسیقی روسی ندارید باید بگوییم که آثار جهانی و فراموش نشدنی از «چایسکوفکی» همچون دریاچه قو، میتواند مزه درستی از این هنر بی‌نظیر را برایتان تداعی کند.
داس و چکش
پرچم، یکی از المان‌هایی است که هرجای این فروشگاه سر بگردانید چشمایتان را پر می‌کند. با این حال چیزی که به شدت باعث میخکوب شدن ذهن می‌شود، پرچم‌های قرمزی است که نماد داس و چکش زرد رنگش مدام دوره سوسیالیستی اتحاد جماهیر شوروی را به یاد می‌آورد. طوری که احساس می‌کنید در بخشی از تاریخ یخ می‌زنید و کنده شدن از آن شاید کاری سخت و دشوار باشد. درست به همان دشواری فروپاشی دولت «میخائیل گورباچف».
عروسک‌های تو در تو
روسیه کوچک، مملو از صنایع دستی و سوغاتی‌هایی است که قطعا برای بسیاری از ما ایرانی‌ها به خصوص آنهایی که تجربه سفر به نقاط شمالی ایران از جمله آستارا را دارند، جذاب خواهد بود.
این فروشگاه مملو از «ماتریوشکا» یا همان عروسک‌های تو در توی معروف روسی در طرح، رنگ و ابعاد بسیار متنوع است. به یاد داشته باشید که ایده ساخت و جهانی شدن این عروسک‌ها به سال ۱۸۹۰ میلادی باز میگردد و ایده ساخت آنها از عروسک‌های ژاپنی گرفته شده است اگرچه هنرمندان روسی تا قبل از این تاریخ هم طرح‌های تو در توی بسیاری می‌ساختند اما تقریبا هیچ کدام آنها تعریف دقیق عروسک یا دخترک‌های روسی را با خود یدک نمی‌کشیدند.
سماور روسی
اغلب ایرانی‌ها عاشق نوشیدن چای هستند و خیلی از ما هم معتقدیم که چای خوش طعم و گوارا چایی است که در قوری چینی و روی سماور دم بکشد. سماور از آن واژه‌های است که چنان در دایره‌المعارف لغوی ما جا خوش کرده که باور روسی‌بودن این کلمه و حتی این شی کمی سخت به نظر می‌رسد. اما حقیقت این است که اولین سماور در دوره سلطنت «شاهرخ شاه» از روسیه وارد ایران شد و تاجایی در فرهنگ مردم ایران زمین ریشه دواند که بعدها در دوره صدارت امیرکبیر سماورسازی تبدیل به یکی از صنایع ویژه شد. سماورهای روسیه کوچک را حتما با حوصله زیر و رو کنید. اگر دنبال تکه‌ای نوستالوژی از ایران هستید، سماورهای اینجا شما را به خانه مادر بزرگ‌تان یا مهمانی‌های بی‌نظیر منزل عمه‌خانم وصل خواهد کرد.
اگر خوش‌شانس باشید و چیزی از سوغات خوردنی روسیه در مغازه مانده باشد، می‌توانید یک بسته از آن کلوچه‌های سنتی روسی که خمیرمایه‌اش زا از عسل و دارچین، پودر زنجفیل و میخک می‌گیرند و داخلش را معمولا با ترکیبی از مارمالاد یا شیر و عسل پر می‌کنند، بخرید و همراه با چای تازه دم میل کنید.
گیژل‌ها و خوخلوماها
توصیه می‌کنیم خیلی راحت از کنار چینی‌های سفیدی که نقوش زیبایی را رنگ آبی بر آنها خودنمایی می‌کنند، نگذرید. این چینی‌ها که به زبان محلی به آنها «گیژل» (Gzhel) می‌گویند، در واقع سرامیک‌های روسی هستند که نماد هنر روستایی به همین نام در جنوب شرقی مسکو است. این چینی‌های زیبا زمانی یکی از مهمترین و تحفه‌ها و پیش‌کش‌هایی به شمار می‌آمدند که تزارهای روس به سرزمین‌های دور و نزدیک می‌فرستادند.
در کنار این چینی‌های آبی منحصر به فرد، ظروف چوبی می‌بینید که ترکیب خیره‌کننده‌ای از طرح‌های طلایی و قرمز در زمینه‌ای سیاه دارند. این ظروف که به طور سنتی به آنها «خوخلوما» (Khokhloma) می‌گویند، صنعت دستی و روستایی روسیه هستند و قدمت‌ساخت و تولیدشان به قرن ۱۷ میلادی باز میگردد. رنگ طلایی در ساخت خوخلوما عنصر اصلی به شمار می‌آید به همین دلیل گاهی از ورق طلا و آب طلا هم برای رنگ‌آمیزی این ظروف استفاده می‌شود.
از قابلمه‌های بزرگ آش تا شال‌های ترکمن
اگر روزی در مونترال دنبال قابلمه رویی بزرگ برای درست کردن آش و آبگوشت می‌گشتید، حتما سری به فروشگاه La Petite Russie بزنید. در این فروشگاه نه تنها دیگ و دیگچه‌هایی پیدا می‌کنید که خیلی شبیه به آن چیزی است که در آشپزخانه‌بسیاری از خانه‌های ایران جا خوش کرده‌اند بلکه سینی‌های فلزی موسوم به «ژوستوو» (Zhostovo) و جعبه‌های جواهر مینیاتو پاپیه‌ماشه «پالخ» (Palekh) با نقاشی‌های زیبایی پیدا خواهید کرد که حتما دلتان را خواهد برد.
شال‌های «پاولوپوسادسکی» (Pavloposadskie) و کلاه‌های این مغازه البته تداعی کننده هنر بی‌بدیل مردم ترکمن ایران هستند. اوشانکا (Ushanka)، نیم‌تنه، والنکی یا همان پاپوش‌های نمدی، کت‌های روسی و حتی رومیزی‌ها دست‌دوزی که به هنر پتینه دوزی و زنجره‌بافی مردمان ایران شباهت زیادی دارند هم بخشی از دیدنی های این فروشگاه روسی در خیابان کویین‌مری به شمار می‌آید.
پایانی آفریقایی
گشت و گذارتان در روسیه کوچک که تمام شد، می‌توانید در همسایگی همین فروشگاه دست به یک تجربه ویژه بزنید و یکی از غذاهای آفریقایی رستوران HOT AFRICA را امتحان کنید. مطمئن باشید منوی این رستوران میتواند شما را به سبک خودش غافلگیر کند.
